ਇਹ ਸਫ਼ਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੈ
ਹਰ ਚੀਜ਼ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਮਸਾਲਾ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੇ ਉਸਦਾ ਕੋਈ ਜਜ਼ਬਾਤੀ, ਆਤਮਕ ਜਾਂ ਦਮਾਗੀ਼ ਅਰਥ ਵਿਆਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ। (ਚਾਹੇ ਉਹ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਕੋਈ ਸਾਂਵੀ ਕਾਰੀਗਰੀ ਹੋਵੇ; ਜੀਵਨ ਦੀ ਕੋਈ ਵਸ਼ੇਸ਼ ਘਟਨਾ, ਪਿਆਰ ਦੀ ਕੋਈ ਤੜਫ਼ਣੀ, ਮਿਲਣੀ; ਆਤਮਾ ਦੀ ਕੋਈ ਲਹਿਰ; ਬੁਧੀ ਦੀ ਕੋਈ ਰਮਜ਼; ਅਖ਼ਲਾਕ ਦਾ ਕੋਈ ਪਹਿਲੂ; ਜੇ ਉਹ ਨਿਰੀ ਗਿਆਨ ਤੇ ਸੋਝੀ ਦੀ ਯੱਖ਼-ਹੱਦ ਤੋਂ ਟਪਕੇ ਜੀਵਨ-ਵੰਡਦੀ ਮਨ-ਉਡਾਰੀ ਦੀ ਨਿਘ ਵਿਚ ਖਲ੍ਹਾਰੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੋਵੇ) ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਠੋਸ, ਨਿਰਣਾ-ਜਨਕ ਸਿਫ਼ਤ-ਸੂਰਤ ਦਾ ਗਿਆਨ ਹੋਣਾ ਵੀ ਕਵੀ ਲਈ ਓਨਾਂ ਹੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਬਾਕੀ ਸੰਦਾਂ, ਤ੍ਰੀਕਿਆਂ ਦਾ। ਨਹੀਂ ਤਾ ਕਵਿਤਾ ਹਾਸੋ ਹੀਣੀ ਛਣਕਾਰ ਜਾਂ ਵਹਿਮੀ ਘਾੜਤ ਬਣਕੇ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗੀ।
*
੧੯੫
