੫੮
(੫੫)ਹਮੂੰ ਮਰਦ ਬਾਯਦ ਸ਼ਵਦ ਸੁਖਨਵਰ।
ਨ ਸ਼ਿਕਮੇ ਦਿਗਰ ਦੇਰ ਦਹਾਨੇ ਦਿਗਰ॥
(٥٥) همون مرد باید شود سخنور - نه شکمِ دگر در دهانِ دِگر
ਹਮੂੰ = ਓਹ .
|
| ਨ = ਨਹੀਂ
|
ਅਰਥ
ਆਦਮੀ ਅਜੇਹਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਬਚਨ ਦਾ ਪੱਕਾ ਹੋਵੇ (ਐਸਾ) ਨਹੀਂ ਜੋ ਦਿਲ ਵਿਖੇ ਹੋਰ ਤੇ ਮੂੰਹ ਵਿਖੇ ਹੋਰ।
ਭਾਵ
ਹੇ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ! ਸੰਸਾਰ ਵਿਖੇ "ਆਦਮੀ" ਓਹੀ ਕਹਿਲਾਉਣ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਬਚਨਾਂ ਦਾ ਪੱਕਾ ਹੋਵੇ, ਓਹ ਆਦਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਪੇਟ ਵਿਖੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਤੇ ਮੂੰਹੋਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਆਖਦਾ ਹੈ-ਇਸ ਲਈ ਮੇਰੇ ਖਿਆਲ ਵਿਖੇ ਹੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ। ਤੂੰ ਆਦਮੀ ਭੀ ਕਹਲਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ, ਕਿਉਂ ਜੋ ਤੇਰੇ ਪੇਟ ਵਿਖੇ ਹੋਰ ਹੈ ਤੇ ਮੂੰਹ ਵਿਖੇ ਹੋਰ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ ਤੇਰੀ ਸਭ ਚਾਲ ਦਗੇ ਤੇ ਫਰੇਬ ਦੀ ਹੈ ਤੇ ਜੋ ਕੁਝ ਤੂੰ ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਆਖਦਾ ਹੈਂ ਉਸਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈਂ॥