"ਸਹੀ ਗੱਲ ਆ!"
ਮੇਰੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵਧ ਗਈ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਹੋਸਟਲ ਵਿੱਚ ਮਨ ਨਾ ਲੱਗਣ ਅਤੇ ਘਰਦਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਉਥੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ।
ਪਰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਫਜ਼ੂਲ ਹੀ ਜਜ਼ਬਾਤੀ ਹੋਈ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਅੱਗੋਂ ਹੋਰ ਗੱਲ ਨਾ ਕੀਤੀ।
ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਗੱਡੀ ਕਦੋਂ ਕੁ ਦੀ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਹੋਈ ਸੀ।
ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਭਾਵੇਂ ਭੀੜ ਦਾ ਸ਼ੋਰ-ਸ਼ਰਾਬਾ ਸੀ, ਪਰ ਸਾਡੇ ਦੋਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਚੁੱਪ ਪਸਰੀ ਹੋਈ ਸੀ।
ਇਸ ਚੁੱਪ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਬੇਚੈਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਂ ਗੱਲ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਬਹਾਨਾ ਲੱਭਿਆ, "ਭਾਅ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਓ?"
"ਮੈਂ ਫ਼ੌਜ ਵਿੱਚ ਆਂ," ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਉਸਦੀ ਛਾਤੀ ਤਾਂ ਕੁਝ ਚੌੜੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਉਸਦੇ ਚਿਹਰੇ ਤੇ ਕੋਈ ਖੁਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦਿਸੀ।
ਇੱਕ ਪਲ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ ਕਿ ਮੈਂ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਕੋਲ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਫ਼ੌਜੀ ਵੇਖੇ ਸਨ-ਗੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕਾਫਲਿਆਂ ’ਚ ਲੰਘਦੇ, ਮਾਲ ਗੱਡੀਆਂ 'ਚ ਲੱਦੇ ਟੈਂਕਾਂ ਤੇ ਬੈਠੇ ਹੋਏ ਜਾਂ ਫਿਰ ਗਣਤੰਤਰ ਤੇ ਸਵਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸਾਂ ਨੂੰ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪਰੇਡਾਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ।
ਮੇਰਾ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਾਰੇ ਫ਼ੌਜੀ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਦੂਕਾਂ ਚੁੱਕੀ ਤੇ ਗਰਦਨ ਅਕੜਾਈਂ ਲੰਘ ਜਾਇਆ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਕਿਸੇ ਫ਼ੌਜੀ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜ਼ਾਤੀ ਤੌਰ ਤੇ ਮਿਲਣ ਦਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਸੀ।
"ਫ਼ੌਜ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਤਾਂ ਬੜੀ ਸ਼ਾਹੀ ਨੌਕਰੀ ਐ!"
ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਬਾਰੇ ਮੈਂ ਕਾਫੀ ਕੁਝ ਸੁਣ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਉਸੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।
"ਸ਼ਾਹੀ ਨੌਕਰੀ ਕਿੱਥੋਂ! ਥੋੜ੍ਹੇ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਛੁੱਟੀ ਤੇ ਆਇਆਂ ਸਾਂ, ਤੇ ਹੁਣ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਬੁਲਾ ਲਿਆ ਵਾ!"
ਉਹ ਉਦਾਸ ਹੋ ਗਿਆ।
ਉਸ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੀ ਕਾਰਗਿਲ ਦੀ ਲੜਾਈ ਯਾਦ ਆ ਗਈ। ਸ਼ਾਇਦ ਲੜਾਈ ਕਰਕੇ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਵੀ ਵਾਪਿਸ ਬੁਲਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਤੇ ਪਛਤਾਵਾ ਹੋਇਆ।
29/ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ
