ਉਤਰੀ ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਲੜਨੋਂ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿਤੀ, ਫ਼ੌਜੀ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਅਸਤੀਫੇ ਦੇ ਦਿਤੇ, ਗਵਰਨਰ ਮੁਕਰ ਗਏ, ਡਗਲਸ ਮੈਕਾਰਥਰ ਦੀ ਭੰਬੀਰੀ ਭੌਂ ਗਈ, ਸਟਪਟਾਇਆ ਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀ ਖੜੱਪੇ ਵਾਂਗੂੰ ਵਿਸ਼ ਘੋਲਣ ਲੱਗਾ। ਅਮਰੀਕੀ ‘ਸਲਾਮਤੀ ਕੌਂਸਲ ਨੇ' ਸਭ ਫ਼ੌਜੀ ਅਖ਼ਤਿਆਰ ਉਸ ਨੂੰ ਬਖ਼ਸ਼ ਦਿਤੇ। ਮੈਕਾਰਥਰ ਨੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੇ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਲੁਕਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਉਸ ਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਚਮੋੜ ਦਿਤੇ-
'ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ੇ ਕਾਨੂੰਨ।'
'ਜਲਸੇ ਖ਼ਿਲਾਫੇ-ਕਾਨੂੰਨ।'
'ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਮਨ੍ਹਾਂ।'
'ਜਲੂਸ ਖ਼ਿਲਾਫ਼-ਕਾਨੂੰਨ।'
'ਸਿਆਸੀ ਰੁਝੇਵੇਂ ਮਨ੍ਹਾਂ।'
'ਅਤੇ ਇਹ ਮਨ੍ਹਾਂ ਉਹ ਮਨ੍ਹਾਂ.......'
ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਸਾਹਿੱਤਕ ਸੁਆਦ ਤੇ ਤਰਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਾਸ਼! ਉਹ ਮੈਕਾਰਥਰ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੁਕਮਨਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਹੀ 'ਲੋਕ-ਗੀਤ' ਆਖ ਸਕੇ।
'ਕਿਉਂ ਜੀ ਤੀਜੀ ਸੰਸਾਰ-ਜੰਗ ਲਗ ਗਈ?' ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਹੱਸ ਕੇ ਪੁਛਿਆ।
ਉਹ ਜ਼ਹਿਰ ਦੇ ਘੁਟ ਪੀਣ ਲਗਾ। ਉਸ ਦੀ ਰੁਪਿਆਂ ਦਾ ਜੋੜ ਕਰਦੀ ਕਲਮ ਵਹੀ ਤੇ ਜ਼ਰਾ ਬਰ-ਰਾਈ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮੂਧੇ ਮੂੰਹ ਡਿਗਣੋਂ ਸੰਭਾਲਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਉਸ ਨੇ ਢੀਠਾਂ ਦੇ ਤਾਣ ਦੰਦ ਵਿਖਾਏ। ਅਤੇ ਇਕ ਮੋਟਾ ਸਾਰਾ ਮੁੜ੍ਹਕੇ ਦਾ ਟੇਪਾ ਉਸ ਦੇ
੧੧੭.
