ਕਦੇ ਖ਼ਬਰ ਨਾ ਆਈ,
ਕਿ ਉਹ ਕਿਹੜੀਆਂ ਧਰਤੀਆਂ ਉਤੇ ਭੌਂਦਾ,
ਭੁੱਲ ਗਿਆ, ਵਟ ਗਿਆ, ਮਰ ਗਿਆ ਸੀ ਜਾਂ ਜਿਊਂਦਾ।
ਪਰ ਇਕ ਦਿਨ ਬਸੰਤ ਦੀ ਰੁੱਤੇ,
ਜਦੋਂ ਅੰਬ-ਬਿ੍ਛਾਂ ਉਤੇ ਚਿੱਟਾ ਬੁਰ ਲਿਸ਼ਕਦਾ ਹੈ,
ਤੇ ਸਾਰੀ ਧਰਤੀ ਬਹਾਰ ਦੀ ਪੁਸ਼ਾਕੇ ਲਾਂਦੀ ਹੈ,
ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦੀ ਓਸ ਚਮਕਦੀ ਬਾ਼ਗ ਨਦੀ ਉਤੇ ਬੈਠੀ ਸੀ;
ਜਿਦਾ ਤੁਰਦਾ ਸ਼ੀਸ਼ਾ, ਕੰਵਲ ਕਟੋਰਿਆਂ ਨਾਲ ਸਜਿਆ ਹੋਇਆ,
ਕਦੇ ਪਹਿਲੀਆਂ ਵਿਚ,
ਜੁੜੇ ਬੁਲ੍ਹਾਂ ਤੇ ਘੁਟਦੇ ਹਥਾਂ ਦਾ ਅਕਸ ਪਾਂਦਾ ਸੀ।
ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਛੱਪਰ ਅੱਥਰੂਆਂ ਨਾਲ ਪੀਲੇ,
ਕੋਮਲ ਗਲ੍ਹਾਂ ਬੇਰੰਗ ਤੇ ਲਿਸੀਆਂ,
ਉਹਦੇ ਬੁਲ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮਿੱਠੀਆਂ ਲਕੀਰਾਂ ਸ਼ੋਕ ਨਾਲ ਖਿੱਚੀਆਂ ਸਨ।
ਉਹਦੇ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਝੰਮ ਕਰਦੀ ਸ਼ਾਨ ਲੁਕੀ ਹੋਈ ਸੀ -
ਵਿਧਵਾ ਦੀ ਨਿਆਈਂ ਜੂੜੇ ਵਿਚ ਵਲੇਟੇ ਸਨ -
ਕੋਈ ਗਹਿਣਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਨਾ ਸਾੜੀ ਦੀ ਕੰਨੀ ਹੀਰੇ ਨਾਲ ਸਾਂਭੀ ਸੀ,
ਇਕ ਮੋਟਾ ਚਿੱਟਾ ਮਾਤਮੀ ਪੱਲਾ ਸੁਹਣੀ ਛਾਤੀ ਨੂੰ ਕੱਜ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਉਹ ਨਿਕੇ ਸੁਹਣੇ ਪੈਰ ਹੌਲੇ ਤੇ ਦੁਖੀ ਉਠ ਰਹੇ ਸਨ,
ਜਿਹੜੇ ਕਦੇ ਕੰਵਰ ਦੇ ਪ੍ਰਿਯ ਬੋਲ ਉਤੇ
ਹਰਨੀ ਵਾਂਗ ਨੱਚਦੇ ਦੇ ਗੁਲਾਬ-ਪੰਖੜੀ ਵਾਂਗ ਟਿਕਦੇ ਸਨ।
ਉਹਦੇ ਨੈਣ, ਉਹ ਪ੍ਰੇਮ ਦੇ ਦੀਪਕ -
ਜਿਹੜੇ ਡੂੰਘੇ ਹਨੇਰੇ ਚੋਂ ਸੂਰਜ ਵਾਂਗ ਚਮਕਦੇ
ਤੇ ਰਾਤ ਦੇ ਅਮਨ ਨੂੰ ਦਿਨ ਦੇ ਚਾਨਣ ਨਾਲ ਰੁਸ਼ਨਾਂਦੇ ਸਨ -
ਅਜ ਬੇ-ਲਿਸ਼ਕ ਤੇ ਬੇ-ਮਨੋਰਥ ਤਕ ਰਹੇ ਸਨ,
੧੫੦