ਪੰਨਾ:ਲੋਕ ਸਿਆਣਪਾਂ - ਸੁਖਦੇਵ ਮਾਦਪੁਰੀ.pdf/157

ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਤੋਂ
ਇਹ ਸਫ਼ਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੈ

ਤੁਹਾਡੀ ਕਦਰ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦਾ ਉਸ ਨਾਲ਼ ਦੋਸਤੀ ਰੱਖਣ ਦਾ ਕੋਈ ਲਾਭ ਨਹੀਂ, ਅਜਿਹੀ ਦੋਸਤੀ ਟੁੱਟਦੀ ਹੀ ਚੰਗੀ ਹੈ।
ਲੱਗੀ ਜਾਣਨ ਦੋ ਜਣੇ, ਲੋਹਾ ਤੇ ਲੁਹਾਰ-ਇਹ ਅਖਾਣ ਉਦੋਂ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਦੁੱਖ ਹੋਵੇ, ਉਹ ਹੀ ਦੁੱਖ ਦੀ ਪੀੜ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਹੈ, ਦੂਜਾ ਉਸ ਦੀ ਸਾਰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ।
ਲੰਘੇ ਹੱਥ ਨਾ ਆਉਂਦੇ, ਝਖੜ, ਪਾਣੀ, ਕਾਲ-ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬੀਤਿਆ ਹੋਇਆ ਸਮਾਂ ਮੁੜ ਕੇ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ।
ਲੰਡਾ ਟੱਟੂ ਲਾਹੌਰ ਦਾ ਦਾਈਆ-ਇਹ ਅਖਾਣ ਉਦੋਂ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੈਸੀਅਤ ਦਾ ਮਾਲਕ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਸੁਪਨੇ ਲੈਣ ਲੱਗ ਪਏ।
ਲੱਛੇ ਸਭ ਨੂੰ ਅੱਛੇ-ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਖ਼ੁਸ਼ਾਮਦ ਵਾਲੀਆਂ ਚੌਪੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸਭ ਨੂੰ ਚੰਗੀਆਂ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਰ ਬੰਦਾ ਆਪਣੀ ਵਡਿਆਈ ਸੁਣ ਕੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਲੱਜ ਲਈ ਲਾਹ ਫੇਰ ਪੈਂਚਾਂ ਦੀ ਕੀ ਪ੍ਰਵਾਹ-ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਬੰਦਾ ਬੇਸ਼ਰਮ ਹੀ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਕੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਜਿਸ ਨੇ ਲਾਹ ਲਈ ਲੋਈ ਉਹ ਦਾ ਕੀ ਕਰੇਗਾ ਕੋਈ।
ਲੰਡਿਆ ਤੈਨੂੰ ਚੋਰ ਖੜਨ, ਯਾਰਾਂ ਹਲ਼ ਹੀ ਵਾਹੁਣਾ ਹੈ-ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਇਕ ਕੰਮ ਛੱਡ ਕੇ ਦੂਜਾ ਅਜਿਹਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪਵੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਕੰਮ ਨਾਲੋਂ ਔਖ ਜਾਂ ਸੌਖ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਉਦੋਂ ਇੰਜ ਆਖਦੇ ਹਨ।
ਲੱਦਿਆ ਕਹਾਰ ਤੇ ਸਖਣਾ ਘੁਮਾਰ-ਝਿਉਰ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਭਰੀ ਮਸ਼ਕ ਚੁੱਕੀ ਦੌੜਦਿਆਂ ਅਤੇ ਘੁਮਿਆਰ ਨੂੰ ਗੱਧਿਆਂ ਮਗਰ ਤੇਜ਼-ਤੇਜ਼ ਤੁਰਦਿਆਂ ਵੇਖ ਕੇ ਇਹ ਅਖਾਣ ਬੋਲਦੇ ਹਨ।
ਲਖ ਲਾਹਨਤ ਤੇ ਤਮ੍ਹਾਂ ਖ਼ਰਾਬ-ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਬੰਦਾ ਲਾਲਚ ਵਸ ਕੋਈ ਮਾੜਾ ਕੰਮ ਕਰ ਬੈਠੇ, ਉਦੋਂ ਇੰਜ ਆਖਦੇ ਹਨ।
ਲੱਭੀ ਚੀਜ਼ ਖ਼ੁਦਾ ਦੀ ਨਾ ਧੇਲੇ ਦੀ ਨਾ ਪਾ ਦੀ-ਜਦੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਧਰੇ ਪਈ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਲੱਭ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਤੇ ਆਪਣਾ ਹੱਕ ਦੱਸਣ ਲਈ ਇਹ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਰੱਬ ਨੇ ਘੱਲੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੀ ਹੈ।
ਲੰਮੇ ਦੀ ਅਕਲ ਗਿੱਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ-ਇਹ ਅਖਾਣ ਉਦੋਂ ਪ੍ਰਚੱਲਿਤ ਹੋਇਆ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਲੰਮੇ ਬੰਦੇ ਪਾਸੋਂ ਕੋਈ ਬੇਅਕਲੀ ਵਾਲੀ ਹਰਕਤ ਹੋ ਗਈ ਹੋਵੇ।

ਲੋਕ ਸਿਆਣਪਾਂ/155