ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।
“ਠੀਕ ਹੈ ਦਲਜੀਤ ਤੇਰਾ ਸਵਾਲ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ ਪਰ ਵੇਖਣਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿਸਮਤ ਬਣਾਉਂਦਾ ਕੌਣ ਹੈ?" ਮਾਸਟਰ ਨੇ ਦਲਜੀਤ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਉਤੇ ਡੂੰਘੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਸੁਟਦਿਆਂ ਆਖਿਆ ਤੇ ਮੈਂ ਜੇਤੂਆਂ ਵਾਲੀ ਸ਼ਾਨ ਨਾਲ ਉਸ ਵਲ ਵੇਖਿਆ ਉਸਨੇ ਧਿਆਨ ਥਲੇ ਸੁਟਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਦੋਸ਼ੀ ਸਾਥੀਆਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਪਣੇ ਜੁਰਮ ਦਾ ਇਕਬਾਲ ਕਰਨੋ ਸ਼ਰਮਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸਾਂ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਮੇਰੀ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ।
'ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਰਬ ਨੂੰ ਕਿਸਮਤ ਘਾੜਾ ਮੰਨਦੇ ਹੋਵੋਗੇ। ਜੇ ਤੁਹਾਡਾ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਮੰਨ ਲਿਆ ਜਾਏ ਤਾਂ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਹੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਕਾਇਮ ਨਹੀਂ, ਖੋਖਲਾ ਹੈ,ਥੋਥਾ ਹੈ।' ਮਾਸਟਰ ਨੇ ਦਸਿਆ ਸੀ, 'ਤੁਹਾਡਾ ਰਬ ਹਵਾ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਵੰਡ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਾਣੀ ਬਰਾਬਰ ਵੰਡ ਸਕਦਾ ਹੈ ਗਰੀਬ ਤੇ ਅਮੀਰ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਇਕੋ ਅਕਾਸ਼ ਵਿਚ ਸਮੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਫਿਰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਣਕ ਦੇ ਦਾਣੇ ਵੰਡਣ ਲਗਿਆਂ ਉਹ ਇਹ ਸਾਂਝੀਵਾਲਤਾ ਦਾ ਅਸੂਲ ਕਿਉਂ ਭੁਲ ਗਿਆ? ਜੇ ਉਹ ਖੁਦਾ ਇਕ ਹੈ ਤੇ ਸਚਾ ਹੈ ਤੇ ਨਿਰਵੈਰ ਹੈ ਉਹ ਕਿਸੇ ਦਾ ਦੋਖੀ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹ ਕਦੀ ਵੀ ਇਹ ਵਿਤਕਰੇ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਦਾ, ਉਸ ਦਾ ਕਾਨੂੰਨ ਇਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸਚਾ। ਕਿਸਮਤ ਘੜਨ ਵਾਲਾ ਸਰਮਾਏਦਾਰ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਵਾਸਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਤੇ ਅਸੂਲ ਅਤੇ ਫਲਾਸਫੀਆਂ ਘੜਦਾ ਹੈ। ਦਲਜੀਤ! ਕੀ ਤੂੰ ਦਸ ਸਕਦਾ ਹੈਂ ਤੂੰ ਮਿਲ ਓਨਰ
੧੯੯.
