ਨਹੀਂ
ਸਵੇਰ ਦੀਆਂ ਧੁੱਪਾਂ ਬਨੇਰਿਆਂ ਤੋਂ ਥੱਲੇ ਕੰਧਾਂ ਉੱਤੇ ਵਿਛਣ ਲੱਗੀਆਂ।
ਘਰ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਵੇਦੀ ਲਿਸ਼ਕੀ-ਸੰਵਰੀ ਤਿਆਰ ਦਿਸਦੀ ਸੀ। ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਰੀਆਂ-ਚਾਦਰਾਂ ਵਿਛੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ।
ਚਾਹ ਪੀ ਕੇ ਬਰਾਤੀ ਫੇਰਿਆਂ ਉੱਤੇ ਬੈਠ ਗਏ।
ਵਿਆਹੁਲੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਗੁਦੈਲਾ ਵਿਛੇ ਪਟੜੇ ਉੱਤੇ ਬਿਠਾ ਕੇ ਤੇ ਲੜਕੀ ਦੇ ਬਾਪ ਦੀ ਥਾਂ ਉਹਦੇ ਨਾਨੇ ਨੂੰ ਕੋਲ ਬੁਲਾ ਕੇ ਪੰਡਤ ਨੌਂ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਾਉਣ ਲੱਗਿਆ।
ਲੜਕੀ ਦਾ ਪਿਤਾ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਉੱਤੇ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਨਾਨੇ ਵੱਲੋਂ ਵਰ-ਪੂਜਨ...
ਤੇ ਫੇਰ ਲੜਕੇ ਵੱਲੋਂ ਮਦ ਮਦ-ਪਾਨ ਹੋਣ ਲੱਗਿਆ, ਲੜਕੀ ਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਮੂੰਹੋਂ ਤਿੱਖੀ ਆਵਾਜ਼ ਬਾਹਰ ਤੱਕ ਸੁਣਾਈ ਦਿੱਤੀ-"ਕੀ ਹੋਇਐ ਤੈਨੂੰ?"
ਵੇਦੀ ਕੋਲੋਂ ਉੱਠ ਕੇ ਘਰ ਦੇ ਦੋ ਬੰਦੇ ਅੰਦਰ ਗਏ। ਆਸ਼ਾ ਨੇ ਸਹਾਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਪਹਿਨ ਰੱਖੇ ਸਨ। ਫੇਰਿਆਂ ਲਈ ਉਹ ਤਿਆਰ ਤਾਂ ਪੂਰੀ ਸੀ। ਪਰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਡਰੀ-ਡਰੀ ਜਿਹੀ ਹੋਵੇ। ਚਿਹਰਾ ਕੁਮਲਾਇਆ ਹੋਇਆ, ਦੋਵਾਂ ਬੰਦਿਆਂ ਦੇ ਕੁਝ ਵੀ ਪੱਲੇ ਨਾ ਪਿਆ। ਮਾਂ ਦੰਦ ਪੀਹ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਹਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਸੀ। ਉਹ ਫੇਰ ਕੁੜਕੀ-'ਉੱਠੱਗੀ ਕਿ...?'
ਆਸ਼ਾ ਦੇ ਚੇਹਰੇ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਤਰਲਾ ਹੋਰ ਆਇਆ। ਉਹਨੇ ਮਾਂ ਵੱਲ ਦੇਖਿਆ 'ਤੇ ਅੱਖਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਉਹਤੋਂ ਕੁੱਝ ਪੁੱਛਣਾ ਚਾਹਿਆ।
ਮਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੋਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਹਲੀਮੀ ਭਰ ਲਈ, ਆਸ਼ਾ ਦਾ ਮੱਥਾ ਚੁੰਮ ਲਿਆ। ਕਿਹਾ-'ਉੱਠ ਮੇਰੀ ਰਾਣੀ ਧੀ। ਸੱਦੀ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਬਾਹਰ।'
ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਬਾਹਰੋਂ ਹੋਰ ਆਇਆ ਤਾਂ ਨੇੜੇ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਆਸ਼ਾ ਨੂੰ ਬਾਹਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਖੜ੍ਹੀ ਕਰ ਲਿਆ। ਕੁੜੀ ਵੀ ਚੁੱਪ ਕੀਤੀਆਂ ਜਿਹੀਆਂ ਸਨ, ਹੈਰਾਨ ਸਨ।
ਹੇਮ ਚੰਦ ਦੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਉਹਨੂੰ ਬਿਠਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਪੰਡਤ ਨੇ ਆਸ਼ਾ ਵਲੋਂ ਗੌਰ-ਪੂਜਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਤੇ ਫੇਰ ਲੜਕੇ 'ਤੇ ਲੜਕੀ ਦੇ ਹੱਥ ਪੀਲੇ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਗ੍ਰੰਥੀ-ਬੰਧਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਤੇ ਫੇਰ ਹਵਨ ਹੋਣ ਲੱਗਿਆ।
