ਫਟਾ-ਫਟ ਰੋਟੀ ਮੁਕਾ ਕੇ ਬਚ੍ਹੀ ਫਿਰ ਛੱਪੜੀ 'ਚ ਜਾ ਵੜਿਆ।
ਦੁਪਹਿਰ ਢਲਦਿਆਂ ਇੱਕ ਕਾਰ ਪਲਾਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆ ਕੇ ਰੁਕੀ। ਬਾਬੂਮਈ ਕੱਪੜਿਆਂ 'ਚ ਬਣ ਰਹੇ ਮਕਾਨ ਦਾ ਮਾਲਕ ਤੇ ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨੀਂ ਉਸਦਾ ਅੱਠ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਅੰਦਰੋਂ ਨਿੱਕਲੇ।
ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਲਈ ਮਾਲਕ ਉਥੇ ਹੀ ਖੜ੍ਹਾ ਲੱਕ ਤੇ ਹੱਥ ਰੱਖੀਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਕੰਮ ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਮਾਲਕ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਮਿਸਤਰੀ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ਹੋਰ ਫੁਰਤੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ। ਸਿਰਫ਼ ਬਚ੍ਹੀ ਹੀ, ਬੇਧਿਆਨਾ, ਡੱਡੂ ਫੜਨ ਵਿੱਚ ਮਸਤ ਸੀ।
"ਉਏ, ਤੂੰ ਐਥੇ ਕੀ ਕਰਦੈ?" ਮਾਲਕ ਨੇ ਬਚ੍ਹੀ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ।
ਮਾਲਕ ਦੀ ਆਮਦ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਿਆਂ ਹੀ ਬਚ੍ਹੀ ਨੇ ਉਹਨੂੰ ‘ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ' ਬੁਲਾਈ। ਪਰ ਧਿਆਨ ਉਸਦਾ ਡੱਡੂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰਿਹਾ।
"ਉਏ, ਤੂੰ ਕੰਮ ਕਰ ਲੈ ਕੋਈ।.......... ਐਥੇ ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਕਰੀ ਜਾਨੈ!" ਮਾਲਕ ਨੇ ਬਚ੍ਹੀ ਵੱਲ ਪੈਰ ਪੁਟਦਿਆਂ ਕਿਹਾ।
"ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਮੁਕਾ ’ਤੇ, ਜੀ!" ਬਚ੍ਹੀ ਨੇ ਬੇਧਿਆਨੀ ਨਾਲ ਕਿਹਾ।
"ਇੱਟਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਲਾ ਤਾ?"
"ਹਾਂ, ਜੀ।"
"ਫੇਰ, ਮਿਸਤਰੀ ਹੁਰਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ-ਪੂਣੀ ਪਲਾ ਦੇ।"
"ਉਹ ਤਾਂ, ਜੀ, ਜਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਸ ਲੱਗਦੀ ਐ, ਮੈਂ ਪਿਲਾ ਦਿੰਨਾਂ।" ਬਚ੍ਹੀ ਦਾ ਧਿਆਨ ਹਾਲੀ ਵੀ ਡੱਡੂ ਵੱਲ ਹੀ ਸੀ।
ਮਾਲਕ ਨੂੰ ਕੋਈ ਹੋਰ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਸੁੱਝ ਰਿਹਾ ਸੀ। "ਚੰਗਾ, ਫੇਰ, ਆਏਂ ਕਰ! ਮੇਰੀ ਗੱਡੀ ਧੋ ਦੇ, ਜ਼ਰਾ!"
ਬਚ੍ਹੀ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਤਾਂ ਆਇਆ, ਪਰ ਮਾਲਕ ਦਾ ਹੁਕਮ ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਮੋੜ ਸਕਦਾ ਸੀ।
ਬਚ੍ਹੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹ-ਪਾਣੀ ਪਿਲਾਉਣ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ-ਬਾਰਾਂ ਸੌ ਰੁਪਏ ਮਹੀਨੇ ਤੇ ਕੀ ਮਾੜਾ ਸੀ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ, ਮਜ਼ਦੂਰ, ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦੇ ਬਹਾਨੇ, ਕੰਮ ਵਿੱਚੋਂ ਛੱਡ ਕੇ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਬਹਿ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।
ਬਚ੍ਹੀ ਨੇ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਰ ਧੋ-ਸੰਵਾਰ ਦਿੱਤੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਛੱਪੜੀ ਕੋਲ ਵਾਪਿਸ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਮਾਲਕ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਉਥੇ ਖੜ੍ਹਾ ਵੇਖ ਕੇ ਉਸਨੇ ਪੁੱਛਿਆ, "ਡੱਡੂ ਫੜ ਕੇ ਦੇਵਾਂ?"
ਮੁੰਡੇ ਨੇ ‘ਹਾਂ' ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਹਿਲਾਇਆ।
ਬਚ੍ਹੀ ਮੁੜ ਛੱਪੜੀ ਵਿੱਚ ਵੜ ਗਿਆ।
ਆਪਣੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਛੱਪੜੀ ਕਿਨਾਰੇ ਖੜ੍ਹਾ ਵੇਖ, ਮਾਲਕ ਨੇ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰੀ, "ਹਨੀ! ਏਧਰ ਆ ਜਾ, ਬੇਟਾ! ਏਥੇ ਡਿੱਗ ਜਾਵੇਂਗਾ!"
"ਪਾਪਾ, ਮੈਂ ਡੱਡੂ ਲੈਣੈ।"
33/ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ
