________________
੨੬ ਪੰਚ ਭੰਝ ਹੇ ਭਦੁ ! ਸੁਨ ਇਸ ਦੇਸ ਵਿਖੇ ਵਰਖਾ ਦੇ ਨਾ ਹੋਨ ਕਰਕੇ ਦੁਰਭਿੱਖ ਪੈ ਗਿਆ ਹੈ ਸੋ ਦੁਖ ਦੇ ਮਾਰੇ ਹੋਏ ਲੋਕ ਬਲਿ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਭੁਖੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਫੜਨ ਲਈ ਜਗਾ · ਜਗਾ ਤੇ ਫਾਹੀਆਂ ਲਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ ਮੈਂ ਫਾਹੀ ਵਿਖੇ ਫਸਗਿਆ ਸਾਂ ਪਰ ਆਰਬਲਾਂ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹੋਨ ਕਰਕੇ ਬਚ ਆਯਾ ਹਾਂ ਇਸ ਲਈ ਵੇਰਾਗ ਹੋਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਸ ਨੂੰ ਛਡ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ, ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਰੁਦਨ ਕਰਨ ਲਗਾ । ਚੂਹਾ ਬੋਲਿਆ : ਹੁਨ ਤੂੰ ਕੇਹੜੇ ਪਾਸੇ ਜਾਵੇਂਗਾ ਓਹ ਬੋਲਿਆਂ ਦਖਨ ਦੇਸ ਵਿਖੇ ਬੜੇ ਭਾਰੀ ਘਨੇ ਬਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਕ ਬੜਾ ਭਾਰੀ ਸਰੋਵਰ ਹੈ ਉਥੇ ਭੇਰੇ ਤੋਂ ਵਧੀਕ ਮੇਰਾ ਮਿਤ ਮੰਥਕ ਨਾਮੀ ਕਛੂ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਓਹ ਮੈਨੂੰ ਮਛੀਆਂ ਦੇ ਮਾਸ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਦੇਵੇਗਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾ ਕੇ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਅਨੇਕ ਪ੍ਰਸੰਗ ਨੂੰ ਸੁਨ ਸੁਨਾ ਕੇ ਸਮਯ ਨੂੰ ਬਿਤਾਵਾਂਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਜਗਾ ਉਪਰ ਫਾਹੀ ਨਾਲ ਪੰਛੀਆਂ ਦਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਸਕਦਾ॥ ਸਿਆਣਿਆਂਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਦੋਹਰਾ ॥ ਵਰਖਾ ਬਿਨ ਜਿਸ ਦੇਸ ਮੇਂ ਹੋਤ ਠਾਸ ਹੈ ਅੰਨ ॥ ਤਾ ਕਰੋ ਕੁਲ ਖੈ ਦੇ ਸਹਤ ਜੋ ਨ ਲਖੇ ਸੋ ਧੰਨ। ੫੮॥ ਪੂਨਾ-ਨਹਿ ਪਰਦੇਸ ਵਿਦ ਕੈ ਪਿਯਵਾਦੀ ਰਿਪੂ ਨਾਂਹਿ । ਉਦਯੋਗੀ ਕੋ ਦੂਰ ਨਹਿ ਸਮਰਥ ਬਡ ਕ੍ਰਿਤ ਕtiਹ ॥੫੬॥ ਰਾਜਾ ਔਰ ਵਿਦਯਾ ਦੋਊ ਨਹੀਂ ਏਕ ਸੇ ਮਾਨ ਨਿਪਤਿ ਪੂਜਯ ਨਿਜ ਦੇਸ ਮੇਂ ਨੀ ਸਰਵ ਅਸਥਾਨ੬। ਹਿਰਨਕ ਬੋਲਿਆ ਜੇਕਰ ਭੇਰੀ ਇਹ ਇੱਛਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਭੀ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚਲਦਾ ਹਾਂ ਕਿਉਂ ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਭੀ ਇੱਥੇ ਬੜਾ ਦੁਖ ਹੈ । ਕਊਆ ਬੋਲਿਆ ਤੈਨੂੰ ਇਥੇ ਕਿਆ ਦੁਖ ਹੈ ॥ ਓਹ ਬੋਲਿਆ ਏਹ ਬਾਤ ਬੜੀ ਲੰਬੀ ਚੌੜੀ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਉਥੇ ਹੀ ਚਲਕੇ ਸੁਲਾਵਾਂ ਗਾ ॥ ਕਊਆ ਬੋਲਿਆ ਹੇ ਮਿਤ੍ਰ ਮੈਂ ਤਾਂ ਅਕਾਸ਼ ਮਾਰਗ ਜਾਵਾਂਗਾ ਸੋ ਤੇਰਾ ਮੇਰਾ ਸਾਥ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੋਵੇਗਾ |ਓਹ ਬੋਲਿਆ ਜੇਕਰ ਤੂੰ ਮੇਰੀ ਰਖਿਆ ਕੀਤੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਿੱਠ ਉਪਰ ਚਾਕੇ ਉਥੇ ਲੈ ਚਲ I ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਕੋਈ ਉਪਾਉ ਨਹੀਂ ਇਸ ਥਾਤ ਨੂੰ ਸੁਨਕੇ ਕਊਆ ਬੜੀ ਪ੍ਰਸੰਨਤਾ ਨਾਲ ਬੋਲਿਆ ਮੇਰੇ ਬਡੇ ਭਾਗ ਜੇ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਰਹਿਕੇ ਅਪਨੇ ਸਮੇ ਨੇ Original wah: Punjabi Sahit Academy Digitized by: Panjab Digital Library
