________________
੧੭੦ ) ਪੰਚ ਭੰਕੂ ਇਸ ਬਾਤ ਪਰ ਰਾਜਨਤਿ ਨੇ ਐਉਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ॥ਯਥਾ:-.. ਦੋਹਰਾ ॥ ਤੀਰਥ ਜਾਨਤ ਨਿਪ ਜੋਉ ਗੂਢ ਦੂਤ ਸੇ ਭੂਤ ॥ 'ਸਭੁ ਪਛ ਨਿਜ ਪਛ ਕੇ ਸੋ ਦੁਰਗਤਿ ਨਹਿ ਪਤ ਏ ?li . ਇਸ ਬਾਤ ਨੂੰ ਇਨਕੇ ਮੇਘਵਰਨ ਬੋਲਿਆ ਹੈ ਪਿਤਾ ਓਹ , ਭੀਰਥ ਕੇਹੜੇ ਹਨ, ਅਰ ਕਿਤਨੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੁਪਤ ਦੂਰ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਇਹ ਸਾਰਾ ਪ੍ਰਸੰਗ ਮੈਂ ਸੁਨਿਆਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ · ਓਹ ਬੋਲਿਆ ਹੇ ਰਾਜਨ! ਇਸੇ ਬਾਤ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਜ ਯੁਧਿਸ਼ਟਰ ਨੇ ਨਾਰਦ ਨੂੰ ਪੁਛਿਆ ਸੀ ਅਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਐਉਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਧਰਮ ਪੂ ! ਸਤ੍ਰ ਪੱਛ ਬਿਖੇ ਅਠਾਰ ਤੀਰਥ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੱਛ ਵਿਖੇ ਪੰ ਤੀਰਥ ਹਨ ਜੋ ਉਨ ਤੀਰਥਾਂ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਤਿੰਨਾ ਦੂਤਾਂ ਨਾਲ ਜਾਨ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਆਪਨਾਂ ਭਰਫ਼ ਅਤੇ ਸਭ ਦਾ ਪਾਸਾ ਵੱਸ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ॥ ਨਾਰਦ ਨੇ ਯੁਧਿਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਐਉਂ ਕਿਹਾ ਹੈਯਥਾਦੋਹਰਾ ਅਸਦਾ ਦਸ ਨਿਜ ੫੪ਮੇਂ ਸਭ yਖ ਦਸ ਪਾਂਚ ॥ ਤੇ ਭੈ ਦੂਤਨ ਸੇ ਨਿਪਤਿ ਤੀਰਥ ਲੇਵੇ ਜਾਂਚ ॥੬੮॥ ਤੀਰਥ ਸਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਇਸ ਜਗਾਂ ਪਰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਸਭ ਦੇ ਜਿੱਤਨ ਲਈ ਉਪਾਇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਸੋ ਜੇਕਰ ਤਿਨਦੇ ਖਰੌਬੀ ਹੋ ਜਾਏ ਤਦ ਸ਼ਾਮੀ ਦਾ ਨਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਰ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਤਾ ਹੋ ਜਾਏ ਤਾਂ ਬਾਮੀ ਦੀ ਬਿਧਿ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਓਹ ਤੀਰਥ ਏਹ ਹਨ ਯਥਾ-ਸਭ ਪਖ ਵਿਖੇ '੧, ਪ੍ਰੋਹਿਤ , ੨, ਸੈਨਾਪਤੀ ੩, ਯੁਵਰਾਜ ੪, ਵਾਰਪਾਲ ੫,ਅੰਤਾਪੁਰਵਾਸੀ ਕੰਚੁਕੀ) ੬, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ ( ਅਦਾਲਤੀ } 7, ਸਮਾਹਰਲਾ ( ਤਸੀਲਦਾਰ ) t, ਸੈਨਿਹਤਾ ( ਸਦਾ ਪਾਸ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ) , ਪ੍ਰਦੇਸਟਾ ( ਹਰ ਬਾਤ ਦਸਨ ਵਾਲਾ ਅਰਥਾਤ ਰਪਟੀਆਂ ) ੧੦, ਗਯਾਪਕ ਅਖਬਾਰ ਲਿਖਨੇ ਵਾਲਾ ) ੧੧,ਸਾਧਨਾਯਖੜ ( ਫ਼ੌਜ ਦਾ ਮਾਲਕ ੧੨, ਗਧਖੜ ( ਹਾਥੀਆਂ ਦਾ ਅਫ਼ਸਰ ) ੧੩, ਕੋਸ਼ਾਧਖੜ ... ( ਖ਼ਜ਼ਾਨਚੀ ) ੧੪, ਦੁਰਗਪਾਲ ( ਕੋਟਵਾਲ ) ੧੫, ਕਰਪਾਲ ( ਦੀਵਾਨੇ ਹਿਸਾਬ ਕਰਨ ਵਾਂਲਾਂ ) ੧੬, ਸੀਮਪਾਲ ( ਬਨੇ ਤੇ ਰਹਿਨ ਵਾਲਾ ) ੧੭, ਪ੍ਰੋਡਕਟ ਛਿੱਤਰ ( ਬੜਾ ਸੂਰਬੀਰ ) ੧੮, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭੇਦ ਕਰਕੇ ਅਰਥਾਤ ਨਾ ਕਰਕੇ ਜਲਦੀ ਹੀ Original :: Punjabi Sahit Academy Digitized in: Panjab Digital Library