________________
२४ ਚੌਥਾ ਭੰਡੁ ੧੧ ਕਥਾ । ਕਿਸੇ ਬਨ ਵਿਖੇ ਚਤੁਰਕ ਨਾਮੀ ਗਿੱਦੜ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਦਿਨ ਬਨ ਵਿਖੇ ਫਿਰਦੇ ਨੇ ਮੋਯਾ ਹੋਯਾ ਹਾਥੀ ਲੱਭਾ ਪਰ ਉਸਦੀ ਖਲੜੀ ਬੜੀ ਕਠੋਰ , ਸੀ ਇਸਲਈ ਉਸਦੇ ਚੁਫੇਰੇ ਤਾਂ ਫਿਰਿਆ ਪਰ ਪਾੜ ਨਾ ਸੱਕਿਆ | ਇਤਨੇ ਚਿਰ ਵਿਖੇ ਕੋਈ ਸ਼ੇਰ ਇਧਰ ਉਧਰ ਫਿਰਦਾ ਹੋਯਾ ਆ ਪਹੁੰਚਿਆ | ਉਸਨੂੰ ਦੇਖਕੇ ਗਿੱਦੜ ਨੇ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਉਪਰ ਦੋਵੇਂ ਗੋਡੇ ਟਿਕਾ ਕੇ ਹੱਥ ਜੋੜਕੇ ਬੜੀ ਦੀਨਤਾ ਨਾਲ ਅਰਜ਼ ਕੀਤੀ, ਹੇ ਮਹਾਰਾਜ ਮੈਂ ਆਪਦਾ ਨੌਕਰ ਹਾਂ ਇਸ ਲਈ ਹਾਥੀ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਸੋ ਆਪ ਇਸਨੂੰ ਖਾਵੈ । ਉਸਦੀ ਬੇਨਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸ਼ੇਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਮੈਂ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮਾਰੇ ਹੋਏ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ ਇਸ ਪਰੇ ਕਿਹਾ ਬੀ ਹੈ:ਦੋਹਰਾ ॥ ਸਿੰਘ ਖੁਧ ਯੁਤ ਬਨ ਥਿਖੇ ਕਬੀ ਨ ਖਾਵਤ ਘਾਸ ॥ ਤ ਥਾ ਵਿਪਦ ਮੇਂ ਸੰਤਜਨ ਤਜਤ ਨ ਧਰਮ ਹੁਲਾਸ ॥੭੫॥ ਇਸਲਈ ਏਹ ਹਾਥੀ ਭੈਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਇਸ ਬਾਤ ਨੂੰ ਸੁਨਦੋਂ ਗਿੱਦੜ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਆਖਣ ਲਗਾ ਏਹ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਆਪ ਨੂੰ ਯੋਗ ਹੀ ਸਾ, ਨੌਕਰਾਂ ਉਪਰ ਦਯਾ ਕਰਨੀ ਇਹ ਆਪਦਾ ਧਰਮ ਹੀ ਹੈ ਇਸ ਬਾਤ ਪਰ ਕਿਹਾ ਬੀ ਹੈਛੰਦ ॥ ਅੰਤਿਮ ਦਸ਼ਾ ਪਹੁੰਚ ਕਰ ਮੱਜਨ ਅਪਨੇ ਗੁਣ ਨਹਿ ਭਜੇ ਅਗਾਧ I ਕਾਹੇਠੇ ਵਹ ਆਦਿ ਸ਼ੁੱਧ ਥੇ ਅੰਤ ਬਖੇ ਕਸ ਕਰੋ ਉਪਾਧ ॥ ਸੰਖ ਅਗਨਿ ਮੇਂ ਭਸਮ ਕੀਏ ਜਿਮ ਸੇਤ ਰੰਗ ਨਹਿ ਤੜਾਗਤ ਬੀਰ ॥ਤਿਮ ਸਤਪੁਰਖ ਨਾ ਛਾਡੇ ਨਿਜ ਗੁਨ ਕਰ ਸੰਗਤ ਤਿਨ ਕੀ ਮਤਿ ਧੀਰ ॥੨੬॥ ਜਦ ਸ਼ੇਰ ਚਲਿਆ ਗਿਆ ਤਦ ਇੱਕ ਬਘਿਆੜ ਆ ਨਿਕਲਿਆ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖਕੇ ਗਿੱਦੜ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਪਾਪੀ ਤਾਂ ਬੇਨਤੀ ਦੇ ਕੀਤਿਆਂ ਚਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਇਸਨੂੰ ਕੁੰ ਵਾਲਾਂ ਕਿਉਂ ਜੋ ਏਹ ਬਲੀ ਹੈ ਭੇਦ ਕਤੇ ਬਾਝ ਨਹੀਂ ਹਟੇਗfਕਿਹਾਬੀ ਹੈ:ਦੋਹਰਾ ਸਾਮ ਦਾਮ ਨਹਿ ਕਰ ਸਕੇ ਜਾਕੇ ਸੰਗ ਅਪਾਰ ॥ ਤਹਾਂ ਭੇਦ ਕਰਨਾ ਉਚਿਤ ਭੇਦ ਅਹੇ ਵਸ ਕਾਰ ॥ ੭ ॥ ਬਲਕਿ ਸਬਨਾਂ ਗੁਣਾਂ ਵਾਲਾ ਭੇਦ ਨਾਲ ਵਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਪਰ ਕਿਹਾ ਬੀ ਹੈ Original with: Punjabi Sahit Academy Digitized by: Panjab Digital Library
