________________
.. ਤੀਜਾ ਡੰਕੂ .. ਸਸੀ ਨਾਮ ਕੋ ਲੋਕ ਹੀ ਸਸਕ ਲੇਤ ਸੁਖ ਸਾਜ ॥ ਹੋਰ ਬੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਦੋਹਰਾ ਕਿਤਘਨ ਵਿਖਈ ਕਾ ਪੁਰੁਖ ਛੁ ਆਸਲੀ ਜੋਇ॥ " ਪੀਛੇ ਕਹਨੇ ਹਾਰ ਕੋ ਕਰੇਂ ਪਭੂ ਸੁਖ ਖੋਇ ॥੯੦ ॥ ਤਬਾ-ਫੁਦੂ ਨਿਪਤਿ ਕੋ ਪਾਇਕੇ ਜੋ ਖੂੰਡਤ ਹੈ ਨਜਾਇ॥ | ਸਸਕ ਚਟਕ ਵਤ ਨਾਮਿ ਨਿਜ ਸੋ ਪਾਵਤ ਹੈ ਭਾਇ ॥੧॥ ਪੰਛੀ ਬੋਲੇ ਇਹ ਬਾਤ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ ਕਾਗਬੋਲਆ ਸੁਨੋ॥ ਯਥਾ॥ ਪਹਿਲੇ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਬਿਛ ਉਪਰ ਰਹਿੰਦਾ ਸਾਂ ਉਸ ਵਿਚ ਦੇ ਹੇਠ ਪਿੰਜਲ ਨਾਮੀ ਚਿੜਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਰਾਤ ਦੇ ਵੇਲੇ ਅਸੀਂ ਦੋਵੇਂ , ਜਨੇ ਉੱਥੇ ਆਕੇ ਅਨੇਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਸੁੰਦਰ ਬਚਨਾਂ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਦੇਵਰਿਖਿ ਰਾਜਰਿਖ ਅਤੇ ਮਰਿਖਿ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣਾਂ ਦੀਆਂ ਕਥਾ ਨਾਲ ਅਰ ਦੇਖੇ ਹੋਏ ਅਨੇਕ ਪ੍ਰਸੰਗਾਂ ਦੇ ਕਹਿਨੇ ਕਰਕੇ ਬੜੇ ਸੁਖ ਨਾਲ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਸੀ | ਇਕ ਦਿਨ ਪਣ ਯਾਝਾ ਦੇ ਲਈ ਕਪਿੰਜਲ ਹੋਰਨਾਂ ਚਿੜਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪੱਕੇ ਖੇਤ ਵਾਲੇ ਦੇਸ ਨੂੰ ਗਿਆ, ਜਦ ਰਾਤ ਪਈ ਅਰ ਓਹ ਨਾ ਆਯਾ ਤਦ ਮੈਂ ਉਦਾਸ ਹੋਯਾ ਉਸਦੇ ਵਿਯੋਗ ਨਾਲ ਦੁਖੀ ਹੋਯਾ ਸੋਚਨ ਲਗਾ, ਕਿ ਅੱਜ ਕਿਆ ਸਬਬ ਹੈ ਜੋ ਪਿੰਜਲ ਨਹੀਂ ਆਯਾ ਕਿਆ ਕਿਸੇ ਨੇ ਫਾਹੀ ਨਾਲ ਫੜ ਲਿਆ . ਅਥਵਾ ਕਿਸੇ ਨੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜੇਕਰ ਓਹ ਰਾਜ਼ੀ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਬਿਨਾਂ ਪਲ ਭਰ ਨਾ ਰਹਿੰਦਾ, ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸੋਚਦੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦਿਨ ਬੀਤ ਗਏ | ਇਕ ਦਿਨ ਉਸ ਬ੍ਰਿਛ ਦੀ ਖੋਲ ਥਿਖੇ ਸੀਮੀ ਸਹਿਆ ਆ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਮੈਂ ਬੀ ਕਪਿਲ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾ ਹਟਾਯਾ, ਕਿਤਨੇ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਪਿਛੇ ਓਹ ਪਿੰਜਲ ਨਾਮੀ ਚਿੜਾ ਧਾਈਆਂ ਦੇ ਖਾਣ ਕਰਕੇ ਮੋਟਾ ਹੋਯਾਂ ਆਪਣੇ ਮਕਾਨ ਦਾ . ਧਿਆਨ ਕਰਕੇ ਆ ਪਹੁੰਚਾ ਇਸ ਪਰ ਕਿਹਾ ਹੈ ਯਥਾਦੋਹਰਾ ॥ ਵੈਸਾ ਸੁਖ ਨਹੀਂ ਸੂਰਗ ਮੇਂ ਹੋਤ ਮਨੁਜ ਕੋ ਮੀਤ ॥ ਜੈਸਾ ਦੁਖ ਮੇਂ ਭੀ ਮਿਲੇ ਨਿਜ ਘਰ ਨਿਜ ਪੁਰ ਨੀਤ॥੯੨॥ ਉਸ ਚਿੜੇ ਨੇ ਖੋਲ fਬਖੇ ਬੈਠੇ ਹੋਏ ਸਹੇ ਨੂੰ ਦੇਖਕੇ ਕ੍ਰੋਧ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਹੈ ਸਹੇ ਤੂੰ ਇਹ ਕੰਮ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜੋ ਮੇਰੇ ਨਿਵਾਸ ਅਸਥਾਨ ਵਿਖੇ ਆ ਵੜਿਆ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਜਲਦੀ " , s a Original rub in Punjabi Sahit Academy Digitized by: Panjab Digital Library "h
