ਤੁਸੀਂ ਤਕੜੇ ਹੋ ਜਾਓਗੇ।'
'ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਪਿਆ ਦੇ, (ਦਵਾਈ ਪੀ) ਪੁਤਰ ਪਾਲ ਆਪ ਬੜੇ ਮਿੱਠੇ ਹੋ। ਕੀ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਦੱਸ ਨਹੀਂ ਸਕੋਗੇ?
ਰਤਨ ਦੇਈ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਨੇੜੇ ਹੋ-ਜੋ ਪੁਛੋ ਸਭ ਦੱਸ ਦੇਵਾਂਗਾ।'
‘ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਵਲ ਝਾਕ-ਆਪ ਦੇ ਬੱਚੇ ਕਿੰਨੇ ਨੇ?'
'ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਤਿੰਨ ਹਾਂ। ਪੰਜਾਂ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਕਾਕਾ ਅਤੇ ਸੱਤਾਂ ਦੀ ਬੀਬੀ ਨੇ। ਦੋਨੋਂ ਯਤੀਮ ਖਾਨੇ ਨੇ।'
'ਹਉਕਾ ਭਰ-ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਂ?'
'ਉਹ ਕੁਝ ਲੜਕੀਆਂ ਨਾਲ ਖੂਹ ਵਿਚ ਛਾਲ ਮਾਰ ਕੇ ਮੁਕਰ ਗਈ। ਬਚੇ ਭੀ ਮਿਲਟਰੀ ਪਾਸੋਂ ਹੀ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਮੈਂ ਦਿੱਲੀ ਆਇਆ ਹੋਇਆ ਸਾਂ। ਇਹ ਕਾਰਾ ਮੇਰੇ ਪਿਛੋਂ ਹੀ ਹੋਇਆ। ਗੁਜਰਖਾਨ ਦੇ ਲਾਗੇ ਹੀ ਸਾਡਾ ਪਿੰਡ ਸੀ।
(ਪੀੜ ਦੀ ਕਸੀਸ ਵੱਟ) ਦੁਖਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲੰਮੀਆਂ ਛੱਡ, ਚੀਸਾਂ ਨਾਲ ਬੁਕੀਆਂ ਨੇ। (ਪਾਲ ਵਲ ਵਧੇਰੇ ਗਹੁ ਕਰ) ਪੁਤਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਖੀ ਸਾਂਦੀ ਯਤੀਮਖਾਨੇ ਕਿਉਂ ਛੱਡਣਾ ਸੀ? ਆਪਣੇ ਪਾਸ ਹੀ ਰੱਖਣਾ ਚੰਗਾ ਏ।'
'ਬਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸਤਰੀਆਂ ਹੀ ਸਾਂਭ ਸਕਦੀਆਂ ਨੇ। ਬਾਹਰ ਅੰਦਰ ਭੀ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਏ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਥੇ ਖੜੀ ਫਿਰੀਏ। ਤਿੰਨ ਕੁ ਸਾਲ ਤੱਕ ਉਡਾਰੂ ਹੋ ਜਾਣਗੇ ਤੇ ਫਿਰ ਅਪਨੇ ਪਾਸ ਹੀ ਰਖ ਲਵਾਂਗਾ।
(ਉਮੀਦਾਂ ਦਾ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਿਆ ਸਮਝ) ਮੇਰੇ ਸਾਹ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਨੇ ਇਸ ਲਈ ਦੋ ਹਰਫ਼ੀ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਏਂ। ਕਰਿਸ਼ਨਾ ਵਲ ਤੱਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਉਰੇ ਆ।'
ਨੇੜੇ ਹੋ-ਦੱਸੋ ਭਾਬੀ ਜੀ।'
ਕਿਸ਼ਨਾ ਦਾ ਹੱਥ ਫੜ-ਪੁਤਰ ਪਾਲ ਅਸੀਂ ਭੀ ਤੇਰੇ ਵਾਂਗ ਦੁਖੀਏ ਆਂ। ਦੁਖ ਫੋਲਿਆਂ ਦੁਖ ਵਧਦਾ ਏ। ਮੇਰੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦਾ
- ੩੬ -
