ਦੀ ਗੱਤ, ਬਣਾਈ ਹੈ। ਮੀਣੇ ਦਾ ਭਾਵ ਆਦਿ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਤੇ ਹੋਰ ਬਾਈਂ ਕਾਫੀ ਆ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।
ਸੈਂਤੀਵੀਂ ਵਾਰ ਵਿਚ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੀ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਅਸਚਰਜਤਾ ਦਿਖਾਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਬੋਲੀ ਗੰਭੀਰ ਤੇ ਇਲਮ ਹੋ ਗਈ ਹੈ । ਅੱਗੇ ਜਾਕੇ ਦਸਦੇ ਹਨ ਕਿਸਤਰ੍ਹਾਂ ਤੇ ਕਿਹੜੇ ਪਾਸਿਆਂ ਵਲ ਲਗ ਕੇ ਇਨਸਾਨ ਔਝੜੇ ਪਿਆ ਹੈ । ਮਾਂ ਪਿਉ ਦੀ ਉਸਤਤ ਦੇਖਣ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਏਥੋਂ ਫੇਰ ਸਭਿਆਚਾਰੀ ਪਾਸੇ ਵਲ ਵਾਰ ਤੋਰੀ ਹੈ । ਜਿਸ ਤਰਾਂ ਸ਼ਿਮਲੇ ਦੀ ਰੇਲ, ਵਲ ਤੇ ਵਲ ਪਾਕੇ ਪੜਾ ਤੇ ਪੁਜਦੀ ਹੈ ਓਸੇ ਤਰਾਂਸਭ ਔਗਣਾਂ ਦੇ ਚੱਕਰ ਕਟ ਕੇ ਟੀਦੇ ਤੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ:
ਗੁਣਿਆਰੇ ਗੁਣ ਕਰਨ ਗੁਰਮੁਖ ਸਾਧ ਸੰਗਤਿ ਕੁਰਬਾਣਾ
ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣ ਬਿਰਦ ਵਖਾਣਾ।
ਅੱਠਵੀਂ ਵਾਰ ਬਿਅੰਤ ਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਥੋਹੜੇ ਅਖਰੀ ਸਜਾਈਆਂ ਹਨ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਮੁਖ ਤੋਂ ਨੀਵਾਂ ਦਰਸਾਇਆ ਹੈ । ਮਸਾਲਾਂ ਵੀ ਤੇ ਬਹੁਤੀਆਂ ਉਪਮਾਂ ਵੀ ਹੈਨ । ਦੋਵੇਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਵੀਆਂ ਹਨ; ਚਾਤ੍ਰਿਕ, ਮੇਘ ਭੌਰ ਤੇ ਕੋਲ ਫਲ ਦਾ ਹੀ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ । ਬੋਲੀ ਏਸ ਵਾਰ ਦੀ ਵੀ ਹਲਕੀ ਨਹੀਂ ।
ਗੁਰਮੁਖ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਹੈ । ਕਿਤੇ ਦੁਨਿਆਵੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤ, ਕਿਤੇ ਅਧਿਆਤਮੀ ਰੰਗ, ਕਿਤੇ ਪੁਰਾਨਿਕ ਇਸ਼ਾਰੇ, ਕਿਤੇ ਮਹਾਂ ਭਾਰਤੀ ਕਿੱਸਾ ਤੇ ਕਿਤੇ ਰਮਾਇਨ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਹੈ । ਏਸ ਵਾਰ ਨੇ ਫੇਰ ਬੜੇ ਖਾਧੇ ਹੈਨ ਗੁਰਮੁਖ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮਨੂੰ ਸਲਾਹ ਕੇ :: ਵਿਚ
ਗੁਰ ਗੋਵਿੰਦਹ ਬਾਹਰਾ ਦੂਜਾ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਉਚ
ਆ ਦਾ ਮੁਕਾਮ ਬਣਾਇਆ ਹੈ । ਇਸ ਵਾਰ ਵਿਚ ਅਧਭੁਤਤਾ ਖੂਬ ਦਿਖਾਈ ਹੈ। ੧੮੮.
