ਪੰਨਾ:ਮਾਣਕ ਪਰਬਤ.pdf/74

ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਤੋਂ
ਇਸ ਸਫ਼ੇ ਦੀ ਪਰੂਫ਼ਰੀਡਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ

ਤਾਂ ਬੰਸੀ ਫੇਰ ਵਜ ਪੈਂਦੀ, ਇਸ ਵਾਰੀ ਕੋਈ ਗ਼ਮ ਵਾਲੀ ਤਰਜ਼ ਹੁੰਦੀ, ਤੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਉਤੇ ਉਦਾਸੀ ਤੇ ਦਿਲਗੀਰੀ ਛਾ ਜਾਂਦੀ...ਚਿਰਾਕੇ ਰਾਤੀਂ ਮਾਲਕ ਦੀਆਂ ਪੈਲੀਆਂ ਤੋਂ ਮੁੜਦਿਆਂ, ਕਿਸਾਨ ਮਰਦ ਤੀਵੀਆਂ ਅਟਕ ਜਾਂਦੇ ਤੇ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਕੰਨੀਂ ਪੈਣ ਉਤੇ ਸੁਣਨ ਲਗਦੇ, ਤੇ ਸੁਣ-ਸੁਣ ਉਹ ਕਦੀ ਰਜਦੇ ਨਾ ਲਗਦੇ।ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਆ ਖਲੋਂਦੀ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਗ਼ਰੀਬੀ ਤੇ ਦੁਖ-ਪੀੜ, ਨਿਰਦਈ ਜਾਗੀਰਦਾਰ, ਮੁਨਸਫ਼ ਤੇ ਮੁਹਤਮਮ, ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਇੰਜ ਭਾਰੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜੀ ਕਰਦਾ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਉਦਾਸੀ ਨੂੰ ਉਚੀ-ਉਚੀ ਰੋ ਕੇ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ, ਜਿਵੇਂ ਉਹਨਾਂ ਕਿਸੇ ਪਿਆਰੀ ਵਿੱਛੜ ਗਈ ਆਤਮਾ ਲਈ ਕਰਨਾ ਸੀ, ਜਾਂ ਲਾਮਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜ ਦਿਤੇ ਗਏ ਪੁੱਤਰ ਲਈ।

ਪਰ ਉਦਾਸੀ ਵਾਲੀ ਤਰਜ਼ ਖੁਸ਼ੀ ਵਾਲੀ ਤਰਜ਼ ਵਿਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ, ਤੇ ਸੁਣਨ ਵਾਲੇ ਆਪਣੀਆਂ ਦਾਤਰੀਆਂ, ਖੁਰਪੇ ਤੇ ਤਰਾਂਗਲ ਸੁਟ ਦੇਂਦੇ ਤੇ ਢਾਕੀਂ ਹਥ ਰਖ ਨੱਚਣ ਲਗ ਪੈਂਦੇ।

ਮਰਦ ਤੇ ਤੀਵੀਆਂ, ਘੋੜੇ, ਰੁਖ, ਅਸਮਾਨ ਦੇ ਤਾਰੇ ਤੇ ਬੱਦਲ ਨੱਚਣ ਲਗ ਪੈਂਦੇ — ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨੱਚਣ ਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਮਨਾਣ ਲਗ ਪੈਂਦੀ।

ਬੰਸੀ ਵਾਲੇ ਦੀ ਜਾਦੂ-ਭਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਇੰਜ ਓੜਕਾਂ ਦੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਦਿਲ ਦਾ, ਜੁ ਵੀ ਚਾਹੇ, ਹਾਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ।

ਬੰਸੀ ਵਾਲਾ ਜਦੋਂ ਵਡਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਉਹਨੇ ਇਕ ਚਿੰਤਾਰਾ ਬਣਾ ਲਿਆ ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਲੈ ਦੇਸ ਵਿਚ ਘੁੰਮਣ ਲਗਾ। ਉਹ ਜਿਥੇ ਕਿਤੇ ਵੀ ਜਾਂਦਾ, ਆਪਣਾ ਚਿੰਤਾਰਾ ਵਜਾਂਦਾ; ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਇੰਜ ਖੁਆਇਆ-ਪਿਆਇਆ ਜਾਂਦਾ, ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਇੰਜ ਪੇਸ਼ ਆਇਆ ਜਾਂਦਾ, ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਕੋਈ ਚਿਰ-ਉਡੀਕਿਆ ਪ੍ਰਾਹੁਣਾ ਹੋਵੇ ਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਰਾਹੇ ਪੈਂਦਾ, ਚੰਗੀਆਂ-ਚੰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਉਹਨੂੰ ਲਦ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ।

ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਲੰਮੇ ਦਿਨ ਚਿੰਤਾਰੇ ਵਾਲਾ ਦੇਸ ਵਿਚ ਘੁੰਮਦਾ ਰਿਹਾ, ਚੰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਉਹ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਸੀ, ਤੇ ਜ਼ਾਲਮ ਜਾਗੀਰਦਾਰਾਂ ਲਈ ਵਖ਼ਤਾਂ ਦਾ। ਮਾਲਕਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਤਾਂ ਉਹ ਕੰਡਾ ਬਣ ਕੇ ਚੁਭਦਾ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਜਿਥੇ ਕਿਤੇ ਵੀ ਉਹ ਆ ਨਿਕਲਦਾ, ਗੁਲਾਮ ਆਪਣੇ ਮਾਲਕਾਂ ਦੀ ਆਗਿਆ ਪਾਲਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦੇਂਦੇ। ਤੇ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਰਾਹ ਇੰਜ ਰੋਕ ਲੈਂਦਾ, ਜਿਵੇਂ ਹੱਡੀ ਸੰਘ ਨੂੰ।

ਤੇ ਮਾਲਕਾਂ ਨੇ ਉਹਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਧਾਰ ਲਈ। ਉਹਨਾਂ ਇਕ ਤੇ ਫੇਰ ਇਕ ਹੋਰ ਬੰਦਾ ਚਿੰਤਾਰੇ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਡੋਬਣ ਜਾਂ ਮਾਰਨ ਲਈ ਘਲਣਾ ਚਾਹਿਆ। ਪਰ ਜਾਣ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਲੋਕ ਚਿੰਤਾਰੇ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਪਿਆਰਦੇ ਸਨ, ਤੇ ਮੁਹਤਮਮ ਉਹਨੂੰ ਜਾਦੂਗਰ ਸਮਝਦੇ ਸਨ ਤੇ ਡਰਦੇ ਸਨ।

ਤਾਂ ਫੇਰ ਮਾਲਕਾਂ ਨੇ ਪਾਤਾਲ ਤੋਂ ਦੈਂਤ ਬੁਲਵਾਏ ਤੇ ਰਲ ਕੇ ਉਹ ਉਹਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਸਾਜ਼ਸ਼ ਘੜਨ ਲਗੇ। ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਵੀ ਗੁੱਝਾ ਨਹੀਂ, ਮਾਲਕ ਤੇ ਦੈਂਤ ਇਕੋ ਹੀ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਸਨ।

ਇਕ ਦਿਨ ਜਦੋਂ ਚਿੰਤਾਰੇ ਵਾਲਾ ਜੰਗਲ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਦੈਂਤਾਂ ਨੇ ਬਾਰਾਂ ਭੁੱਖੇ ਬਘਿਆੜ ਉਹਦੇ ਵਲ ਘਲ ਦਿਤੇ। ਬਘਿਆੜ ਚਿੰਤਾਰੇ ਵਾਲੇ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਖੜੇ ਸਨ, ਦੰਦ ਕਰੀਚ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅੰਗਿਆਰਾਂ ਵਾਂਗ ਦੱਗ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਤੇ ਚਿੰਤਾਰੇ ਵਾਲੇ ਦੇ ਹਥ, ਬਿਨਾਂ ਉਸ ਝੋਲੇ ਤੋਂ ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਹਦਾ ਚਿੰਤਾਰਾ ਸੀ, ਕੋਈ ਹਥਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ।

"ਆਖ਼ਰੀ ਵੇਲਾ ਆ ਗਿਐ ਮੇਰਾ," ਉਹਨੇ ਸੋਚਿਆ

੬੮