ਇੱਕ ਦਿਨ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਸੀਆਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਇਕੱਲੀ ਔਰਤ ਬੈਠੀ ਸੀ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਦੋਂ ਆ ਕੇ ਬੈਠ ਗਈ। ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਵਕਤ ਸੀ, ਗਰਮੀ ਦੀ ਰੁੱਤ। ਜਿਹੜੇ ਹੋਰ ਦਰਸ਼ਕ ਸਵੇਰੇ ਆਏ, ਉੱਠ ਕੇ ਚਲੇ ਗਏ। ਅਫ਼ਜ਼ਲ ਨੇ ਨਵੀਂ ਸਿਗਰਟ ਸੁਲਗਾਈ ਤੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਵੱਲ ਝਾਕਿਆ, ਨਜ਼ਰ ਦੀ ਨਜ਼ਰ। ਉਹ ਔਰਤ ਮੁਸਕਰਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਝੁਕ ਕੇ ਸਲਾਮ ਕੀਤਾ, ਸੱਜਾ ਹੱਥ ਮੱਥੇ ਨੂੰ ਲਾ ਕੇ। ਅਫ਼ਜ਼ਲ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਤੇ ਦੇਖਦਾ ਹੀ ਰਿਹਾ। ਔਰਤ ਨੇ ਕਾਲਾ ਸੂਟ ਪਹਿਨਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲ ਬੁਆਏ ਕੱਟ, ਗਲ ਵਿੱਚ ਚੁੰਨੀ ਕੋਈ ਨਹੀਂ। ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦਾ ਹੀ ਛੋਟਾ ਪਰਸ, ਇੱਕ ਕੋਈ ਕਿਤਾਬ ਤੇ ਇੱਕ ਡਾਇਰੀ-ਕਿਤਾਬੀ ਸ਼ਕਲ ਦੀ ਹੀ, ਉਸ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਲੰਬੂਤਰਾ ਸੀ। ਤਿੱਖਾ ਨੱਕ ਤੇ ਮੋਟੀਆਂ-ਮੋਟੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਬਲਦੀਆਂ ਹੋਈਆਂ। ਉਹ ਮੁਸਕਰਾਈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਫ਼ੈਦ ਦੰਦ ਕਲੀਆਂ ਵਾਂਗ ਦਿੱਸੇ ਸਨ। ਉਸ ਦਾ ਰੰਗ ਗੋਰਾ ਸੀ, ਤਾਂਬਈ ਭਾਅ ਮਾਰਦਾ।
ਸਿਗਰਟ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਬੁਰਸ਼ ਚਲਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਹਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਜਿਵੇਂ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਬੁਰਸ਼ ਗਲਤ ਥਾਂ 'ਤੇ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੋਵੇ। ਉਹਦੇ ਜ਼ਿਹਨ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਨੌਜਵਾਨ ਨਹੀਂ, ਉਸ ਔਰਤ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਘੁੰਮ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਹੜੀ ਉਹ ਦੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਦਰਸ਼ਕ ਬਣੀ ਬੈਠੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਆਪ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ, ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ ਪੇਤਲਾ ਜਿਹਾ ਅਹਿਸਾਸ ਉੱਥੇ ਆ ਕੇ ਬੈਠ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਬੁਰਸ ਪਰ੍ਹਾਂ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਰੰਗਾਂ ਵਾਲੀ ਪੱਥਰ ਦੀ ਟੁਕੜੀ ਵੱਲ ਵੇਖਣ ਲੱਗਿਆ। ਬੇਮਤਲਬ ਹੀ। ਫੇਰ ਉਹ ਵੀ ਪਰ੍ਹੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ। ਸਿਗਰਟ ਦਾ ਇਕ ਲੰਬਾ ਕਸ਼ ਲਿਆ। ਧੂੰਆ ਉਸ ਔਰਤ ਵੱਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਧੂੰਏਂ ਦੇ ਗੁਬਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਉਸ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਮੁਸਕਰਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸਾਫ਼ ਦਿੱਸ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਫ਼ਜ਼ਲ ਦਾ ਇੰਜ ਮੁਖ਼ਾਤਿਬ ਹੋਣਾ ਔਰਤ ਲਈ ਹੈਰਾਨੀ ਭਰਿਆ ਨਿਮੰਤਰਣ ਸੀ। ਉਹ ਉੱਠੀ ਤੇ ਆਪਣੀ ਡਾਇਰੀ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਉਹਦੇ ਵੱਲ ਆਉਣ ਲੱਗੀ। ਅਫ਼ਜ਼ਲ ਦਾ ਸਮੁੱਚਾ ਵਜੂਦ ਉਹਨੂੰ ਖੁਸ਼ਆਮਦੀਦ ਆਖ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪੁੱਛਿਆ,‘ਕਯਾ ਨਾਮ ਹੈ ਤੁਮ੍ਹਾਰਾ?'
'ਸਾਵਿੱਤਰੀ' ਉਸ ਨੇ ਬੁੱਲ੍ਹ ਹਿਲਾਏ।
‘ਬਹੁਤ ਅੱਛਾ ਨਾਮ ਹੈ। ਕਹਾਂ ਕਾਮ ਕਰਤੀ ਹੋ?'
'ਯਹੀਂ ਪਰ, ਇਸੀ ਸ਼ਹਿਰ ਮੇਂ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਹੈ ਮੇਰੀ। ਸਹਾਇਕ ਲੋਕ ਸਪੰਰਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੂੰ।'
ਜਮ੍ਹਾਂ ਖਾਤਾ
73
