________________
| ਪੰਜਾਬੀ ਨਮੋਸ਼ੀ ਨੀਤ ਨਗਦੀ ਬਜਗਾਰੀ ਮਸਲਤਿ ਉਦਾਹਰਣ sਉਸ ਦੀ ਨਮੋਸ਼ੀ ਹੋਣ ਲਗੀ, (ਜਸਾ) ਉਸ ਦੀ ਨੀਤ ਬਦਲੀ ਵੇਖਕੇ. `` (ਜ) ਨਗਦੀ ਮੋਦਕ ਆਦਿਕ ਬਿੰਦ.” (ਗ) ਕਿਉ ਕਰਿ ਪਇਆ ਹੋਇ ਬਜਗਾਰੀ ?? (ਭਾਗੁ) ਬੀਓ ਪੁਛਿ ਨ ਮਸਲਤਿ ਧਰੈ.” (ਗੌਡ ਮ: ੫) ਅਰਬੀ-ਫ਼ਾਰਸੀ ਨਾਮੂਸ ਨੀਯਤ ਨਖ਼ੁਦੀ ਬਜ਼ਹਕਾਰੀ ਮਸਲਹੁਤ ਮਸ਼ਵਰ । ਮਸਜਿਦ ਮਜ਼ਦੂਰ ਮੁਅਤਬਰ ਮਤਸੱਦੀ ਲਿਹਾਫ਼ xxx ਮਤਿ ਮਜੂਰ ਮਾਤਬਰ ਮਸੱਦੀ ਲੋਫ XXX cਕਿਆ ਮਸੀਤਿ ਸਿਰ ਨਾਏ ? (ਭਾ ਕਬੀਰ) “ਬਿੰਦ ਮਰ ਲਗੇ ਤਬ ਆਇ.” (ਗੁਪ੍ਰਸੂ) ਪਠਜੋਂ ਮਾਤਬਰ ਕੇ ਪਾਸ.” (ਗੁਪ੍ਰਸੂ) ਅਨਿਕ ਮਸੱਦੀ ਕਰਤੇ ਕਾਰ.” (ਗੁਪ੍ਰਸੂ) ਨਾ ਜਲੁ ਲੇਫ ਤੁਲਾਈਆ, (ਵਡ ਅਲਾਹਣੀ ਮ: ੧) XXX XXX ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੰਗੇਜ਼ੀ, ਪੁਰਤਗਾਲੀ, ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਦੇ ਤਦਭਵ ਸ਼ਬਦਾਂ ਬਾਬਤ ਸਮਝ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਏ, ਯਥਾ:ਅਜੀਟਣ-Adjutant; ਅੜਦਲੀ-Orderly; ਹਸਪਤਾਲ-Hospital; ਕਮਾਣ-Command; ਕਰਨੈਲ-Colonel; ਕਾਰਤੂਸ-Cartouche; ਕੁਮੇਦਾਨ-Commandant; ਗੜਾਡੀਲ-Grenadier; ਗਿਟਸ-Gai - ters; ਗੁਲਜਰੀ-Bull's-eye; ਦਰਜਨ-Dozen; ਪਲਟਣ-Battalion or Platoon; ਪਾਦਰੀ-Padre; ਫਲਲੈਨ-Flannel; ਬਟਨ-Bouton; ਖੇਮ-Madam; ਰਪੋਟੀਆ-Reporter; ਰੰਗਰੂਟ-Recruit; ਲਫਟੰਟ-Lieutenant; ਲਾਟ-Lord; ਲਾਲਟੈਣ-Lantern xxx ਆਦਿ, (ਸ) ਮਿਤ (ਮਿੱਸੇ) ਸ਼ਬਦ ਉਹ ਹਨ, ਜੋ ਬੋਲੀਆਂ ਦੇ ਮੇਲ ਤੋਂ ਬਣਗਏ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ-ਅਣੀਆਲੇ ਤੀਰ, ਸਾਹਿਬਸਿੰਘ, ਦਰਸ਼ਨ ਪ੍ਰਿੰਸ, ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ, ਹਕੀਕਤਰਾਇ, ਹਰਿ ਕੀ ਪੌੜੀ, ਹੁਗਲੀਬੰਦਰ, ਕੁਬੋਲ, ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਿਜ, ਗੁਰਬਖਸ਼ਸਿੰਘ, ਗੁਰੂਡਮ, ਜਾਰਜਨਗਰ, ਮੁਖ਼ਲਿਸਗੜ੍ਹ, ਰੇਲਗੱਡੀ, ਲਾਯਲਪੁਰxxx ਆਦਿ, (ਹ) ਅਨੁਕਰਣ ਸ਼ਬਦ ਉਹ ਹਨ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਧੁਨਿ ਦੀ ਨਕਲ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ-ਥਾਂ ਸਾਂ, ਲੂੰ ਲੂੰ, ਟਣ ਟਣ, ਹੈਂ ਹੈਂ, ਠਾਹ ਠਾਹ, ਨੇਂ, ਤੁਗ ਤੁਗ, ਤੌਂ , ਧੜੱਮxxx ਆਦਿ, (ਕ) ਤਿਨਿ ਸ਼ਬਦ ਉਹ ਹਨ, ਜੋ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਸਮਾਨ ਮਿਲਦੇ ਜੁਲਦੇ ਵਾਧੂ ਜੋੜੇਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ-ਕੱਟ ਵੱਢ, ਖਾਣਾ ਦਾਣਾ, ਪਾਣੀ ਧਾਣੀ, ਪੂਰੀ ਊਰੀ, ਮਾਰ ਧਾੜxxx ਆਦਿ.* (ਖ) ਸਾਂਤਿਕ ਸ਼ਬਦ ਉਹ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਗੁਣ ਜਾਂ ਭਾਵ ਨੂੰ ਲੈਕੇ ਖਾਸ ਅਰਥ ਦੀ ਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀਗਈ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ-ਮੂਰਖ ਲਈ ਉੱਲੂ ਅਤੇ ਗਧਾ, ਪੀ ਲਈ ਪੰਜਵਾਂ, ਲੂਣ ਲਈ ਸਰਵਰਸ, ਵਿਆਹ ਲਈ ਆਨੰਦੁxxx ਆਦਿ, (ਗ) ਸੰਕਿ ਸ਼ਬਦ ਉਹ ਹਨ, ਜੋ ਸ਼ਬਦ ਜਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਕਰਕੇ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ-ਸ਼ਾਦਬਾਸ਼ ਦਾ ਸ਼ਾਬਾ, ਸ਼ਕਲ ਦਿਨ ਦਾ ਸਦੀ ਅਤੇ ਬਹੁਲ ਦਿਨ ਦਾ ਬਦੀxxx ਆਦਿ, (੧੮) ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਅੰਗ, ਛੰਦ ਅਲੰਕਾਰ ਆਦਿ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਿਰਣਾ ਕੀਤਾਗਿਆ ਹੈ. ਦੇਖੋ, ਉੱਲਾਸ, | ਅਨੁਪਾਸ, ਸਵੈਯਾ ਸਾਰ, ਕ੍ਰਿਪਾਨ, ਚਿਪਦਾ, ਛੱਪਯ, ਦੀਪਕ, ਦੋਹਰਾ, ਭਾਵ, ਭੁਜੰਗਪ੍ਰਯਾਤ, ਰਸ, ਰੂਪਕxxx ਬਦਿ ਸ਼ਬਦ ਕਈ ਪੈਕ ਤਿਨਿ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਕੜੀ ਕਚੌਰੀ, ਪੜੀ ਪੂਰੀ, ਰੜੀ ਰੋਟੀ x xx ਆਦਿ ਭੀ ਬੋਲਦੇ ਹਨ। (xiv)
