ਪੰਨਾ:ਲੋਕ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਆਖਿਆ - ਸੁਖਦੇਵ ਮਾਦਪੁਰੀ.pdf/83

ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਤੋਂ
ਇਸ ਸਫ਼ੇ ਦੀ ਪਰੂਫ਼ਰੀਡਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ

ਮੈਂ ਨਾ ਤੇਰਾ ਹੱਕ ਰੱਖਦੀ

ਜਦੋਂ ਸੋਹਣੇ ਜਿਹੇ ਦਿਓਰ ਦੀ ਜੰਨ ਚੜ੍ਹ ਰਹੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਭਾਬੀ ਸੁਰਮੇ ਦੀ ਸਲਾਈ ਪਾਉਂਦੀ ਹੋਈ ਹਰਾ ਲਾਉਂਦੀ ਏ:-

ਪਹਿਲੀ ਸਲਾਈ ਦਿਓਰਾ ਰਸ ਭਰੀ
ਦੂਜੀ ਗੁਲ ਅਨਾਰ
ਤੀਜੀ ਸਲਾਈ ਤਾਂ ਪਾਵਾਂ
ਜੋ ਮੋਹਰਾਂ ਦੋਵੇਂ ਚਾਰ

ਤੇ ਫਿਰ ਨਵੇਂ ਤੋਂ ਨਵਾਂ ਹੇਰਾ ਉਗਮਦਾ ਹੈ:-

ਦਿਓਰਜ ਦਿਓਰਜ ਕਰ ਰਹੀ
ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਬੁਲਾਇਆਂ ਬੋਲ
ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਤੇ ਐਂ ਘੁਮਾਂ
ਜਿਉਂ ਲਾਟੂ ਤੇ ਘੁਮੇਂ ਡੋਰ

ਏਥੇ ਹੀ ਬਸ ਨਹੀਂ:-

ਤੇਰਾ ਵੀ ਬੋਲਿਆ ਦਿਓਰਾ ਲਿਖ ਧਰਾਂ
ਕੋਈ ਸੱਜੇ ਕੌਲ਼ੇ ਦੇ ਨਾਲ਼
ਆਉਂਦੀ ਜਾਂਦੀ ਰਹਾਂ ਵਾਚਦੀ
ਮੈਂ ਤਾਂ ਗੂੜ੍ਹੇ ਨੈਣਾਂ ਦੇ ਨਾਲ।

ਅਤੇ

ਤੇਰਾ ਵੀ ਮੇਰਾ ਦਿਓਰਾ ਇਕ ਮੰਨ
ਕੋਈ ਲੋਕਾਂ ਭਾਵੇਂ ਦੋ
ਕੰਡਾ ਧਰਕੇ ਤੋਲ ਲੈ
ਕੋਈ ਹਵਾ ਬਰਾਬਰ ਹੈ।

ਇਕ ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਗੋਰੀ ਦਾ ਪਤੀ ਬਾਰਾਂ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਮਗਰੋਂ ਘਰ ਵਾਪਸ ਪਰਤਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਵਿਛੋੜੇ ਵਿੱਚ ਉਹਦਾ ਰੰਗ ਪੀਲਾ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਘਰ ਆ ਉਹ ਏਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪੁਛਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦਾ ਪਰਤਾਵਾ ਲੈਣ ਲਈ ਆਖ ਦੇਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਓਸਦੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਨੇ ਉਹਦੇ ਰੂਪ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਣ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਨਸਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਉਹ ਰੋਕ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਗੀਤ ਦੇ ਬੋਲ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ: -

ਬਾਹਰੀਂ ਬਰਸੀਂ ਆਇਆ

ਲੋਕ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਆਖਿਆ / 79