ਪੰਨਾ:ਬੁਝਦਾ ਦੀਵਾ.pdf/98

ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਤੋਂ
ਇਹ ਸਫ਼ਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੈ

ਸਚਾਈ ਨੂੰ ਲੁਕਾ ਨਾ ਸਕੀ। ਓਹਨੇ ਲੰਮਾ ਸਾਰਾ ਸਾਹ ਲੈਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ-

"ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਆਦਤ ਨਾ ਬਦਲੀ। ਇਤਨੇ ਦੁੱਖਾਂ ਵਿਚ ਲੰਘਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਵੀ ਇਹ ਦਗਾਬਾਜ਼, ਫਰੇਬੀ, ਝੂਠੇ ਤੇ ਮਕਾਰ ਹੀ ਰਹੇ । ਇਹ ਮਹਾਂ ਪਾਪੀ, ਮਹਾਂ ਅਕਿਰਤ ਘਣ ਤੇ ਮਹਾਂ ਨੀਚ ਨੇ। ਏਥੋਂ ਤੀਕ ਕਿ ਜਿਸ ਦਰਖ਼ਤ ਦੀ ਠੰਡੀ ਛਾਂ ਹੇਠ ਬੈਠਣਗੇ, ਓਸੇ ਦੀਆਂ ਜੜਾਂ ਵੱਢ ਕੇ ਸਾਹ ਲੈਣਗੇ । ਸ਼ਰਾਫ਼ਤ, ਸਚਾਈ ਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਕਿਤੇ ਨੇੜੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਢੁੱਕੀ । ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਪੂਛ ਬਾਰਾਂ ਵਰੇ ਵੰਝਲੀ ਵਿਚ ਪਈ ਰਹੀ, ਪਰ ਉਹ ਸਿਧੀ ਫੇਰ ਵੀ ਨਾ ਹੋਈ।"

ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਸੁਣ ਤਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਸਮਝ ਵਿਚ ਕੁਝ ਨਾ ਆਇਆ । ਓਸ ਨੇ ਗਿਆਨ ਕੋਲੋਂ ਪੁੱਛਿਆ “ਤੁਸੀ ਇਕੇ ਸਾਹ ਕਿਸ ਦੀਆਂ ਐਨੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਗਏ ਹੋ ?"

"ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਨੇ, ਜਿਨਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਅਜ ਤੀਕ ਆਪਣਾ ਮਿੱਤ੍ਰ ਸਮਝਦੀ ਸਾਂ।" ਗਿਆਨ ਨੇ ਆਖਿਆ ।

"ਜੇ ਤੁਹਾਡੀ ਮੁਰਾਦ ਚੰਨੂ ਤੇ ਸੁਰੇਸ਼ ਤੋਂ ਏ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਮੰਨ ਸਕਦਾ । ਮੈਂ ਚੰਨੂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ, ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਇਆ, ਸੁਰੇਸ਼ ਨਾਲ ਤਾਂ ਮੈਂ ਪੰਜਾਂ ਛਿਆਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਖੁਲ ਕੇ ਵਰਤ ਹੀ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਨਾ।"

ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਉੱਤਰ ਦੇਂਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਗਿਆਨ ਨੇ ਕਿਹਾ-"ਸੁਰੇਸ਼ ਕੈਪਟਨ................... ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ । ਓਸ ਨੇ ਸੁਰੇਸ਼ ਨਾਲ ਬੁੜਾਪੇ ਵਿਚ ਦੂਜੀ ਸ਼ਾਦੀ ਕੀਤੀ। ਸੁਰੇਸ਼ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਅਜੇ ਹੁਲਾਰੇ ਹੀ ਲੈ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਇਹ ਪਤੀ ਦੇਵ ਮੌਤ ਦੀ ਗੋਦ ਵਿਚ ਸਦਾ ਦੀ ਨੀਂਦ ਸੌਂ ਗਏ ਤੇ ਸੁਰੇਸ਼ ਨੂੰ ਮੁਕੰਮਲ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲ ਗਈ । ਉਸ ਤੋਂ ਪਿਛੋਂ ਸੁਰੇਸ਼ ਨੇ ਕਈ ਆਵਾਰਾ ਆਦ-

੧੦੦

ਨੇਕੀ ਦਾ ਬਦਲਾ