________________
( ੧੮) ਤਾਨ ਤਕ ਕੰਬ ਉੱਠਦੇ ਸਨ-ਨੂੰ ਮੌਤ ਆ ਗਈ, ਜਾਂ ਇਉ ਕਹੋ ਕਿ ਮੌਤ ਨੇ ਦਿਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਥਾਂ ਗਲਤ ਨਾਲ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਆ ਦਇਆਂ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਦਾ ਇਕ ਇਕ ਕਿਣਕਾ ਚੋਂਦਾ ਸੀ । ਮਹਾਰਾਜਾ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਸਿੱਖ ਵਿਚ ਸਖਤ ਹਿਲ ਜੁਲੀ ਪੈ ਗਈ । ਥੋੜੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਮਹਾਰਜਾਂ ਦੇ ਲੜਕੇ ਖੜਗ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ਫੇਰ ਧਿਆਨ ਸਿੰਘ ਵਜ਼ੀਰ ਵੀ ਕਤਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ | ਫੇਰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਤਖਤ ਤੇ ਬੈਠਾ ਪਰ ਸਿੱਖ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੇ ਆਪੋ ਵਿਚ ਲੜਾਈਆਂ ਝਗਰੇ ਤੇ ਖੁਨ ਖਰਾਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਰਹੇ ! ਕਈ ਲੜਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਅਤੇ ਲੋਭ ਲਾਲਚ ਵਿਚ ਫਸ ਕੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੇ ਭਰਵਾਂ ਦੇ ਆਹੂ ਲਾਹੇ । ਫੇਰ ਰਾਣੀ ਜਿੰਦ ਕੌਰ ਨੇ ਲਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਵਜ਼ੀਰ ਅਤੇ ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਫੌਜ ਦਾ ਸੈਨਪਤੀ ਥਾਪਿਆ । ਏਹ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਸ਼ਾਤ ਦੇ ਬਾਹਮਣ ਸਨ।ਹਨ। ਦੋਹਾਂ ਪੰਮਿਆਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਦਾਜ ਦੀਆਂ ਜੜਾਂ ਪੱਟਣ ਵਾਲੀ ਰਾਣੀ ਜਿੰਦਾਂ ਨਾਲ ਚਲਕੇ fਲੱਖ ਦੀਆਂ ਛੱਜਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦੁਖਇਆ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਅੰਸ਼ ਨਾਲ ਦੂਰ ਦੀ ਸੋਝੀ ਵਾਲੇ ਮਹਾਰਾਜ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮਿਤਾ ਕਰ ਕੇ ਕਰਾਰ ਨਮਾਂ ਲਖ ਲਿਖਾ ਲਿਆ ਸੀ ਓਹਨਾਂ ਹੀ ਅੰਗਜਾਂ ਵਰਗੇ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦੇ ਮਿਤ੍ਰੀ ਨਨ ਏਹਨਾਂ ਬਹਮਣਾਂ ਨੇ
