________________
90 ਚਿ ਖੰਭ ਰਾਜਾ ਬੀ ਸੂਈ ਵਾਂਗੂ ਚੁਭਨ ਕਰਕੇ ਉਸ ਬਿਸਕੁਰੇ ਨੂੰ ਡਕੇ ਬੋਲਿਆ ਦੇਖੋ ਇਸ ਬਿਛਾਉਨੇ ਬਿਖੇ ਅਥਵਾ ਮਾਗਨੂੰ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਡੰਗਿਆ ਹੈ ਜਦ ਰਾਜਾ ਦੇ ਨੌਕਰ ਉਸ ਬਿਸਤਰੇ ਨੂੰ ਝਾੜਨ ਲਗੇ ਤਦ ਮਾਂਗਨੂੰ ਚਲਾਕ ਤਾਂ ਪਲੰਗ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲੂਕ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਪੜੇ ਵਿਚੋਂ ਓਹ ਮੰਦ ਵਿਰਪਣੀ ਜੂ ਲੱਭੀ ਤੇ ਮਾਰੀ ਗਈ । ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਆਖਿਆ ਸੀ:ਦੋਹਰਾ ਬਿਨ ਜਾਨੇ ਕੁਲ ਸੀਲ ਕੇ ਕਬੀ ਨ ਦੀਜੇ ਵਾਸ | ਜੁਕਾ ਮੰਦ ਵਿਰਪਣੀ ਜਿਮ ਮਾਂ ਗੁਨ ਤੇ ਨਾਸ ॥੨੮॥ ਸੋ ਹੇ ਮਹਾਰਾਜ ! ਇਹ ਬਾਤ ਸੋਚਕੇ ਆਪ ਇਸ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਮਾਰੋ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਹ ਆਪ ਮਾਰੇਗਾ ॥ ਕਿਹਾ ਹੈ:ਦੋਹਰਾ॥ ਜੋ ਨਿਜ ਜਾਤੀ ਛਾਡ ਕਰ ਅਵਰਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ । ਸੋ ਨਰ ਪਾਵਤ ਭੁ ਕੋ ਯਥਾ ਕੁਕੁਮ ਸਿਆਰ ॥੨੮॥ ਪਿੰਗਲਕ ਬੋਲਿਆ ਇਹ ਬਾਤ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ ਦਮਨਕ ਬੋਲਿਆ ਸੁਨੋ ੧੦ ਕਥਾ ਕਿਸੇ ਬਨ ਵਿਖੇ ਚੰਡਰਵ ਨਾਮੀ ਗਿੱਦੜ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਓਹ ਕਦੇ ਭੁਖ ਦੇ ਮਾਰਿਆਂ ਨਗਰ ਨੂੰ ਆਯਾ ਉਸਨੂੰ ਦੇਖਕੇ ਸਾਰੇ ਕੁੱਤੇ ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਲਗ ਪਏ, ਗਿੱਦੜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਡਰਦਾ ਮਾਰਿਆ ਇਕ ਧੋਬੀ ਦੇ ਘਰ ਵਿਖੇ ਜਾ ਵੜਿਆ ਕੁੱਤੇ ਬੀ ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਗਏ ਤਦ ਓਹ ਡਰਦਾ ਮਾਰਿਆ ਜੇਲ ਦੀ ਮੱਟੀ ਵਿਖੇ ਡਿਗ ਪਿਆ, ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਨਾਲ ਟੰਗਿਆ ਗਿਆ ਜਦ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਤਦ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੇ ਉਸਦਾ ਰੰਗ ਪਲਟਿਆ ਹੋਯਾ ਦੇਖਕੇ ਜਾਤਾ ਜੋ ਇਹ ਗਿੱਦੜ ਨਹੀਂ ਇਸ ਲਈ ਓਹ ਚਲੇ ਗਏ ਚੰਡਰਕ ਗਿੱਦੜ ਬੀ ਓਥੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਬਨ ਨੂੰ ਗਿਆ ਪਰ ਨੀਲ ਦਾ ਰੰਗ ਕਦੇ ਉਭਰਦਾ ਨਹੀਂ ॥ ਕਿਹਾ ਹੈ| ਚੌਪਈ ( ਉ ਪਾਪ ਨਹ ਛੂਟਤ ਜੈਸੇ ਮੂਢ ਪੁਰਖ ਨਾਰੀ ਹਠ ਕੈਸੇ ॥ ਅਰ ਜਿਮ ਬਡਸ ਮੀਨ ਨਹਿ ਛਾਛਤ ॥ ਤਿਮ ਮਦਪਾਨ ਨੀਲ ਰੰਗ ਲਾਗਤ ॥ ੧੮੯॥ ਤਦ ਸਾਰੇ ਬਨਵਾਸੀ ਜੀਵ ਉਸ ਗਿੱਦੜ ਨੂੰ ਮਾਲ ਬਿਛ ਦੀ ਨਜ਼ਾਈ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਵਾਲਾ ਦੇਖ ਕੇ ਆਪਸ ਵਿਖੇ ਆਖਨ ਲਗੇ, ਇਹ ਕੋਈ ਅਪੂਰਬ ਜੀਵ ਆਯਾ Original 25: Punjabi Sahit Academy Dugtrized by Panjab Digital Library