ਅਨੁਵਾਦ:ਡਾਰਲਿੰਗ

by ਐਂਤਨ ਚੈਖਵ

ਡਾਰਲਿੰਗ ਰਿਟਾਇਰ ਕਾਲਜੀਏਟ ਅਸੈੱਸਰ ਪਲੇਮੀਆਨੀਕੋਵ ਦੀ ਬੇਟੀ ਓਲਿੰਕਾ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਵਰਾਂਡੇ ਵਿੱਚ ਬੈਠੀ ਸੋਚ ਰਹੀ ਸੀ। ਗਰਮੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਮੱਖੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਤਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਫਿਰ ਵੀ ਇਹ ਸੋਚਕੇ ਕਿ ਸ਼ਾਮ ਤਾਂ ਹੋਣ ਹੀ ਵਾਲ਼ੀ ਸੀ ਉਹ ਬੜੀ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਪੂਰਬ ਵੱਲੋਂ ਘਣੇ ਕਾਲੇ ਬੱਦਲ ਘਿਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਕਦੇ ਕਦੇ ਨਮੀ ਦਾ ਛੱਟਾ ਬਖੇਰ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।

ਕੁਕੀਨ, ਜੋ ਓਲਿੰਕਾ ਦੇ ਮਕਾਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇੱਕ ਹਿਸਾ ਕਿਰਾਏ `ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਬਾਹਰ ਖੜਾ ਅਕਾਸ਼ ਵੱਲ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹ "ਤਿਵੋਲੀ" ਮਨੋਰੰਜਨ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਮੈਨੇਜਰ ਸੀ।

“ਹੂੰ, ਹੁਣ ਫੇਰ ਮੀਂਹ, ਮੀਂਹ, ਮੀਂਹ, ਮੀਂਹ! ਨਿੱਤ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਇਹ ਕੁਲਹਿਣਾ ਮੀਂਹ! ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਦਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਨਾਲ਼ੋਂ ਤਾਂ ਮੈਂ ਫਾਹਾ ਲੈ ਕੇ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਲਵਾਂ। ਇਹ ਮੈਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਕਰਕੇ ਛੱਡੇਗਾ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਭਾਰੀ ਘਾਟਾ!" ਕੁਕੀਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਓਲਿੰਕਾ ਵੱਲ ਮੁੜ ਕੇ ਬੋਲਿਆ, “ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਿੰਨੀ ਬੁਰੀ ਹੈ! ਓਲਗਾ ਸੇਮਿਓਨੋਵਨਾ! ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਰੁਆ ਦੇਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ। ਉਹ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਉਮਦਾ ਹੋਵੇ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤਸੀਹੇ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਰਾਤਾਂ ਜਾਗ ਕੇ ਕੱਟਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੋਚਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਭ ਕੁਝ ਸਹੀ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਨਤੀਜਾ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਉਹ ਜਨਤਾ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਓਪੇਰੇ, ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਪੈਂਟੋਮਾਈਮ, ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਲਾਕਾਰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਉਹ ਇਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ? ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਸਮਝ ਪੈਂਦੀ ਹੈ? ਜਨਤਾ ਸਰਕਸ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਬਕਵਾਸ, ਐਸਾ ਵੈਸਾ ਸਸਤਾ ਮਾਲ। ਅਤੇ ਫਿਰ ਮੌਸਮ ਦੀ ਮਾਰ। ਦੇਖੋ! ਲਗਭਗ ਹਰ ਸ਼ਾਮ ਮੀਂਹ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਮਈ ਦੀ ਦਸ ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਮੀਂਹ ਪੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਪਈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੂਰਾ ਜੂਨ ਨਿਕਲ ਗਿਆ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਭਿਆਨਕ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਦਰਸ਼ਕ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ, ਅਤੇ ਕੀ ਕਿਰਾਇਆ ਦਿੱਤੇ ਬਿਨਾਂ ਮੇਰਾ ਸਰ ਜਾਏਗਾ? ਕੀ ਮੈਨੂੰ ਅਦਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਨਹੀਂ ਦੇਣੀ ਪਵੇਗੀ?"

ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਬੱਦਲ ਫਿਰ ਘਿਰ ਆਏ, ਅਤੇ ਕੁਕਿਨ ਨੇ ਪਾਗਲਾਂ ਵਾਂਗ ਹੱਸਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ: "ਕਰ ਲਓ ਆਪਣਾ ਰਾਂਝਾ ਰਾਜੀ , ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ। ਲਾ ਲਓ ਜ਼ੋਰ । ਕਸਰ ਨਾਲ਼ ਰਹਿ ਜਾਏ। ਥੀਏਟਰ ਨੂੰ ਡੁੱਬ ਜਾਣ ਦਿਓ, ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਵੀ। ਠੀਕ ਹੈ, ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਜਾਂ ਪਰਲੋਕ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਮਾੜੀ ਕਿਸਮਤ ਹੈ। ਐਕਟਰ ਮੇਰੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਮੁਕੱਦਮਾ ਕਰ ਦੇਣ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਘਸੀਟ ਲੈਣ। ਅਦਾਲਤ ਕੀ ਹੈ? ਸਾਇਬੇਰੀਆ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ੱਕਤ, ਜਾਂ ਫਿਰ ਫਾਂਸੀ ਚਾੜ੍ਹ ਦੇਣ? ਹਾ, ਹਾ, ਹਾ!"

ਤੀਸਰੇ ਦਿਨ ਫਿਰ ਉਹੀ ਪਾਣੀ!

ਓਲਿੰਕਾ ਨੇ ਚੁਪਚਾਪ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਕੁਕੀਨ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਦੀ। ਕਦੇ ਕਦੇ ਉਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਥਰੂ ਵੀ ਸਿੰਮ ਆਉਂਦੇ। ਓਲਿੰਕਾ ਨੂੰ ਕੁਕੀਨ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਹਮਦਰਦੀ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਕੁਕੀਨ ਮਧਰੇ ਕੱਦ ਦਾ ਪਤਲਾ ਜਿਹਾ ਆਦਮੀ ਸੀ, ਚਿਹਰਾ ਪੀਲਾ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਵਾਲ ਮੱਥੇ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਨੂੰ ਵਾਹ ਕੇ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਬਹੁਤ ਪਤਲੀ ਅਤੇ ਤਿੱਖੀ ਸੀ। ਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਮੂੰਹ ਇਕ ਪਾਸੇ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਟੇਢਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਹਾਵ ਭਾਵ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਦਾਸ ਹੁੰਦੇ ਸੀ। ਫਿਰ ਵੀ ਉਸ ਨੇ ਓਲਿੰਕਾ ਅੰਦਰ ਇਕ ਡੂੰਘਾ ਤੇ ਸੱਚਾ ਪਿਆਰ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਓਲਿੰਕਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਆਈ ਸੀ ਤੇ ਪਿਆਰ ਬਿਨਾਂ ਉਹ ਰਹਿ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਕਦੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਾਪ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਸੀ ਜੋ ਹੁਣ ਬੀਮਾਰ ਸੀ ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹਨੇਰੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਆਰਾਮ ਕੁਰਸੀ ਉੱਤੇ ਲੇਟਿਆ ਰਹਿੰਦਾ, ਔਖਿਆਈ ਨਾਲ਼ ਸਾਹ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਇੱਕ ਮਾਸੀ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਸੀ ਜੋ ਸਾਲ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਵਾਰ ਬ੍ਰਿਆਂਸਕ ਤੋਂ ਮਿਲਣ ਆਇਆ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਕੋਮਲ, ਨਰਮ-ਦਿਲ, ਦਿਆਲੂ ਲੜਕੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਹਲਕੀਆਂ, ਕੋਮਲ ਅੱਖਾਂ ਸਨ ਅਤੇ ਬੜੀ ਸੁਹਣੀ ਸਿਹਤ ਸੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਭਰਵੀਆਂ ਗੁਲਾਬੀ ਗੱਲ੍ਹਾਂ, ਉਸ ਦੀ ਕੋਮਲ ਗੋਰੀ ਧੌਣ ਤੇ ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਕਾਲਾ ਤਿਣ ਸੀ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਵੀ ਉਹ ਕੁਝ ਸੁਹਾਵਣਾ ਸੁਣਦੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਤੇ ਆ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਮਿਹਰਬਾਨ ਭੋਲੀ-ਭਾਲੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਦੇਖ ਕੇ ਮਰਦ ਲੋਕ ਸੋਚਦੇ, “ਅਰੇ, ਵਾਹ.. “ ਅਤੇ ਉਹ ਮੁਸਕਰਾ ਵੀ ਦਿੰਦੇ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਿਲ਼ਣ ਆਈਆਂ ਔਰਤਾਂ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਮੱਲੋਮੱਲੀ ਉਸਦਾ ਹੱਥ ਫੜ ਲੈਦੀਆਂ, ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਮਾਰੇ ਕਹਿ ਉਠਦੀਆਂ, “ਓ ਡਾਰਲਿੰਗ!“

ਉਹ ਘਰ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਪਣੇ ਜਨਮ ਦੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਜੋ ਵਸੀਅਤ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਨਾਮ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਾਹਰਵਾਰ ਜਿਪਸੀ ਸਲੋਬਿਦਕਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸੀ, ਤਿਵੋਲੀ ਗਾਰਡਨ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਸੀ; ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਉਹ ਬੈਂਡ ਦੇ ਗਾਣੇ ਅਤੇ ਪਟਾਕਿਆਂ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਲਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਕੁਕੀਨ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮਤ ਨਾਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਤੇ ਆਪਣੇ ਮੁੱਖ ਦੁਸ਼ਮਣ, ਉਦਾਸੀਨ ਜਨਤਾ ਦੇ ਮੋਰਚੇ ਤੋੜ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਹ ਸਭ ਸੋਚ ਕੇ ਉਸਦਾ ਕੋਮਲ ਹਿਰਦਾ ਪਿਘਲ ਜਾਂਦਾ, ਰਾਤ-ਭਰ ਨੀਂਦ ਉਸਦੇ ਨੇੜੇ ਨਾ ਫੜਕਦੀ। ਜਦੋਂ ਪਹਿਰ ਰਾਤ ਰਹਿੰਦੇ ਕੁਕੀਨ ਘਰ ਪਰਤਦਾ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਬੈੱਡਰੂਮ ਦੀ ਬਾਰੀ ਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਦਸਤਕ ਦਿੰਦੀ ਅਤੇ ਪਰਦੇ ਦੀ ਓਟ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣਾ ਚਿਹਰਾ ਅਤੇ ਇਕ ਮੋਢਾ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਉਸ ਵੱਲ ਪਿਆਰ ਨਾਲ਼ ਮੁਸਕਰਾ ਦਿੰਦੀ। ਅੰਤ ਕੁਕੀਨ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਉਸਦੀ ਗਰਦਨ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਭਰਵੇਂ ਨਰੋਏ ਮੋਢੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇਖੇ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਤਾੜੀ ਵਜਾਈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ:

ਓ, ਡਾਰਲਿੰਗ!!

ਉਹ ਖ਼ੁਸ਼ ਸੀ, ਪਰ.. ਠੀਕ ਵਿਆਹ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਮੋਹਲੇਧਾਰ ਵਰਖਾ ਹੋਈ ਅਤੇ ਕੁਕੀਨ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਤੋਂ ਉਦਾਸੀ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਨਹੀਂ ਮਿਟੇ।

ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਚੰਗੀ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੈਸ਼ ਰਜਿਸਟਰ 'ਤੇ ਬੈਠੀ, ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਦੀ ਦੇਖ-ਰੇਖ ਕਰਦੀ, ਖਰਚੇ ਲਿਖਦੀ, ਤਨਖਾਹਾਂ ਦਿੰਦੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਗੁਲਾਬੀ ਗੱਲ੍ਹਾਂ, ਉਸ ਦੀ ਮਿੱਠੀ, ਭਾਵਭਿੰਨੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ, ਕਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਦੀ ਖਿੜਕੀ ਅੱਗੇ, ਕਦੇ ਕੈਫ਼ੇ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਥੀਏਟਰ ਦੇ ਪਰਦੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਸੀ। ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਜਾਣੂਆਂ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲੱਗ ਪਈ ਸੀ ਕਿ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ, ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ ਥੀਏਟਰ ਸੀ ਅਤੇ ਕੇਵਲ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਅਸਲ ਅਨੰਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸੀ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਅਤੇ ਸੁਲਝੇ ਹੋਏ ਇਨਸਾਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਸੀ।

ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸਮਝਦੇ ਹੋ ਕਿ ਜਨਤਾ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ? ਉਸਨੇ ਪੁੱਛਿਆ। “ਜਨਤਾ ਕੀ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਭੰਡ। ਕੱਲ੍ਹ ਵਨਿਤਕਾ ਅਤੇ ਮੈਂ ‘ਫਾਸਟ ਇਨਸਾਈਡ ਆਊਟ’ ਨਾਟਕ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਬੌਕਸ ਖ਼ਾਲੀ ਸਨ, ਪਰ ਜੇ ਅਸੀਂ ਕੋਈ ਅਸ਼ਲੀਲ ਚੀਜ਼ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਯਕੀਨ ਨਾਲ ਕਹਿੰਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਥੀਏਟਰ ਭਰਿਆ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਵਨਿਤਕਾ ਅਤੇ ਮੈਂ 'ਓਰਫੀਅਸ ਨਰਕ ਵਿੱਚ' ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਦੇਖਣ ਆਉਣਾ।“

ਅਤੇ ਕੁਕੀਨ ਥੀਏਟਰ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਜੋ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦਾ, ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਦੁਹਰਾ ਦਿੰਦੀ। ਉਸੇ ਵਾਂਗ ਹੀ ਉਹ ਕਲਾ ਪ੍ਰਤੀ ਉਦਾਸੀਨਤਾ ਅਤੇ ਅਗਿਆਨਤਾ ਲਈ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਨਫ਼ਰਤ ਕਰਦੀ, ਉਹ ਰਿਹਰਸਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਂਦੀ, ਐਕਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਸੁਧਾਰਦੀ, ਸੰਗੀਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਵੇਖਦੀ; ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਸਥਾਨਕ ਅਖਬਾਰ ਵਿੱਚ ਥੀਏਟਰ ਦੀ ਬੁਰਾਈ ਛਪਦੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਬੜਾ ਰੋਂਦੀ ਅਤੇ ਉਹ ਸੰਪਾਦਕ ਨਾਲ ਬਹਿਸ ਕਰਕੇ ਉਸਦਾ ਖੰਡਨ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਸੰਪਾਦਕੀ ਦਫ਼ਤਰ ਨੂੰ ਦੌੜੀ ਜਾਂਦੀ।

ਥੀਏਟਰ ਦੇ ਐਕਟਰ ਉਸਨੂੰ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ "ਵਨਿਚਕਾ ਅਤੇ ਮੈਂ" ਅਤੇ “ਡਾਰਲਿੰਗ” ਕਿਹਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਕਰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਲੋੜ ਪੈਣ ਉੱਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛੋਟੀ ਮੋਟੀ ਰਕਮ ਉਧਾਰ ਵੀ ਦੇ ਦਿੰਦੀ ਸੀ। ਅਤੇ ਜੇ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇ ਦਿੰਦੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਲੁਕ ਕੇ ਕੁਝ ਹੰਝੂ ਵਹਾ ਲੈਂਦੀ ਸੀ ਪਰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਕੋਲ਼ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰਦੀ।

ਸਿਆਲਾਂ ਦੇ ਦਿਨ ਚੰਗੇ ਨਿਕਲ ਗਏ। ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਥੀਏਟਰ ਪਟੇ `ਤੇ ਲੈ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਰੂਸੀ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ, ਫਿਰ ਇਕ ਜਾਦੂਗਰ ਨੂੰ ਫਿਰ ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਸ਼ੌਕੀਆ ਨਾਟਕੀ ਸਭਾ ਨੂੰ ਕਿਰਾਏ ਤੇ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਓਲਿੰਕਾ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਸੀ, ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਕੁੱਝ ਮੋਟੀ ਵੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ; ਪਰ ਕੁਕੀਨ ਦਿਨੋ ਦਿਨ ਪਤਲਾ ਅਤੇ ਪੀਲਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਰਾਤ- ਦਿਨ ਉਹ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਘਾਟੇ ਦਾ ਰੋਣਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਿਆਲਾਂ ਦੇ ਦਿਨੀਂ ਘਾਟਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਿਆ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਉਸਨੂੰ ਜ਼ੋਰ ਦੀ ਖੰਘ ਛਿੜਦੀ, ਤਾਂ ਓਲਿੰਕਾ ਉਸ ਨੂੰ ਰਸਭਰੀਆਂ ਦੀ ਗਰਮ ਚਾਹ ਜਾਂ ਨਿੰਬੂ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਦਿੰਦੀ, ਯੂ-ਡੀ-ਕੋਲੋਨ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਮਾਲਸ ਕਰਦੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਿੱਘੇ ਸ਼ਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਪੇਟ ਦਿੰਦੀ।

“ਤੁਸੀਂ ਬੜੇ ਹੀ ਮਿੱਠੇ ਹੋ!“ ਉਹ ਉਸ ਦੇ ਵਾਲ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪਲੋਸਦੀ ਹੋਈ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਗਹਿਰਾਈਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਹਿੰਦੀ, “ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤੇ ਹੀ ਸੁਹਣੇ ਹੋ!“

ਮਹਾਨ ਲੈਂਟ ਉਤਸਵ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਕੁਕੀਨ ਆਪਣੀ ਮੰਡਲੀ ਮੁੜ ਜੋੜਨ ਲਈ ਮਾਸਕੋ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਓਲਿੰਕਾ ਉਸਦੇ ਬਿਨਾਂ ਸੌਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਕਦੀ। ਬਾਰੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ, ਰਾਤ ਭਰ ਉਹ ਤਾਰੇ ਵੇਖਦੀ ਰਹਿੰਦੀ । ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਕੁਕੜੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕੀਤੀ। ਜਦੋਂ ਕੁੱਕੜ ਖੁੱਡੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਉਹ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਜਾਗਦੀਆਂ ਅਤੇ ਬੇਚੈਨ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਕੁਕੀਨ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਉਹ ਈਸਟਰ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਘਰ ਨਹੀਂ ਪਰਤ ਸਕੇਗਾ। ਹੋਰ ਅੱਗੇ ਉਸਦੇ ਖ਼ਤ ਵਿੱਚ ਤਿਵੋਲੀ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ।

ਈਸਟਰ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸੋਮਵਾਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ, ਅਚਾਨਕ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਕਿਸ ਨੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੇ ਖਿੜਕੀ ਬੂਹੇ `ਤੇ ਮੰਦਭਾਗੀ ਦਸਤਕ ਦਿੱਤੀ। ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਬੈਰਲ ਤੇ ਸੱਟਾਂ ਮਾਰੀਆਂ ਹੋਣ: ਬੂੰ ਬੂੰ ਬੂੰ। ਰਸੋਇਣ ਨੀਂਦ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਭੜਵਾਹੇ ਉਠੀ, ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਛੱਪੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦੀ ਛਪਲ ਛਪਲ ਕਰਦੀ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੌੜ ਕੇ ਗਈ।

ਤਾਰ ਹੈ, ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਛੇਤੀ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹੋ,” ਕਿਸੇ ਨੇ ਰੁੱਖੀ ਸੁੱਖੀ ਜਿਹੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ।

ਓਲਿੰਕਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕੁਕੀਨ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਮਿਲ਼ਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਪਰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਇਸ ਵਾਰ ਉਸਦਾ ਅੰਦਰਲਾ ਕਿਸੇ ਅਨਹੋਣੀ ਦੇ ਡਰ ਨਾਲ ਕੰਬ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਕੰਬਦੇ ਹੋਏ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਉਸਨੇ ਤਾਰ ਖੋਲ੍ਹੀ:

"ਇਵਾਨ ਪੇਤਰੋਵਿਚ ਦੀ ਅੱਜ ਅਚਾਨਕ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਅਸੀਂ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਸੂਸਕਾਰ ਮੰਗਲਵਾਰ."

ਉਹ ਸਮਝ ਗਈ ਕਿ ਤਾਰ ਵਿੱਚ ਕੁਕੀਨ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਸੀ! ਪਰ ਇਹ ਸੂਸਕਾਰ ਕੀ ਬਲਾ ਸੀ ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਝ ਨਾ ਆਇਆ। ਤਾਰ ਉੱਤੇ ਆਪੇਰਾ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਮੈਨੇਜਰ ਦੇ ਹਸਤਾਖ਼ਰ ਸੀ।

ਓਲਿੰਕਾ ਫੁੱਟ ਫੁੱਟ ਕੇ ਰੋ ਰਹੀ ਸੀ: “ਵਨਿਚਕਾ, ਮੇਰੀ ਜਾਨ, ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ! ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਕਿਉਂ ਮਿਲ਼ੀ! ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਮੁਹੱਬਤ ਕਿਉਂ ਕਰ ਬੈਠੀ! ਤੇਰੀ ਗ਼ਰੀਬ ਓਲਿੰਕਾ ਹੁਣ ਕਿਥੇ ਜਾਵੇ। ਤੇਰੇ ਬਿਨਾਂ ਉਹ ਇਕੱਲੀ ਹੈ!“

ਕੁਕੀਨ ਨੂੰ ਮਾਸਕੋ ਦੇ ਵੈਗਨਕੋਵੋ ਵਿੱਚ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਦਫ਼ਨਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਓਲਿੰਕਾ ਘਰ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ। ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਉਹ ਮੰਜੇ `ਤੇ ਡਿੱਗ ਪਈ, ਅਤੇ ਇੰਨੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਰੋਣ ਲੱਗੀ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਗਲੀ ਗੁਆਂਢ ਦੂਰ ਦੂਰ ਤੱਕ ਉਸਦੀ ਰੁਦਾਲੀ ਸੁਣੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਸੀ। "ਡਾਰਲਿੰਗ!" ਸਲੀਬ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਗੁਆਂਢੀ ਬੋਲੇ। "ਓਲਗਾ ਸੇਮਿਓਨੋਵਨਾ, ਬੇਚਾਰੀ ਡਾਰਲਿੰਗ! ਰੋ ਰੋ ਕਿੰਨੀ ਬਦਹਾਲ ਹੈ!

ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਦਿਨ ਓਲਿੰਕਾ ਉਦਾਸੀ ਅਤੇ ਡੂੰਘੇ ਸੋਗ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬੀ ਚਰਚ ਤੋਂ ਘਰ ਆ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ ਗੁਆਂਢੀ, ਵਸੀਲੀ ਐਂਦਰੀਚ ਪੁਸਤੋਵਾਲੋਵ ਵੀ ਚਰਚ ਤੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਪਿੱਛੇ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹ ਵਪਾਰੀ ਬਾਬਾਕਾਏਵ ਦੇ ਲੰਬਰ-ਯਾਰਡ ਦਾ ਮੈਨੇਜਰ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਸੱਕ ਰੇਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਟੋਪ, ਸੋਨੇ ਦੀ ਚੇਨ ਵਾਲੀ ਘੜੀ ਅਤੇ ਚਿੱਟੀ ਫਤੂਹੀ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵਪਾਰੀ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ।

ਓਲਗਾ ਸੇਮਿਓਨੋਵਨਾ, ਹਰ ਚੀਜ਼ ਹੁਕਮ ਦੀ ਬੱਧੀ ਹੈ,” ਉਸਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਹਮਦਰਦੀ ਤੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਮਿੱਤਰ ਪਿਆਰਾ ਮਰ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਰੱਬ ਦੀ ਮਰਜ਼ੀ ਸਮਝ ਕੇ ਭਾਣਾ ਮੰਨ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਓਲਿੰਕਾ ਦੇ ਘਰ ਤੱਕ ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਚੱਲਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਉਹ ਅੱਗੇ ਨਿਕਲ ਗਿਆ।

ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਸਾਊ ਸ਼ੀਲ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦੀ ਰਹੀ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਵੀ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੀ ਕਾਲੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਦਿਖਣ ਲੱਗਦੀ। ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਕਰਨ ਲੱਗੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸਪਸ਼ਟ ਸੀ ਓਲਿੰਕਾ ਨੇ ਉਸ ਤੇ ਵੀ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ ਸੀ। ਥੋੜੇ ਚਿਰ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹਦੀ ਮਾੜੀ ਮੋਟੀ ਹੀ ਜਾਣ ਪਛਾਣ ਸੀ, ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਕੌਫ਼ੀ ਪੀਣ ਲਈ ਆਈ, ਅਤੇ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਮੇਜ਼ ਅੱਗੇ ਬੈਠੀ, ਉਹ ਪੁਸਤੋਵਾਲੋਵ ਬਾਰੇ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਈ ਕਿ ਉਹ ਵਧੀਆ ਆਦਮੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੇ ਕੋਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਯਕੀਨ ਕਰ ਸਕੇ ਅਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਉਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਪੁਸਤੋਵਾਲੋਵ ਖੁਦ ਆਇਆ। ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਿਆ, ਕੇਵਲ 10 ਮਿੰਟ ਹੀ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਕਿਹਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਗਿਆ ਤਾਂ ਓਲਿੰਕਾ ਉਸ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਲੱਗੀ ਸੀ - ਉਸ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਪਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਉਹ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਜਾਗਦੀ ਪਈ ਬਲ਼ਦੀ ਰਹੀ ਜਿਵੇਂ ਉਸਨੂੰ ਪੰਜ ਭੱਠ ਬੁਖ਼ਾਰ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਸਵੇਰੇ ਸਵੇਰੇ ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਘੱਲਿਆ ਅਤੇ ਛੇਤੀ ਹੀ ਰਿਸ਼ਤਾ ਤਹਿ ਹੋ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਿਆਹ ਹੋ ਗਿਆ।

ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਸਤੋਵਾਲੋਵ ਅਤੇ ਓਲਿੰਕਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੁਹਣੀ ਰੇੜ੍ਹੇ ਪੈ ਗਈ।

ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਉਹ ਡਿਨਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਲੰਬਰ-ਯਾਰਡ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ, ਫਿਰ ਬਾਹਰਲੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਲਈ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ। ਉਸਦੇ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਓਲਿੰਕਾ ਉਸਦਾ ਸਥਾਨ ਮੱਲ ਲੈਂਦੀ। ਹਿਸਾਬ ਕਿਤਾਬ ਰੱਖਣਾ, ਆਰਡਰ ਬੁੱਕ ਕਰਨੇ ਹੁਣ ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।

“ਲੱਕੜ ਦਾ ਮਾਲ ਹਰ ਸਾਲ ਮਹਿੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕੀਮਤ 20% ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ,“ ਉਹ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕਾਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਦੀ। “ਜ਼ਰਾ ਸੋਚੋ ਅਸੀਂ ਇੱਥੋਂ ਆਪਣੇ ਜੰਗਲਾਂ ਤੋਂ ਲੱਕੜ ਖਰੀਦਦੇ ਸੀ। ਹੁਣ ਵਸੀਚਕਾ ਨੂੰ ਲੱਕੜ ਲੈਣ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ ਵਤਨੋਂ ਪਾਰ ਮੋਗੀਲੇਵ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ । ਉੱਪਰੋਂ ਟੈਰਿਫ਼!" ਉਹ ਖੌਫ਼ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੀਆਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਢੱਕ ਕੇ ਕਹਿੰਦੀ। “ਤੇ ਟੈਰਿਫ਼ ਵੀ ਲੋਹੜੇ ਦਾ!“

ਹੁਣ ਉਸ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਜੁੱਗਾਂ ਜੁੱਗਾਂ ਤੋਂ ਲੱਕੜ ਦੇ ਵਪਾਰ ਵਿਚ ਸੀ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮੁੱਖ, ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ ਲੱਕੜ ਸੀ। ਅਤੇ “ਗੇਲੀ,“ “ਕੜੀ ਤੇ ਬਾਲਾ,“ “ਸ਼ਤੀਰ,“ “ਜਾਤੂ,“ “ਗਜ਼,“ “ਫੱਟੀ,“ “ਗਰਮਾਲਾ,“ , ਤੋਪ-ਰੇੜ੍ਹਾ “ਸ਼ਿਕੰਜਾ,“ ਵਰਗੇ ਸ਼ਬਦ ਉਚਾਰਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸਦੇ ਲਹਿਜੇ ਵਿੱਚ ਮਿਠਾਸ ਅਤੇ ਛੂਹ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਕੁਝ ਜਾਪਦਾ ਸੀ।

ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸੌਂ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਪਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੱਟਿਆਂ ਅਤੇ ਤਖ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਪਹਾੜ, ਅਤੇ ਮਾਲ-ਗੱਡੀ ਦੇ ਡੱਬਿਆਂ ਦੀ ਲੰਬੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਦੂਰ ਕਿਤੇ ਲੱਕੜ ਢੋਹ ਰਹੀਆਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ। ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਪਨਾ ਆਇਆ ਕਿ 5 ਇੰਚ ਮੋਟੀਆਂ 36 ਫੁੱਟ ਉੱਚੀਆਂ ਦੂਰ ਤੱਕ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਗੇਲੀਆਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਰਜਮੈਂਟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੰਗਲ ਵਾਲ਼ੇ ਗੁਦਾਮ ਵੱਲ ਕੂਚ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ; ਕਿ ਗੇਲੀਆਂ, ਸ਼ਤੀਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਸੱਕ ਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਚੀਰ ਵਾਲੇ ਫੱਟੇ ਗਿਰਦੇ ਅਤੇ ਆਪੋਵਿੱਚ ਵੱਜ ਕੇ ਸੁੱਕੀਆਂ ਲੱਕੜਾਂ ਵਾਂਗ ਖੜਾਕ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਕ ਦੂਜੇ ਉੱਤੇ ਗਿਰਕੇ ਢੇਰ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਧਾਰ ਲੈਂਦੇ ਸਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਓਲਿੰਕਾ ਆਪਣੀ ਨੀਂਦ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉੱਚੀ ਉੱਚੀ ਰੋਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਪੁਸਤੋਵਾਲੋਵ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਕਹਿੰਦਾ: “ਓਲਿੰਕਾ, ਕੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਡਾਰਲਿੰਗ? ਸਲੀਬ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਬਣਾ!“

ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਹੀ ਉਸ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਸਨ। ਜੇ ਉਹ ਸੋਚਦਾ ਸੀ ਕਿ ਕਮਰਾ ਬਹੁਤ ਗਰਮ ਹੈ, ਜਾਂ ਕਿ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸੁਸਤ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਇਹੀ ਸੋਚਦੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਕੋਈ ਸ਼ੌਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਛੁੱਟੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਘਰ ਵਿਚ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ। ਉਹ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਦੀ।

“ਤੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਘਰ ਜਾਂ ਦਫਤਰ ਹੀ ਡੱਕੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ,“ ਉਸਦੀਆਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਕਹਿੰਦੀਆਂ, “ਡਾਰਲਿੰਗ, ਤੈਨੂੰ ਥੀਏਟਰ ਜਾਂ ਸਰਕਸ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।“ “ਵਾਸਿਲੀ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲ਼ ਥੀਏਟਰ ਲਈ ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ,“ ਉਹ ਬੜੇ ਸ਼ਾਂਤ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੀ। “ਸਾਡੇ ਕੋਲ਼ ਬਕਵਾਸ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਥੀਏਟਰਾਂ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ?“

ਸ਼ਨੀਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੁਸਤੋਵਾਲੋਵ ਅਤੇ ਉਹ ਸ਼ਾਮ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਲਈ; ਛੁੱਟੀਆਂ ਵਾਲੇ ਦਿਨੀਂ ਮਾਸ (ਇੱਕ ਈਸਾਈ ਪੂਜਾ ਪਾਠ) ਲਈ ਜਾਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਵਾਪਸ ਪਰਤਦੇ ਤਾਂ ਦੋਨੋਂ ਨਾਲ਼ ਨਾਲ਼ ਚੱਲਦੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਾਲ਼ ਚਮਕ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਲ਼ੇ-ਦੁਆਲ਼ੇ ਇਕ ਸੁਹਾਵਣੀ ਸੁਗੰਧ ਹੁੰਦੀ, ਅਤੇ ਓਲਿੰਕਾ ਦੇ ਰੇਸ਼ਮੀ ਲਿਬਾਸ ਦੀ ਸਰਸਰਾਹਟ ਵੀ ਚੰਗੀ ਚੰਗੀ ਲੱਗਦੀ ਸੀ। ਘਰ ਆ ਕੇ ਉਹ ਚਾਹ ਪੀਂਦੇ, ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਮਹਿੰਗੇ ਬਰੈੱਡ ਜੈਮ ਨਾਲ ਚੱਖਦੇ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਹ ਪੇਸਟਰੀ ਖਾਂਦੇ ਸਨ। ਹਰ ਰੋਜ ਬਾਰਾਂ ਵਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਚੁਕੰਦਰ ਦੇ ਸੂਪ ਅਤੇ ਭੁੰਨੇ ਹੋਏ ਭੇਡੂ ਜਾਂ ਬਤਖ਼ ਦੀ ਅਤੇ ਵਰਤਾਂ ਦੇ ਦਿਨੀਂ ਮੱਛੀ ਦੇ ਸੂਪ ਦੀ ਭੁੱਖ ਚਮਕਾ ਦੇਣ ਵਾਲ਼ੀ ਮਹਿਕ ਮੰਡਰਾ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਕੋਈ ਵੀ ਬੂਹੇ ਅੱਗੋਂ ਲੰਘਦਾ ਉਸਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਮੱਲੋਮੱਲੀ ਪਾਣੀ ਆ ਜਾਂਦਾ। ਦਫ਼ਤਰ ਵਿਚ ਸਮੋਵਾਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਬਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹ ਦੇ ਨਾਲ ਖਸਤਾ ਬਿਸਕੁਟ ਖੁਆਏ ਜਾਂਦੇ। ਹਫ਼ਤੇ ਵਿਚ ਇਕ ਵਾਰ ਜੋੜੀ ਸਮੂਹਿਕ ਇਸ਼ਨਾਨ ਘਰ ਨਹਾਉਣ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦਾ ਹਥ ਫੜ ਪਰਤਦੀ ਅਤੇ ਦੋਨਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਲਾਲ ਹੋਏ ਹੁੰਦੇ।

“ਹਾਂ, ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਗਿਲਾ-ਸ਼ਿਕਵਾ ਨਹੀਂ, ਰੱਬ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰ ਹੈ,“ ਓਲਿੰਕਾ ਆਪਣੇ ਜਾਣੂਆਂ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੀ। “ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਹਰ ਕੋਈ ਵਾਸਿਲੀ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਵਾਂਗ ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤ ਹੋਵੇ।“

ਜਦੋਂ ਕਦੇ ਵਾਸਿਚਕਾ ਲੱਕੜ ਦਾ ਮਾਲ ਖਰੀਦਣ ਮਾਲਗੇਵ ਜਾਂਦਾ, ਤਾਂ ਉਲੇਂਕਾ ਉਸਦੇ ਵਿਛੋੜੇ ਵਿੱਚ ਪਾਗਲ ਜਿਹੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ। ਰੋਂਦੇ ਰੋਂਦੇ ਉਹ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਬਿਤਾ ਦਿੰਦੀ। ਸਮਿਰਨੋਵ ਨਾਮ ਦਾ ਫੌਜ ਵਿਚ ਇਕ ਜਵਾਨ ਵੈਟਰਨਰੀ ਸਰਜਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਕਿਰਾਏ ਤੇ ਦਿੱਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਕਦੇ-ਕਦੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਆ ਜਾਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਓਲਿੰਕਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਕਿੱਸੇ ਸੁਣਾਇਆ ਕਰਦਾ ਜਾਂ ਉਹ ਤਾਸ਼ ਖੇਡਿਆ ਕਰਦੇ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਹੱਡ ਬੀਤੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਲਚਸਪ ਹੁੰਦੀਆਂ। ਉਹ ਵਿਆਹਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਿੱਕਾ ਮੁੰਡਾ ਵੀ ਸੀ; ਪਰ ਹੁਣ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚਾਲੀ ਰੂਬਲ ਭੇਜਿਆ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਕਿਹਾ ਕਰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਵੱਡੀ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਵੱਖ ਹੋਣਾ ਪਿਆ। ਹੁਣ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਨਫਰਤ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਸਭ ਸੁਣ ਕੇ ਓਲਿੰਕਾ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਹਿਲਾਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾ ਕੀਤਾ।

ਰੱਬ ਤੈਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇਵੇ,” ਓਲਿੰਕਾ ਉਸਨੂੰ ਵਾਪਸ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਮੋਮਬੱਤੀ ਦਾ ਚਾਨਣ ਕਰਕੇ ਪੌੜੀਆਂ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਤੱਕ ਛੱਡਣ ਜਾਇਆ ਕਰਦੀ। “ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਲਈ ਕਸ਼ਟ ਉਠਾਇਆ। ਮੇਰਾ ਸਮਾਂ ਕਟ ਗਿਆ। ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਰਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਾਂ? ਮਾਂ ਮਰੀਅਮ ਤੈਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਬਖ਼ਸ਼ੇ।

ਅਤੇ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਸੇ ਸ਼ੀਲਤਾ, ਸਹਿਜ ਅਤੇ ਗੌਰਵ ਨਾਲ਼, ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਰੀਸ ਉਸੇ ਤਰਕਸ਼ੀਲਤਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦੀ। ਜਦੋਂ ਹੀ ਵੈਟਰਨਰੀ ਸਰਜਨ ਹੇਠਾਂ ਉੱਤਰ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੇ ਪਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ:

“ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪਲਾਤੀਨਿਚ, ਚੰਗਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਸੁਲਾਹ ਕਰ ਲਵੋ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦਿਓ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਛੋਟੂ ਵੀ ਸਭ ਸਮਝਦਾ ਹੈ।“

ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਵਾਸਿਲੀ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ, ਉਸਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵੈਟਰਨਰੀ ਸਰਜਨ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਦੁਖੀ ਘਰੇਲੂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਹੌਲੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ, ਅਤੇ ਦੋਨੋਂ ਨੇ ਹੌਕਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਹਿਲਾਏ ਅਤੇ ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਪਿਤਾ ਦੀ ਕਮੀ ਖਟਕਦੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਇੱਕੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੋਚਦੇ ਉਹ ਪਵਿੱਤਰ ਧਾਰਮਿਕ ਮੂਰਤੀਆਂ ਅੱਗੇ ਚਲੇ ਗਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਝੁਕੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਰੱਬ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦਾਤ ਬਖ਼ਸ਼ੇ।

ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਛੇ ਸਾਲ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਵਕ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਪੂਰਨ ਸਦਭਾਵਨਾ ਵਿੱਚ ਗੁਜ਼ਾਰੇ।

ਪਰ ਦੇਖੋ! ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿਚ ਗਰਮ ਚਾਹ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਸਿਲੀ ਆਪਣੀ ਟੋਪੀ ਪਹਿਨੇ ਬਿਨਾਂ ਭੇਜੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਕੁਝ ਲੱਕੜ ਦੇਖਣ ਲਈ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਚਲਿਆ ਗਿਆ, ਠੰਡ ਲੱਗ ਗਈ ਅਤੇ ਬੀਮਾਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈਆਂ, ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਰੋਗ ਵਧਦਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਚਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਤੇ ਓਲਿੰਕਾ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਵਿਧਵਾ ਹੋ ਗਈ।

“ਮੇਰਾ ਹੁਣ ਕੋਈ ਨਹੀਂ, ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ, ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਚਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈਂ।“ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਅੰਤਿਮ-ਸੰਸਕਾਰ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਹ ਵਿਰਲਾਪ ਕਰਨ ਲੱਗੀ, “ਲਾਚਾਰ ਅਤੇ ਸੰਤਾਪ ਵਿੱਚ ਘਿਰੀ, ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਬਿਨਾ ਕਿਵੇਂ ਦਿਨ ਕੱਟਾਂਗੀ! ਮੇਰੇ ਤੇ ਰਹਿਮ ਕਰੋ, ਭਲਿਓ ਲੋਕੋ, ਭਰੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਮੈਂ `ਕੱਲੀ!“

ਉਹ ਕਿਤੇ ਵੀ ਜਾਂਦੀ ਲੰਬੇ “ਰੁਦਾਲੀਆਂ“ ਵਾਲੇ ਕਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨ ਕੇ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਟੋਪੀ ਅਤੇ ਦਸਤਾਨੇ ਪਹਿਨਣਾ ਉਸਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਤਰਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਚਰਚ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਕਬਰ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਹੋਰ ਘੱਟ ਹੀ ਕਿਤੇ ਜਾਂਦੀ, ਅਤੇ ਸਨਿਆਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਿਤਾਉਣ ਲੱਗੀ। ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਕਿਤੇ ਉਸ ਨੇ ਮਾਤਮੀ ਪਹਿਰਾਵਾ ਲਾਹ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਬਾਰੀਆਂ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਸਵੇਰ ਦੇ ਵਕਤ ਆਪਣੀ ਕੁੱਕ ਨਾਲ਼ ਬਜ਼ਾਰੋਂ ਸਮਾਨ ਲੈਣ ਜਾਂਦੇ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ, ਇਹ ਸਿਰਫ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੀ ਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਲੋਕ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਗੀਚੇ ਵਿਚ ਵੈਟਰਨਰੀ ਸਰਜਨ, ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਅਖ਼ਬਾਰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਸੁਣਾ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ, ਉਸ ਨਾਲ ਚਾਹ ਪੀਂਦਿਆਂ ਦੇਖ ਕੇ ਅਤੇ ਇਸ ਤੱਥ ਤੋਂ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਲਾਉਂਦੇ ਸਨ ਕਿ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪੋਸਟ ਆਫਿਸ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਵਾਕਿਫ਼ ਇਕ ਔਰਤ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ:

“ਸਾਡੇ ਕਸਬੇ ਵਿਚ ਕੋਈ ਵੀ ਸਹੀ ਵੈਟਰਨਰੀ ਡਾਕਟਰ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਇਹ ਸਭਨਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮਹਾਂਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਹਮੇਸ਼ਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਾਂ ਘੋੜਿਆਂ ਅਤੇ ਗਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲੱਗ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪਾਲਤੂ ਡੰਗਰਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਵੀ ਮਨੁੱਖੀ ਸਿਹਤ ਦੇ ਵਾਂਗ ਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।“

ਹੁਣ ਉਸਨੇ ਸਮਿਰਨੋਵ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦੁਹਰਾਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਮੁੱਦੇ ਬਾਰੇ ਜੋ ਉਸਦੀ ਰਾਏ ਹੁੰਦੀ ਉਹੀ ਓਲਿੰਕਾ ਦੀ ਵੀ ਹੁੰਦੀ। ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਦਿਲ ਲਗਾਏ ਬਗ਼ੈਰ ਇਕ ਸਾਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕੱਟ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਖੁਸ਼ੀ ਮਿਲ ਗਈ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਓਲਿੰਕਾ ਦੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਦੂਜੀ ਇਸਤਰੀ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਭ ਦੀ ਨਫ਼ਰਤ ਦਾ ਪਾਤਰ ਬਣ ਗਈ ਹੁੰਦੀ ਪਰ ਓਲਿੰਕਾ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਜੋ ਕੁਝ ਕਰਦੀ ਉਹ ਐਨ ਕੁਦਰਤੀ ਲੱਗਦਾ ਸੀ। ਨਾ ਹੀ ਉਸਨੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਵੈਟਰਨਰੀ ਸਰਜਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਓ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕਿਹਾ, ਅਤੇ ਸੱਚਮੁੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਸਫਲਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਓਲਿੰਕਾ ਕੋਈ ਗੱਲ ਗੁਪਤ ਨਹੀਂ ਰੱਖ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਾਹੁਣੇ, ਉਸਦੀ ਰੈਜਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਹੇ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਦੇ ਲੋਕ ਆਏ ਹੁੰਦੇ, ਅਤੇ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹ ਪਿਲਾਉਂਦੀ ਜਾਂ ਰਾਤ ਦਾ ਭੋਜਨ ਪਰੋਸਦੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਪਲੇਗ, ਮੂੰਹ ਖ਼ੁਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਅਤੇ ਮਿਊਂਸਪਲ ਬੁੱਚੜਖਾਨਿਆਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗਦੀ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਹੋ ਜਾਇਆ ਕਰਦਾ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਮਹਿਮਾਨ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਉਸਦਾ ਹੱਥ ਫੜ ਲੈਂਦਾ ਅਤੇ ਗੁੱਸੇ ਵਿਚ ਫੁੰਕਾਰਦਾ: “ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਤੂੰ ਸਮਝਦੀ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਜਦ ਅਸੀਂ ਵੈਟਰਨਰੀ ਸਰਜਨ ਆਪਸ ਵਿਚ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਨਾ ਛੱਡਿਆ ਕਰ। ਇਹ ਬੜਾ ਭੈੜਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।“

ਓਲਿੰਕਾ ਡਰਦੀ ਡਰਦੀ ਉਸ ਵੱਲ ਵੇਖਦੀ ਅਤੇ ਦੁਖੀ ਮਨ ਨਾਲ ਪੁੱਛਦੀ, ਫਿਰ ਮੈਂ ਕਾਹਦੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲਾਂ ਕਰਿਆ ਕਰਾਂ, ਸਮਿਰਨੋ'?

ਫਿਰ ਉਹਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅਥਰੂਆਂ ਨਾਲ ਡੱਕੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਲਿਪਟ ਜਾਂਦੀ, ਉਸਤੋਂ ਮਾਫੀਆਂ ਮੰਗਦੀ। ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੋਨੋਂ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ।

ਓਲਿੰਕਾ ਸਮਿਰਨੋਵ ਦੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਨਾ ਰਹਿ ਸਕੀ। ਸਮਿਰਨੋਵ ਦੀ ਬਦਲੀ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਜਾਣਾ ਪਿਆ। ਓਲਿੰਕਾ ਫਿਰ ਇਕੱਲੀ ਸੀ।

ਹੁਣ ਓਲਿੰਕਾ ਬਿਲਕੁਲ ਇਕੱਲੀ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਪਿਤਾ ਬਹੁਤ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਆਰਾਮ ਕੁਰਸੀ ਚੁਬਾਰੇ ਵਿਚ ਪਈ ਸੀ, ਧੂੜ ਨਾਲ ਅੱਟੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਇੱਕ ਲੱਤ ਟੁੱਟੀ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਉਹ ਦਿਨੋ ਦਿਨ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਗਲੀ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲ ਪੈਂਦੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਵੱਲ ਉਵੇਂ ਨਹੀਂ ਸਨ ਦੇਖਦੇ ਜਿਵੇਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇਖਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਮੁਸਕਰਾਉਂਦੇ ਨਹੀਂ ਸਨ; ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਉਮਰ ਬੀਤ ਚੁੱਕੀ ਸੀ ਅਤੇ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਸ ਲਈ ਨਵੀਂ ਅਣਜਾਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਨਾ ਸੋਚਣਾ ਹੀ ਬਿਹਤਰ ਸੀ। ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਓਲਿੰਕਾ ਦਲਾਨ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਜਾਂਦੀ, ਅਤੇ ਤਿਵੋਲੀ ਵਿੱਚੋਂ ਬੈਂਡ ਵਜਦੇ ਅਤੇ ਆਤਿਸ਼ਬਾਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸੂੰ ਸੂੰ ਸੁਣਦੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਇਹ ਅਵਾਜ਼ਾਂ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰਦੀਆਂ। ਉਹ ਬੇਰੁਖੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਦੇਖਦੀ, ਵਿਚਾਰਹੀਨ, ਕੁਝ ਵੀ ਨਾ ਲੋਚਦੀ, ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਜਦੋਂ ਰਾਤ ਪੈਂਦੀ, ਉਹ ਸੌਂ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਖ਼ਾਲੀ ਵਿਹੜੇ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਦੇਖਦੀ। ਉਹ ਬੇਦਿਲੀ ਜਿਹੀ ਨਾਲ ਖਾਂਦੀ ਪੀਂਦੀ।

ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਭੈੜੀ ਗੱਲ, ਹੁਣ ਓਲਿੰਕਾ ਕੋਲ਼ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਕੋਈ ਰਾਏ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਲ਼ੇ-ਦੁਆਲ਼ੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵੇਖਦੀ ਅਤੇ ਸਮਝ ਲੈਂਦੀ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਕੀ ਦੇਖਿਆ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਰਾਏ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬਣਾ ਸਕਦੀ, ਅਤੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਕਿਸ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਇਹ ਕਿੰਨਾ ਭਿਆਨਕ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਰਾਏ ਹੀ ਨਾ ਹੋਵੇ! ਮਿਸਾਲ ਲਈ, ਇੱਕ ਬੋਤਲ ਪਈ ਹੈ, ਜਾਂ ਬਰਸਾਤ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ ਜਾਂ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣਾ ਗੱਡਾ ਲਈ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਸਭ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਬੋਤਲ, ਜਾਂ ਬਰਸਾਤ ਜਾਂ ਉਹ ਕਿਸਾਨ ਹੈ ਕੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕੀ ਮਤਲਬ ਹੈ, ਕੁਝ ਕਿਹਾ ਨਹੀ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਰੂਬਲ ਮਿਲ਼ਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਵੀ ਨਹੀਂ। ਜਦ ਉਸ ਕੋਲ਼ ਕੁਕੀਨ, ਜਾਂ ਪੁਸਤੋਵਾਲੋਵ, ਜਾਂ ਵੈਟਰਨਰੀ ਸਰਜਨ ਸੀ, ਓਲਿੰਕਾ ਸਭ ਕਾਸੇ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਦੇ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਉਸ ਦੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖ਼ਾਲੀਪਣ ਸੀ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਾਹਰ ਉਸ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਸੀ। ਅਤੇ ਇਹ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਰਵਾ ਅਤੇ ਕੌੜਾ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਉਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਨਾਗਦੌਣ ਨਾਮ ਦੀ ਕੌੜੀ ਬੂਟੀ ਖਾ ਲਈ ਹੋਵੇ।

ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਸ਼ਹਿਰ ਸਭ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਿਆ। ਸੜਕ ਇੱਕ ਗਲੀ ਬਣ ਗਈ, ਅਤੇ ਜਿੱਥੇ ਤਿਵੋਲੀ ਅਤੇ ਲੰਬਰ ਯਾਰਡ ਸੀ, ਉਥੇ ਨਵੇਂ ਮਕਾਨ ਉਸਰ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਬੀਹੀਆਂ ਬਣ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਕਿੰਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਸਮਾਂ ਬੀਤ ਜਾਂਦਾ ਹੈ! ਓਲਿੰਕਾ ਦਾ ਘਰ ਪੁਰਾਣਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਛੱਤ ਜਰਜਰ ਹੋ ਗਈ, ਸ਼ੈੱਡ ਇਕ ਪਾਸੇ ਨੂੰ ਧੱਸ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਵਿਹੜਾ ਬਿੱਛੂ-ਬੂਟੀ ਅਤੇ ਬਾਥੂ ਬਗੈਰਾ ਨਾਲ ਭਰ ਗਿਆ। ਓਲਿੰਕਾ ਬੁੱਢੀ ਅਤੇ ਬਦਸੂਰਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਗਰਮੀ ਵਿਚ ਉਹ ਪੋਰਚ ਵਿਚ ਬੈਠ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਰੂਹ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਖ਼ਾਲੀ ਖ਼ਾਲੀ, ਉਦਾਸ ਅਤੇ ਕੁੜੱਤਣ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ। ਸਰਦੀਆਂ ਵਿਚ ਉਹ ਆਪਣੀ ਬਾਰੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਬਰਫ਼ ਦੇਖਿਆ ਕਰਦੀ। ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ ਬਸੰਤ ਦੀ ਸੁਗੰਧ ਆਉਂਦੀ, ਜਾਂ ਚਰਚ ਦੀਆਂ ਘੰਟੀਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਦੀ, ਅਤੀਤ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਅਚਾਨਕ ਅੰਗੜਾਈਆਂ ਲੈਣ ਲੱਗਦੀਆਂ, ਉਸ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੱਠਾ ਮੱਠਾ ਦਰਦ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹੰਝੂ ਸਿੰਮ ਆਉਂਦੇ; ਪਰ ਇਹ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਮਿੰਟ ਲਈ ਹੁੰਦਾ, ਅਤੇ ਫੇਰ ਦੁਬਾਰਾ ਖ਼ਾਲੀਪਣ ਛਾ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਵਿਅਰਥਹੀਣਤਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਹਾਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ। ਕਾਲੀ ਬਿੱਲੀ, ਬਰਿਸਕਾ ਪਿਆਰ ਜਤਾਉਣ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਖਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਮਿਆਊਂ ਮਿਆਊਂ ਕਰਦੀ, ਪਰ ਓਲਿੰਕਾ ਨੂੰ ਇਹ ਜਨੌਰਾਂ ਦਾ ਪਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪੋਂਹਦਾ। ਇਹ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿਸ ਦੀ ਉਸ ਨੂੰ ਲੋੜ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਐਸੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ ਜੋ ਉਸ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ, ਉਸ ਦੀ ਪੂਰੀ ਰੂਹ ਅਤੇ ਅਕਲ ਨੂੰ ਜਜ਼ਬ ਕਰ ਸਕੇ - ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਮਾਲੋਮਾਲ ਕਰ ਦੇਵੇ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਇੱਕ ਮਕਸਦ ਬਣ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਬੁਢੇ ਖ਼ੂਨ ਨੂੰ ਗਰਮਾ ਦੇਵੇ। ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਕਰਟ ਤੋਂ ਮਾਣੋ ਨੂੰ ਛਿਣਕ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ:

ਚੱਲਦੀ ਬਣ, ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਤੇਰੀ ਲੋੜ!“

ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿਨ, ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਸਾਲ ਬੀਤਦੇ ਰਹੇ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪੱਲੇ ਕੋਈ ਖੁਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਰਾਏ, ਜੋ ਵੀ ਮਾਰਵਾ ਕੁੱਕ ਕਹਿੰਦੀ ਉਹ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲੈਂਦੀ।

ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਇੱਕ ਗਰਮ ਦਿਨ, ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਵਕਤ, ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਰਾ ਵਿਹੜਾ ਮਿੱਟੀ ਘੱਟੇ ਨਾਲ ਭਰ ਗਿਆ ਸੀ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਅਚਾਨਕ ਬੂਹੇ ਤੇ ਦਸਤਕ ਦਿੱਤੀ। ਓਲਿੰਕਾ ਖ਼ੁਦ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਗਈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਾਹਰ ਝਾਕੀ ਤਾਂ ਹੱਕੀਬੱਕੀ ਰਹਿ ਗਈ: ਉਸਨੇ ਦੇਖਿਆ ਸਮਿਰਨੋਵ, ਵੈਟਰਨਰੀ ਸਰਜਨ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ, ਧੌਲਾ ਸਿਰ ਅਤੇ ਸਿਵਲ ਪਹਿਰਾਵਾ ਸੀ ਹੁਣ ਉਸਦਾ। ਉਸ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਸਭ ਕੁਝ ਯਾਦ ਆ ਗਿਆ। ਉਹ ਰੋਣ ਨਾ ਰੋਕ ਸਕੀ ਅਤੇ ਇਕ ਵੀ ਸ਼ਬਦ ਉਚਰੇ ਬਗ਼ੈਰ ਉਸ ਦੀ ਛਾਤੀ ਤੇ ਸਿਰ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਬਰ ਤੱਕ ਨਾ ਲੱਗੀ ਕਿ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਕਦੋਂ ਘਰ ਅੰਦਰ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਚਾਹ ਪੀਣ ਬੈਠ ਗਏ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਕੁੱਝ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹ ਰਹੀ ਸੀ ਪਰ ਮੂੰਹੋਂ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਨਿਕਲ ਰਿਹਾ। ਕੰਬਦੀ ਹੋਈ ਅਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਉਹ ਬੋਲੀ, ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਸਮਿਰਨੋਵ,...ਇਹ ਤੂੰ ਅਚਾਨਕ ਕਿਵੇਂ ਟਪਕ ਪਿਆ?

ਮੈਂ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਸਮਿਰਨੋਵ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਅਤੇ ਹੁਣ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਗ੍ਰਹਿਸਥੀ ਇੱਥੇ ਵਸਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਮੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਉਮਰ ਹੁਣ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਲਾਇਕ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਸਕੂਲ ਵੀ ਭੇਜਣਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੱਸਾਂ, ਮੇਰੀ ਨਾਰ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਸੁਲਹ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

ਉਹ ਕਿੱਥੇ ਹੈ? ਓਲਿੰਕਾ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ।

ਉਹ ਅਤੇ ਮੁੰਡਾ ਦੋਨੋਂ ਅਜੇ ਹੋਟਲ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਅਜੇ ਮੈਂ ਘਰ ਲਭਣਾ ਹੈ।

ਹੇ ਰੱਬਾ! ਤੂੰ ਇੰਨੀ ਤਕਲੀਫ ਕਿਉਂ ਕਰੇਂਗਾ! ਮੇਰੇ ਘਰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ? ਕੀ ਇਹ ਘਰ ਤੈਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ? ਓ ਨਹੀਂ? ਡਰ ਮਤ, ਮੈਂ ਇੱਕ ਪੈਸਾ ਵੀ ਕਿਰਾਇਆ ਨਹੀਂ ਲਵਾਂਗੀ। ਮੇਰੇ ਲਈ ਤਾਂ ਇੱਕ ਕੋਨਾ ਕਾਫ਼ੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਬਾਕੀ ਸਭ ਤੁਸੀਂ ਲੈ ਲਓ। ਵੇਖ ਨਾ, ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਡਾ ਮਕਾਨ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਲਈ ਇਸਤੋਂ ਵਧਕੇ ਸੁਭਾਗ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋਰ ਕੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ? ਕਹਿੰਦੇ ਕਹਿੰਦੇ ਉਹ ਫਿਰ ਫਿੱਸ ਪਈ।

ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਤੜਕੇ ਘਰ ਦੀ ਸਫਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਛੱਤ ਤੇ ਰੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਕੰਧਾਂ ਦੀ ਲਿਪਾਈ ਹੋਣ ਲੱਗੀ। ਓਲਿੰਕਾ ਬਾਹਾਂ ਟੁੰਗੀ ਬੜੀ ਉਮੰਗ ਨਾਲ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਘੁੰਮ ਘੁੰਮ ਵੇਖ ਭਾਲ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਉਸ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਨਾਲ ਟਹਿਕ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਹ ਤਰੋਤਾਜ਼ਾ ਅਤੇ ਚੇਤੰਨ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਲੰਬੀ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਾਗੀ ਹੋਵੇ। ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਵਿੱਚ ਸਮਿਰਨੋਵ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਮੁੰਡਾ ਵੀ ਆ ਗਏ। ਸਮਿਰਨੋਵ ਦੀ ਪਤਨੀ ਇੱਕ ਲੰਬੀ ਅਤੇ ਪਤਲੀ ਔਰਤ ਸੀ ਪਰ ਸੁਹਣੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਵਾਲ਼ ਛੋਟੇ ਸਨ ਅਤੇ ਚਿਹਰੇ ਦਾ ਹਾਵਭਾਵ ਉਦਾਸੀਨ ਜਿਹਾ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਨਾਲ਼ ਸਮਿਰਨੋਵ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਸਾਸ਼ਾ, (ਦਸ ਸਾਲ ਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ) ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਉਹ ਮਧਰਾ ਪਰ ਮੋਟਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀਆਂ ਸਾਫ਼ ਨੀਲੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਗਲ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਟੋਏ ਸਨ। ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਪੈਰ ਪਾਇਆ ਹੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਬਿੱਲੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਭੱਜ ਲਿਆ ਅਤੇ ਤੁਰਤ ਉਸ ਦੇ ਖਿੜ ਖਿੜਾ ਕੇ ਹੱਸਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਗੂੰਜ ਉਠੀ।

ਆਂਟੀ, ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਬਿੱਲੀ ਹੈ?ਉਸਨੇ ਓਲਿੰਕਾ ਕੋਲੋਂ ਪੁੱਛਿਆ, ਅੱਛਾ ਆਂਟੀ, ਜਦੋਂ ਇਸ ਨੇ ਬੱਚੇ ਦਿੱਤੇ, ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਬਲੂੰਗੜਾ ਦੇ ਦੇਣਾ। ਮਾਂ ਚੂਹਿਆਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਡਰਦੀ ਹੈ। ਕਹਿਕੇ ਉਹ ਉੱਚੀ ਉੱਚੀ ਹੱਸਣ ਲਗਾ।

ਓਲਿੰਕਾ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ, ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਚਾਹ ਪਿਲਾਈ। ਉਸ ਦਾ ਦਿਲ ਗਰਮਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਛਾਤੀ ਵਿਚ ਮਿੱਠਾ ਮਿੱਠਾ ਦਰਦ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਬੱਚਾ ਉਸ ਦਾ ਆਪਣਾ ਬੱਚਾ ਹੋਵੇ। ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਖਾਣੇ ਦੇ ਮੇਜ਼ ਤੇ ਬੈਠਾ ਸੀ, ਆਪਣੇ ਸਬਕ ਯਾਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਸ ਨੇ ਡੂੰਘੇ ਮੋਹ ਅਤੇ ਤਰਸ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬੋਲੀ, ਪੁੱਤਰ ...ਤੂੰ ਵੱਡਾ ਹੋ, ਹੋਸ਼ਿਆਰ ਹੋ, ਮੇਰੇ ਸੋਹਣੇ ਲਾਲ ...”

“'ਟਾਪੂ ਧਰਤੀ ਦਾ ਇਕ ਟੁਕੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,'“ ਉਸ ਨੇ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਿਆ।

“ਟਾਪੂ ਧਰਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਟੁਕੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,“ ਓਲਿੰਕਾ ਨੇ ਦੁਹਰਾਇਆ ਅਤੇ ਇਹ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਰਾਏ ਸੀ ਜਿਹੜੀ ਉਸਨੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਚੁੱਪ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਔੜ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਨਾਲ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ।

ਹੁਣ ਉਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਨ, ਅਤੇ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਤੇ ਉਸਨੇ ਸਾਸ਼ਾ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਇਹ ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਕਿ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਇਹ ਸਬਕ ਕਿੰਨੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸਨ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਕਿਸੇ ਕਿੱਤਾਮੁਖੀ ਸਕੂਲ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਕੈਰੀਅਰ ਬੰਦੇ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਡਾਕਟਰ ਜਾਂ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਬਣਨਾ।

ਸਾਸ਼ਾ ਹੁਣ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਖ਼ਾਰਕਿਊ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਨੂੰ ਮਿਲ਼ਣ ਗਈ, ਫਿਰ ਉਥੇ ਹੀ ਰਹਿ ਗਈ। ਬਾਪ ਪਸ਼ੂ ਦੇਖਣ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਬਾਹਰ ਰਹਿੰਦਾ। ਕਈ ਵਾਰ ਤਿੰਨ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਘਰ ਨਾ ਵੜਦਾ। ਅਤੇ ਓਲਿੰਕਾ ਨੂੰ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਸ਼ਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਕੱਲਾ ਸੀ, ਕਿ ਘਰ ਵਿਚ ਉਹਨੂੰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਚਾਹੁੰਦਾ, ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਭੁੱਖਾ ਰਹਿਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਲੈ ਗਈ ਅਤੇ ਉਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਿੱਕਾ ਜਿਹਾ ਕਮਰਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।

ਅਤੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਸਾਸ਼ਾ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਉਹ ਸਾਸ਼ਾ ਦੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੀ। ਉਹ ਗੱਲ੍ਹ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਰੱਖੀ ਘੂਕ ਸੁੱਤਾ ਹੁੰਦਾ। ਉਸਨੂੰ ਜਗਾਉਂਦਿਆਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦੁਖ ਹੁੰਦਾ ਪਰ ਉਸਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹੋਕੇ ਜਗਾਉਣਾ ਹੀ ਪੈਂਦਾ ਸੀ।

“ਸਾਸ਼ੇਂਕਾ,“ ਉਹ ਉਦਾਸ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਆਖਦੀ, “ਉੱਠ, ਪਿਆਰੇ ਬੱਚੂ, ਸਕੂਲ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।“

ਉਹ ਉੱਠਦਾ, ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਦਾ ਅਤੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਨਾਸ਼ਤਾ ਕਰਦਾ, ਚਾਹ ਦੇ ਤਿੰਨ ਗਲਾਸ ਅਤੇ ਦੋ ਵੱਡੇ ਬਿਸਕੁਟ ਅਤੇ ਅੱਧਾ ਮੱਖਣ ਵਾਲਾ ਰੋਲ। ਇਹ ਸਾਰਾ ਸਮਾਂ ਉਹ ਉਂਘਲਾ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਨਿਰਾਸ਼ ਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ।

“ਤੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਹਾਣੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ, ਸਾਸ਼ੇਂਕਾ,“ ਓਲਿੰਕਾ ਕਹਿੰਦੀ, ਉਸ ਵੱਲ ਇਉਂ ਦੇਖਦੀ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਲੰਮੇ ਸਫ਼ਰ ਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ। “ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਲਈ ਕਿੰਨੀ ਮੁਸੀਬਤ ਝੱਲਦੀ ਹਾਂ! ਤੈਨੂੰ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਪੂਰਾ ਤਾਣ ਲਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਪਿਆਰੇ। ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਮੰਨਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।“

“ਛੱਡੋ, ਮੇਰੀ ਫਿਕਰ ਨਾ ਕਰੋ!“ ਸਾਸ਼ਾ ਕਹਿੰਦਾ।

ਫਿਰ ਉਹ ਸਕੂਲ ਲਈ ਚੱਲ ਪੈਂਦਾ, ਆਪ ਨਿੱਕੂ ਜਿਹਾ, ਸਿਰ `ਤੇ ਵੱਡੀ ਸਾਰੀ ਟੋਪੀ ਅਤੇ ਪਿੱਠ ਤੇ ਪਿੱਠੂ-ਬੈਗ ਲਟਕਾਈ। ਤਾਂ ਉਹ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰ ਤੱਕ ਚੁੱਪ ਚੁੱਪੀਤੇ ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਪਿੱਛੇ ਜਾਂਦੀ।

“ਸਾਸ਼ੇਂਕਾ!“ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁਕਾਰਦੀ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖਜੂਰ ਜਾਂ ਕਰਾਮੇਲ ਥਮਾ ਦਿੰਦੀ।

ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਕੂਲ ਵਾਲੀ ਗਲੀ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ, ਉਹ ਸ਼ਰਮ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਕਿ ਇੱਕ ਲੰਮੀ, ਚੌੜੀ ਔਰਤ ਉਸ ਦੇ ਮਗਰ ਆ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਹ ਮੁੜ ਕੇ ਕਹਿੰਦਾ: “ਆਂਟੀ, ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਨੂੰ ਜਾਓ, ਅੱਗੇ ਮੈਂ ਆਪੇ ਚਲਾ ਜਾਵਾਂਗਾ।“

ਉਹ ਰੁਕ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਗੇਟ `ਤੇ ਸਾਸ਼ਾ ਦੇ ਓਟ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਤੱਕ ਉਸ ਵੱਲ ਨਜ਼ਰਾਂ ਜਮਾ ਕੇ ਤੱਕਦੀ ਰਹਿੰਦੀ।

ਆਹ, ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਸੀ! ਉਸਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪਿਆਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਕੋਈ ਵੀ ਇੰਨਾ ਡੂੰਘਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਉਸਦੀ ਆਤਮਾ ਨੇ ਏਨੀ ਆਪ-ਮੁਹਾਰਤਾ, ਏਨੀ ਬੇਗਰਜ਼ੀ ਨਾਲ਼ ਅਤੇ ਹੁਣ ਜਿੰਨੀ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਸਮਰਪਣ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ, ਜਦੋਂ ਉਸਦੇ ਅੰਦਰ ਮਮਤਾ ਪੂਰੇ ਜਲੌਅ ਵਿੱਚ ਖਿੜੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਅਜਨਬੀ ਮੁੰਡੇ ਲਈ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟੋਇਆਂ ਲਈ, ਉਸ ਦੀ ਟੋਪੀ ਲਈ, ਉਹ ਚਾਈਂ ਚਾਈਂ, ਮਮਤਾ ਦੇ ਮਿੱਠੇ ਹੰਝੂਆਂ ਨਾਲ਼ ਭਿੱਜੀ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਿਸ਼ਾਵਰ ਕਰ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਕਿਉਂ? ਕੌਣ ਜਾਣੇ, ਕਿਉਂ?

ਸਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਛੱਡ ਕੇ ਉਹ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਘਰ ਪਰਤਦੀ। ਸ਼ਾਂਤ ਤੇ ਸੰਤੁਸ਼ਟ, ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਡੁੱਲ੍ਹ ਡੁੱਲ੍ਹ ਪੈ ਰਹੀ। ਉਸ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਲਹਿਲਹਾ ਉਠਿਆ ਸੀ, ਖਿੜਿਆ ਖਿੜਿਆ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ; ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲ਼ਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਸਨ।

ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਮਿਲਦਾ ਅਤੇ ਹਾਲ ਚਾਲ ਪੁੱਛਦਾ, “ਸ਼ੁਭ ਸਵੇਰ, ਓਲਗਾ ਸੇਮਿਓਨੋਵਨਾ, ਕੀ ਹਾਲ ਨੇ, ਡਾਰਲਿੰਗ?“

ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ, “ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸਬਕ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹਨ। ਇਹ ਤਾਂ ਹੱਦ ਹੈ: ਕੱਲ੍ਹ ਪਹਿਲੀ ਕਲਾਸ ਦੇ ਬਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜ਼ਬਾਨੀ ਯਾਦ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ, ਅਤੇ ਇਕ ਲਾਤੀਨੀ ਅਨੁਵਾਦ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹਿਸਾਬ ਦੇ ਸਵਾਲ। ਦੇਖੋ ਨਾ, ਨਿਆਣੇ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੰਮ।“

ਅਤੇ ਉਹ ਅਧਿਆਪਕਾਂ, ਪਾਠਾਂ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੀ, ਉਹੀ ਗੱਲਾਂ ਜੋ ਸਾਸ਼ਾ ਨੇ ਕਹੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ। ਤਿੰਨ ਵਜੇ ਉਹ ਇਕੱਠੇ ਖਾਣਾ ਖਾਂਦੇ: ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਉਹ ਇਕੱਠੇ ਸਬਕ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਚੀਖਾਂ ਮਾਰਦੇ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਲਾ ਦਿੰਦੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਉਸ ਉੱਤੇ ਸਲੀਬ ਬਣਾਉਂਦੀ ਅਤੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੀ; ਫਿਰ ਉਹ ਸੌਣ ਲਈ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਉਹ ਦੂਰ ਦੇ ਧੁੰਦਲੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਦੇਖਦੀ ਜਦੋਂ ਸਾਸ਼ਾ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰ ਲਵੇਗਾ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਜਾਂ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਬਣ ਜਾਏਗਾ, ਉਸ ਕੋਲ਼ ਘੋੜੇ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਘੋੜਾ ਗੱਡੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਆਪਣਾ ਵੱਡਾ ਘਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਬੱਚੇ ਹੋਣਗੇ. .. ਉਹ ਉਸੇ ਚੀਜ਼ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੀ ਸੋਚਦੀ ਸੌਂ ਜਾਂਦੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਬੰਦ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚੋਂ ਅੱਥਰੂ ਉਹਦੀਆਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਤੇ ਵਹਿ ਤੁਰਦੇ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਾਲੀ ਬਿੱਲੀ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਪੈ ਜਾਂਦੀ “ਮੂਰ, ਮੁਰ, ਮੁਰ“ ਕਰਦੀ।

ਅਚਾਨਕ ਬੂਹੇ ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਦਸਤਕ ਹੁੰਦੀ। ਓਲਿੰਕਾ ਝਟਕੇ ਨਾਲ ਉਠ ਖੜਦੀ, ਉਸਦਾ ਦਿਲ ਜ਼ੋਰ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਧੜਕਣ ਲੱਗਦਾ। ਅੱਧਾ ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ ਇਕ ਵਾਰ ਫੇਰ ਦਸਤਕ ਹੁੰਦੀ।

“ਇਹ ਤਾਰ ਖਾਰਕਿਊ ਤੋਂ ਹੋਣੀ ਹੈ,“ ਉਹ ਸੋਚਦੀ, ਸਿਰ ਤੋਂ ਪੈਰਾਂ ਤੱਕ ਕੰਬਣ ਲੱਗਦੀ। “ਸਾਸ਼ਾ ਦੀ ਮਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਖਾਰਕਿਊ ਬੁਲਾ ਰਹੀ ਹੈ ... ਮਿਹਰ ਕਰੀਂ, ਰੱਬਾ!“ ਉਹ ਉਦਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦੀ। ਉਸ ਦੇ ਸਿਰ, ਉਸ ਦੇ ਹੱਥਾਂ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਠੰਢ ਚੜ੍ਹ ਜਾਂਦੀ, ਅਤੇ ਉਹ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੀ ਕਿ ਉਹ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਔਰਤ ਸੀ। ਪਰ ਇਕ ਹੋਰ ਮਿੰਟ ਲੰਘ ਜਾਂਦਾ, ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ: ਕਲੱਬ ਤੋਂ ਘਰ ਆਇਆ ਵੈਟਰਨਰੀ ਸਰਜਨ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੁੰਦਾ।

“ਹਾਏ, ਸ਼ੁਕਰ ਰੱਬ ਦਾ,“ ਉਹ ਸੋਚਦੀ । ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਭਾਰ ਉੱਤਰ ਜਾਂਦਾ, ਫਿਰ ਚੈਨ ਆ ਜਾਂਦਾ; ਉਹ ਸਾਸ਼ਾ ਦੇ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੀ, ਜੋ ਅਗਲੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਘੂਕ ਸੁੱਤਾ ਪਿਆ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਵਿਚ ਬੁੜਬੜਾਉਂਦਾ:

“ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਦੇ ਦਿਆਂਗਾ! ਦਫ਼ਾ ਹੋ ਜਾ! ਜ਼ਬਾਨ ਸੰਭਾਲ!“