________________
ਮਹਾ: ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ , <੪) ਰਾਜ -ਭਾਗ3 । अर ਨੇ ਗਦਰ ਮਚਾ ਕੇ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਰਦਾਰ ਮਾਰਟੋ ਮਹਾਰਾਜੇ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨਾਲ ਰਾਜੇਸੁ ਤਾਊਘਨੇਓਦੀ ਐਸੀਭੁਗਤ ਸਵਾਰੀ ਜੋ ਹਾੜੇ ਕੱਢਕੇ ਪੈਰੀਂ ਆ ਪਏ। ਇਸੇ ਸਮੇਂ ਯੂਸਫਜ਼ਈ ਤੇ ਬਾਰਕਜ਼ਈਆਂਨੇਪਰਗੇਰਦੇ ਵੱਡਾ ਗਦਰ ਮਚਾਯਾ ਮਹਾਰਾਜੇ ਨੇ ਕੌਰ ਨੌਨਿਹਾਲਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਲ ਲ: ਹਰੀਸਿੰਘ ਨਲੂਆਦੇਕੇਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਕੇਐਤਕੀਏ ਪਠਾਣਾਂਦਾ ਪੱਕਾ ਬੰਦੋਬਸਤ ਕਰਕੇ ਆਉਣਾ, ਜਨਰਲਵੰਡੂਰਾਸਾਹਿਬ ਤੇਕੋਰਟਹਿਬਭੀਓਦੇ ਨਾਲਹੀ ਤੋਪਜਦਏਹਅਟਕ ਲੰਘੇਤਾਂ ਪਸਾਰਦੇ ਬਾਰਕਜ਼ਈਦਾਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆ ਧਨ ਟੰਬਰ ਸਬ ਮਚਦੇ ਮੁਕਾਮ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰਜਾਣਾ ਔਖਾਸੀ ਭੇਜਵੰਤ ਆਪ ਛਲੇਪਾਹੀ ਮਨਮਾਰਨਉੱਤੇ ਹੋਬੈਠੇ। ਜੈਸਮਯ ਪਸਾਰžਚ ਪਲ ਪਲਛ ਘੋਮਾਂ ਉੱਤੇ ਕਾਠੀਆਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਅਨਾਜ ਦੇ ਕੋਈ ਕਾਹੇਵੰਦਾ ਕੇ ਸਿੰਘਆਏ ਤਾਂ ਪਠਾਣ ਆਪਣੇਕਸਿਰਾਂ ਉੱਤੇ ਕਾਠੀਆਂ ਚੁੱਕ ਕੇ ਛਲਕੌਣਦੇ,ਜਦਕੋਈ ਆਖਦਾ ਕੇਅੜੇ ਨਹੀਂ ਆਏ ਤਾਂਉਤਾਰਕੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰ ਦੋ ਏਤੜੇ ਨੂੰ ਗੁਲਾਮਖਾਂਔਰਲਦੇ ਸ਼ੀਆ ਜਾਤੀਦੇਧੜੇ ਨੇ(ਜੋ ਬਾਰਕਜ਼ਈਏ ਨੀਆਂਦੀ ਹਕੂਮਤਭੇਦੁਖੀਏ ) ਤੇ ਦੀਵਾਨੇਦਾਰ ਹਰੀਸਿੰਘ ਨੂੰ ਏਲਿਖ ਭੇਜਮਾ ਕੇ ਅਸੀਂ ਰਲਾਹੌਰਦੇ ਬਣਕੇਰਹਣੁਚ ਰਾਜੀਹਾਂ।ਤਦਦਾਰ ਨੇ ਮੁਲਤਾਨਪੁਹੰਮ ਦਖਾਪਟੌਰਦੇ ਹਾਕਮ ਬਾਰਈ ਨੂੰ ਲਿਖ ਭੇਮਾਕੇਆਪ ਸਬ ਲੋਗ ਸਹਰ ਢੇਰ ਕੇ ਮਰਦਾਨਖਾਂ ਦੇ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰੋ ਮੋਕੇ ਸ਼ਾਹਜ਼ਾਦਾਸਾਹਿਬ ਹਰਦੇਖਣਾ ਜਾਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ (ਤਰਵੰਜੀ ਤੇ ਰਾਗ ਬੁਝਿਆ ) ਜਦਖਾਲਬੇਦੀ ਫੌਜ ਨੇੜੇਗਈ ਤਾਂ ਓਹਮੋ ਨੇੜੰਡਾ : ਕੇ ਪਹਾੜੀਜਾਵੜੇ। ' ,.. . ਜਦ ਦਾਰ ਹਰੀਸਿੰਘ ਪੰਢਾਂ ਹਜ਼ਾਰ ਫੌਜ ਨਾਲ ਹਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾਨਿਆਮਤਦਖਾਂਦੀ ਫਿਜਦੇ ਘੱਟੋ ਜਾਨਾਂ ਤੋੜਕੇਲੜੇ ਪਰ ਸੰਘਾਨੇਲੀਰਾਂ ੨ ਕਰ ਸੁੱਟੀ। ਭਾਵੇ ੧੫ ਬੈਸਾਖ ੧:੧੮੬੨ ਈ: ਨੂੰ ਪਸ਼ਾਵਰਉੱਪਰ ਮਹਾਰਾਜੇਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰਤਾਂਭੀਏਸਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਬ ਣਾਂਦੀ ਬਸਤੀਸਮਕੇ ਮਹਾਰਾਜੇਨੇ ਫੌਜਦੇ ਕੇ ਸਾਹਜ਼ਾਦੇ ਕਸ਼ਮੀਰਾਸਿੰਘ ਨੂੰ . . ਤੇ ਸ੍ਰ: ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰਭੀ ਭੇਜਮਾਫੇਰ | ੨੪ ਬੈਸਾਖ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਆਪਤੀ ਪਸ਼ਾਫ਼ਰ ਜਾ ਪਹੁੰਚੇਓਧਰ ਪਸ਼ਟਰੋਤੇਦੂਰ੨ਤਕ ਬਰ ਦੇ ਗਲੇ ਤੋੜੀ ਹfਸਿੰਘ ਤੇ ਫੇਤੂਰਨੇ ਪਠਾਣਾਂਨੂੰਦਲ ਮਲ ਕੇਮੁਲਕ ਆਪਣੇ Digitized by Panjab Digital Library | www.panjabdigilib.org
