________________
ਪੰਚ ੧ow ਕਿਉਂ ਜੋ ਕੁ ਮੰਆਂ ਦੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ | ਸੋ ਸੁਨ ਮੰਤੀ ਪੰਜ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਹਿਲਾ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਆਰੰਭ ਦਾ ਉਪਾਉ ਅਰਥਾਤ ਸਾਮ ਦਾਮ ਭੇਦ ਦੰਡ ਕਿਸ ਕਿਸ ਸਮੇਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਏ ॥੧॥ ਮਾਂ ਦੂਸਰਾ ਪੁਰਖ ੜ ਸੰਪਤ ਅਰਥਾਤ ਇਹ ਸਿਤਨੇ ਆਪਨੇ ਅਰ ਬਿਗਾਨੇ ਆਦਮੀ ਹਨ ਉਨ ਦਾ ਧਨ ਅਤੇ 4 ਵਡਿਆਈ ਦਾ ਸੋਚਨਾ ॥੨॥ ਤੀਸਰਾ ਦੇਸ ਕਾਲ ਦਾ ਭਾਗ ਅਰਥਾਤ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਦੇਸ ਦਾ ਪਛਾਨ ਜੋ ਇਸ ਦੇਸ ਵਿਖੇ ਐਉਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਏ ਅਤੇ ਇਸ ਮੌਕੇ ਪਰ ਇਹ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਏ ਭਾਵ ਇਹ ਜੋ ਸੰਧਿ ਵਿਰਾਹ • ਦੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਪਛਾਨਣਾ | ੩ ॥ | ਚੌਥਾ ਵਿਨਪਾਤ ਤੀਕਾਰ ਅਰਥਾਤ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਵਸਭੁ ਦਾ ਉਪਾਉ ਕਰਨਾ ॥੪॥ ਪੰਜਵ ਕਰਜ ਸਿੱਧ ਅਰਥਾਤ ਸਾਮ ਆਦਿਕਾਂ ਦੇ ਆਰੰਭ ਦੀ ਸਿੱਧਿ ਭਾਵ ਇਹ ਜੋ ਜਿਸ ਜਗਾ ਉਤੇ ਜਿਸ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਚਲਾਯਾ ਜਾਵੇ ਉਸਦੀ ਸਿੱਧਿ ਹੋਨੀ If ੫ ॥ ਸੋ ਜੇਕਰ ਡੇਰੇ ਵਖੇ ਕੁਝ ਮੰਦੀ ਬੁfਧ ਹੈ ਤਾਂ ਹੁਣ ਵਿਨਿਪਾਤ ਤੀਕਾਰ ਨੂੰ ਸੋਚ ਕਿਉਂ ਜੋ ਭੁਟੇ ਦੇ ਜੋਵਨ ਵਿਖੇ ਹੀ ਮੰਝੀਆਂ ਦੀ ਬੁਧਿ ਪਰਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਸੋ ਹੇ ਮੂਢ ! ਤੂੰ ਇਸ ਬਾਤ ਦੇ ਕਰਨ ਨੂੰ ਆਸਮਰਥ ਹੈ ਕਿਉਂ ਜੋ ਤੇਰੀ ਬੁਧ ਉਲਟ ਹੈ। ਇਸ ਉਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣ ਕਿਹਾ ਹੈਦੋਹਰਾ|| ਮੰਝੀ ਪ੍ਰਗਯਾ ਸੰਧ ਮੇਂ ਵੈਦਯ ਬੁਧਿ ਸੰਨਪਾਤ : ਪਰਖ ਲੇਹੁ ਇਨ ਬੀਚ ਤਿਹਸੁਖਮੇਂ ਸਬਰਖਾਤI॥੪੨੬॥ ਪੂਨਾ-ਨੀਚ ਪੁਰਖ ਪਰ ਕਾਜ ਕੇ ਨਾਸ ਕਰਨ ਮੇਂ ਦੁੱਛ । ਜੋੜਨ ਮੇਂ ਸਮਰਥ ਨਹੀਂ ਜਿਉਂ ਮੁਸਾ ਪਰਤੱਛ {੪੨ll ਅਥਵਾ ਇਸ ਵਿਖੇ ਡੇਰਾ ਕੁਝ ਦੋਸ ਨਹੀਂ ਏਹ ਦੋਸ ਮਾਲਕ ਦਾ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਤੇਰੇ ਜਿਹਾਂ ਦੀ ਬਾਤਭੇਤੀਤਿਕਰਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾਹੈਦੋਹਰਾ ਦੁਰਜਨ ਵੇਸਟਤ ਨਿਪਤਿ ਜੋ ਲੋਤ ਨ ਲੁਧ ਉਪਦੇਸ ਤੇ ਅਨਰਥ ਪਿੰਜਰ ਬਿਖੇ ਪੜਕਰ ਲਹਿਤ ਕਲੇਸ॥੪੨੮ ਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥ ਨੀਚਨ ਅਨੁਗਾਮੀ ਦੇ ਭੂ ਸੂਮੀ ਭਿਨ ਕੋ Original : Punjabi Sahit Academy Daglized by: Panjab Digital Library
