ਪਿਛੋਕੜ 'ਚੋਂ ਚੀਖਾਂ ਕੂਕਾਂ ਦਾ ਤੁਫ਼ਾਨ ਉਠਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਿਪਾਹੀ
ਨੰਗੀਆਂ ਤਲਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਭੱਜ ਰਹੇ ਹਨ। ਮਾਰਧਾੜ
ਤੇ ਭਗਦੜ ਮਚਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਮਰਦਾਨੇ ਨੂੰ ਲਤਾੜ ਕੇ ਲੰਘਦੇ ਹਨ।
ਹਰੀ ਲੀਰ ਵਾਲੀ ਰਬਾਬ ਉਸਦੇ ਹੱਥੋਂ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ
ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠ ਰੋਂਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੰਚ 'ਤੇ ਹਨੇਰਾ ਪਸਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ
ਭੱਜਦੇ ਹਨ।)
ਸਿਪਾਹੀ: ਦਾਰੁਲ ਹਰਬ ਹੈ..., ਕਾਫਰਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ ...ਰੌਦ ਦਿਓ...!
(ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੇ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਬਾਦ ਮਰਦਾਨਾ ਰਬਾਬ ਲਭਦਾ ਹੈ।
ਰਬਾਬ ਦੀਆਂ ਟੁੱਟੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਦੇਖ ਕੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।)
ਮਰਦਾਨਾ: ਮਰਾਸੀਆ ਰਬਾਬ ਗਈ...; ਤੇ ਰਬਾਬ ਤੋਂ ਬਿਨਾ...ਤੂੰ ਕੀ ਏ...!
(ਸੋਚ ਕੇ ਪਿਛਾਂਹ ਨੂੰ ਦੌੜਦਾ ਹੈ। ਹਾਜੀ ਤੇ ਜੋਗੀ ਹੈਰਾਨੀ ਨਾਲ ਉਸ
ਵੱਲ ਦੇਖਦੇ ਹਨ ਤੇ ਫੇਰ ਅਗਾਂਹ ਨੂੰ ਭੱਜ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।)
ਮਰਦਾਨਾ: ਜੇ ਬਾਬੇ ਨੇ ਪੁੱਛ ਲਿਆ... "ਸਾਜ ਰਾਜ਼ੀ ਏ ਮਰਦਾਨਿਆ!" ...ਕੀ
ਕਹੇਂਗਾ!
(ਦੋ ਲੋਕ ਹੋਰ ਲੁਕਦੇ ਹੋਏ ਉਸੇ ਦਿਸ਼ਾ 'ਚ ਦੌੜਦੇ ਹਨ।)
ਮਰਦਾਨਾ: (ਤੁਰਦੇ-ਤੁਰਦੇ) ਬਸ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਏਦਾਂ ਹੋਇਆ ਸੀ...,
ਓ ਜਿਦਣ (ਰੁਕਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਦੋਹੇਂ ਵੀ ਡਰਦੇ ਹੋਏ ਲੁਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।)
...ਬਾਲ ਵਿਧਵਾ ਵੇਖੀ ਸੀ..., ਕੀਰਤਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ...ਰਬਾਬ ਉੱਥੇ
ਈ ਭੁੱਲ ਆਇਆ ਸੀ! ਕਿਸੇ ਨੇ ਵਾਜ ਮਾਰੀ... "ਸਾਜੀਆ... ਸਾਜ਼!
ਤੇ ਸਾਜ਼ ਅੱਜ ਚੜ ਗਿਆ ਮੋਮਿਨਾਂ ਦੀ ਭੇਂਟ (ਰਬਾਬ ਵੱਲ ਦੇਖ
ਮੁੜ ਦੌੜ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਦੋਹੇਂ ਬੰਦੇ ਵੀ ਨਾਲ ਦੌੜ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਮਰਦਾਨਾ
ਚੁਕੰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਆਖ਼ਰ ਮਰਦਾਨਾ ਝਕਾਨੀ ਦੇ ਕੇ ਫੜ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।)
ਮਰਦਾਨਾ: ਕੌਣ...? (ਪਛਾਣ ਕੇ) ਨਾਥ ਬਾਬਾ...
ਨਾਥ: (ਮੁਸਲਮਾਨ ਭੇਸ਼ ਵੇਖ ਕੇ) ਤੂੰ ਕੌਣ?
ਨਾਥ 2: ਇਹ ਤਾਂ ਉਹੀ ਏ, ਨਾਨਕ ਦੇ ਨਾਲ ਦਾ। (ਸਹਿਜ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।)
ਨਾਥ: ਸਾਡੀ ਭਾਈ ਪੋਟਲੀ ਡਿਗ ਗਈ ਭੰਗ ਵਾਲੀ
ਨਾਥ 2: ਇਸੇ ਦੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਏ
85