ਹਿਟਲਰ ਹਾਰ ਗਿਆ। ਜਪਾਨ ਨੇ ਹਥਿਆਰ ਸੁਟ ਦਿਤੇ। ਬਰਗੇਡੀਅਰ ਰਛਪਾਲ ਸਿੰਘ ਵਤਨ ਮੁੜ ਆਇਆ। ਸਰਦਾਰ ਬਹਾਦਰ ਦਾ ਪਰਵਾਰ ਜਿਊਂਦਿਆਂ ਵਿਚ ਪੈਰ ਰਖਣ ਲੱਗਾ।
ਦੂਜੀ ਵਡੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਮੁਕ ਗਈ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਹਾਕਮਾਂ ਪਾਸੋਂ ਰੋਟੀ ਕਪੜੇ ਅਤੇ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਪਰ ਮੰਗਿਆਂ ਕੀ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਬਾਹੂ ਬਲ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਹਕ ਲੈਣ ਦਾ ਉਪਰਾਲਾ ਅਰੰਭ ਦਿਤਾ।
ਹਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿਚ ਅਮਰੀਉਦ-ਦੀਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਡੱਚਾਂ ਪਾਸੋਂ ਆਪਣੇ ਜਮਾਂਦਰੂ ਹਕ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ ਅੰਦੋਲਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਟਾਕਰੇ ਵਿਚ ਡੱਚ ਮਲਕਾ, ਵਿਚਾਰੀ ਨਿਤਾਣੀ ਜ਼ਨਾਨੀ ਹੀ ਤਾਂ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਚਰਚਲ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਪਾਸੋਂ ਸਹਾਇਤਾ ਮੰਗੀ।
.....ਬਰਗੇਡੀਅਰ ਰਛਪਾਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬਰਗੇਡ ਨੂੰ ਗੁਰੀਲੇ ਮੁਕਾਉਣ ਸੁਮਾਟਰਾ ਜਾਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਮਿਲ ਗਿਆ।
ਪੁੱਤਰ ਸਮਾਨ ਜਵਾਈ ਦੀ ਇਹ ਮੁੜ ਪਰਦੇਸ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਖਬਰ ਸਰਦਾਰਨੀ ਅਤੇ ਸਰਦਾਰ ਬਹਾਦਰ ਲਈ ਅਤਿ ਦੁਖਦਾਈ ਸੀ। ਰਾਮੇਂਦਰ ਵੀ ਘਬਰਾ ਗਈ। ਉਸ ਨੂੰ ਭਰਜਾਈ ਨਾਲ ਦਿਲੋਂ ਹਮਦਰਦੀ ਤਾਂ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮਤ ਦਾ ਉਹਦੀ ਜਿਹੀ ਬਣ ਜਾਣਾ ਪ੍ਰਵਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸਰਦਾਰ ਬਹਾਦਰ ਨੇ ਮਾਂ ਅਤੇ ਧੀ ਦੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਤੇ ਛਾਈ ਮੁਰਦੇ ਹਾਣ ਆਪਣੇ ਤੇ ਵੀ ਪਰਤੀਤ ਕੀਤੀ। ਦਿਲ ਵਿਚ ਇਕ ਮਧਮ ਜਿਹੀ ਆਸ ਦੀ ਲੋਅ ਬਾਲ ਉਹ ਰਸਾਲੇ ਦੇ ਕਮਾਂਡਰ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਗਿਆ।
ਯੋਧੇ
