ਇਹ ਸਫ਼ਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੈ
ਉਹ ਫਿਰ ਬੋਲਿਆ "ਮੈਂ ਹੁਣ ਇਸ ਝੂਠ ਦਾ ਆਦੀ ਹੋ ਚਕਿਆ ਹਾਂ। ਇਹ ਖੇਲ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਵਾਰੀ ਖੇਲਿਆ ਜਾ ਚੁਕਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਹ ਨਹੀਂ ਚਲੇਗਾ। ਤੂੰ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਕੋਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੀ ਆਦਮੀ ਹੋਵੇਂਗਾ।"
ਆਪਣੇ ਹਰ ਸੰਭਵ ਯਤਨ ਦਵਾਰਾ ਉਹ ਬੁੱਢੇ ਨੂੰ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਆਖਣੋ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰੋਕ ਸਕਿਆ। ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦਵਾ ਸਕਿਆ। ਤੇ ਐਨ ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਕਿਸੇ ਬਚੇ ਨੇ ਅਨਭੋਲ ਹੀ ਆਪਣੀ ਗੁਲੇਲ ਨਾਲ ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ ਦੀ ਧੁਰ ਸਿਖਰ ਤੇ ਲਗੇ ਮਖਿਆਰੀਆਂ ਦੇ ਛੱਤੇ ਤੇ ਰੋੜਾ ਕਢ ਮਾਰਿਆ। ਮਖਿਆਰੀਆਂ ਅੱਬੜ ਵਾਹੇ ਹੀ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਕੁੱਦ ਪਈਆਂ ਸਨ। ਹਰ ਪਾਸੇ ਫ਼ਿਜ਼ਾ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਿਣ ਭਿਣਾਹਟ ਗੂੰਜ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਬੁੱਢਾ ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ ਦੀਆਂ ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ ਰੂਹਾਂ ਸਣੇ ਦੂਰ ਖਲਾ ਵਲ ਉਡ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮਖਿਆਰੀਆਂ, ਜਨਤਾ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਾਂਗ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿਛਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। "ਜਨਤਾ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਕਿਤਨਾ ਤਰਾਣ ਹੈ ਤੇ ਕਿਤਨੀ ਸਫਲਤਾ।"
ਮੁਸਾਫਰ ਦਿਆਂ ਬੁਲਾਂ ਤੇ ਇਕ ਨਿਮੀ ਮਿਠੀ ਮੁਸਕਾਨ ਨੱਚ ਉੱਠੀ।
ਵਰ ਤੇ ਸਰਾਪ
੪੯.
