ਦਾਰ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦੂਜੇ ਪਤੀ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ । ਜੇ ਵਿਧਾਤਾ ਦੀ ਏਹੋ ਮਰਜ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਰ ਜਾਓ, ਤਾਂ ਪੰਜ ਜਾਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹੀ ਨਹੀਂ-ਜਦ ਤੀਕ ਮੇਰਾ ਜੀਵਨ ਰਹੇਗਾ, ਮੈਂ ਦੂਜੇ ਵਿਆਹ ਦੀ ਕਲਪਣਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਾਂਗੀ |"
ਪਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ_"ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਤਾਂ ਬੜਾ ਸੌਖਾ ਹੈ, ਪਰ ਨਿਬਾਹੁਣਾ ਬੜਾ ਔਖਾ ਹੈ ।"
ਪਤਨੀ ਬੋਲੀ-"ਇਸਤ੍ਰੀਆਂ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਾਂਗ ਧਰਮ ਦੇ ਗਿਆਨ ਤੋਂ ਹੀਣ ਤੇ ਅਨਿਆਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ । ਜਦ ਇਕ ਪਤਨੀ ਮਰ ਜਾਏ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਦੂਸਰਾ ਵਿਆਹ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹੋ-ਇਕ ਨੂੰ ਤਲਾਕ ਦੇ ਕੇ ਹੋਰ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਲਈ ਤਤ ਫਟ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਇਸਤ੍ਰੀਆਂ ਇਕ ਪਤੀ ਤੇ ਹੀ ਸੰਤੋਸ਼ ਰਖਦੀਆ ਹਾਂ............. ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਜਾਣਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਇਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਕੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਮੈਨੂੰ ਕਿਉਂ ਦੁਖੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ?"
ਆਪਣਾ ਇਹ ਵਾਕ ਮੁਕਾਉਣ ਪਿਛੋਂ ਉਸ ਨੇ ਪੱਖੇ ਨੂੰ ਟੁੱਕੜੇ ਟੁੱਕੜੇ ਕਰ ਦਿਤਾ।
ਪਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ-"ਸ਼ਾਂਤੀ ਕਰੋ, ਜੇ ਕਦੀ ਅਜਿਹਾ ਸਮਾਂ ਆਇਆ, ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਆਸ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਕੁਝ ਤੁਸੀਂ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹੋ, ਏਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਕਰੋਗੇ |"
ਇਸ ਤੋਂ ਬੜੇ ਦਿਨ ਪਿਛੋਂ ਅਚਾਨਕ ਹੀ ਚੋਯਾਂਗ ਬਹੁਤ ਬੀਮਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਦਿਨੋ ਦਿਨ ਹਾਲਤ ਵਿਗੜਦੀ ਗਈ । ਇਕ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਆਖਿਆ-“ਹੁਣ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਮੇਰਾ ਸੰਬੰਧ ਟੁੱਟ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਪਾਸੋਂ ਵਿਦਾਇਗੀ ਲੈਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨੇੜੇ ਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਓਸ ਦਿਨ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਪੱਖੇ ਨੂੰ ਤੋੜ ਕੇ ਬੇਵਕੂਫੀ ਕੀਤੀ ਸੀ । ਜੇ ਅਜ ਉਹ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਕਬਰ ਦੀ
੮੪
ਸਤੀ ਵਿਧਵਾ
