ਲਹਿੰਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦ-ਕੋਸ਼
ਕੁਝ ਸ਼ਬਦ 'ਕੋਸ਼' ਦੇ ਰਚਨਾਕਾਰ ਬਾਰੇ
ਜਲਤੇ ਹੁਏ ਚਿਰਾਗੋਂ ਮੇਂ ਬੱਸ ਏਕ ਹੀ ਬਾਤ ਦੇਖੀ ਹੈ।
ਔਰੋਂ ਕੋ ਰੋਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤੋ ਖੁਦ ਕੋ ਜਲਾਨਾ ਪੜਤਾ ਹੈ।
ਸਵਰਗਵਾਸੀ ਸ. ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਮੱਕੜ ਅਤੇ ਸਵਰਗਵਾਸੀ ਮਾਤਾ ਹਰਭਜਨ ਕੌਰ ਮੱਕੜ ਦੇ ਹੋਣਹਾਰ ਪੁੱਤਰ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਮੱਕੜ ਨੇ ਕਰੀਬ 81 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾ ਮਿਤੀ 30-8-1938 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਸਾਧ ਵਾਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੀਆਂਵਾਲੀ (ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿਖੇ ਜਨਮ ਲਿਆ! ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ 1947 ਮੌਕੇ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਵੰਡ ਹੋਈ ਤਾਂ ਸਾਰਾ ਪਰਵਾਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਭ ਕੁਝ ਲੁਟ-ਲੁਟਾ ਕੇ ਭਾਰਤ ਆ ਗਏ। ਇਸ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿਚ ਰੁਲ ਖੁਲ ਕੇ ਅੰਤ ਕੋਟਕਪੂਰੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨ ਲਈ। ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਏਧਰ ਆ ਕੇ ਜਿਥੇ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ੀ ਰੋਟੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਉਥੇ ਹੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਹੁਤ ਮਿਹਨਤ ਮੁਸ਼ੱਕਤ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਸਿਰ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ। ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਮੱਕੜ ਨੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੇ ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਮੋਢਾ ਲਾ ਕੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਸਾਥ ਦਿੱਤਾ। ਅਧਿਆਪਕ ਖਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਉਚੇਰੀ ਵਿੱਦਿਆ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਆਪਣੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਅਤੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਚੰਗੀ ਵਿੱਦਿਆ ਦਿਵਾ ਕੇ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਤੇ ਲਗਵਾਇਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਦੋ ਬੇਟੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬੇਟੀ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਤਾਲੀਮ ਦਿਵਾ ਕੇ ਨੌਕਰੀ ਤੇ ਲਗਵਾਇਆ ਜੋ ਵੱਖ ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਿਭਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਐਮ.ਏ.ਐਮ.ਐਡ ਕਰਕੇ ਬਤੌਰ ਲੈਕਚਰਾਰ 31-8-1996 ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਬਾਜਾਖਾਨਾ ਤੋਂ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਹੋਏ।
ਲੇਖਕ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ 'ਹਰਲਾਜ' ਵੱਲੋਂ ਜਿਹੜੇ-ਜਿਹੜੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਗਈ ਉਥੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਤਾਲੀਮ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪੜਾਏ ਗਏ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅੱਜ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਸਿਰ ਖੜੇ ਹੋ ਕੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚੰਗੇ ਵਿਅਕਤੀ, ਕਾਰੋਬਾਰੀ, ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਗੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਉਚੇ ਅਹੁਦਿਆ ਤੇ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾ ਕੇ ਜਿਥੇ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਅਧਿਆਪਕ ਦਾ ਵੀ ਮਾਣ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਸੇਵਾ ਕਾਰਜ ਦੌਰਾਨ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਇਜ਼ ਮੰਗਾਂ ਲਈ ਜਿਥੇ ਕਾਫੀ ਸ਼ੰਘਰਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਕਈ ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਰਹੇ। ਪਹਿਲਾ ਸੀ.ਪੀ.ਆਈ. ਅਤੇ ਹੁਣ ਵੀ ਯੂ.ਸੀ.ਪੀ.ਆਈ. ਦੇ ਸਰਗਰਮ ਮੈਂਬਰ ਹਨ ਅਤੇ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਡਿਸਪਲਿਨ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।
ਲੇਖਕ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ 'ਹਰਲਾਜ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਅੱਜ ਇੰਨੀ ਉਮਰ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਥੇ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ ਉਥੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਤਜਰਬੇ ਨਾਲ ਹੋਰਾਂ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਰੋੜ ਬੰਸ ਸਭਾ (ਰਜਿ) ਕੋਟਕਪੂਰਾ
(10)