________________
ਪੋਥੀ’ ਨਾ ਪੜ੍ਹ ਸਕਣ ਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਗਲ ਦੀ ਤਾਈਦ ਮਿਰਜ਼ਈਆਂ ਜਾਂ ਆਹਮਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਨੇ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਇਕ ਕਿਤਾਬ ਮੁਜਦੇ-ਆਜ਼ਮ’ ਜਾਂ ਮਿਰਜ਼ਾ ਗੁਲਾਮ ਅਹਿਮਦ ਕਾਦਿਆਨੀ ਦੇ ਜੀਵਨ-ਚਰਿਤ੍ਰ ਵਿਚ ਇਉਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ :“ਜਨਾਬ ਬਾਵਾ ਸਾਹਿਬ ਕਾ ਏਕ ਔਰ ਤਰੱਬਕ “ਪੋਥੀ ਸਾਹਿਬ’ ਕੇ ਨਾਮ ਸੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ । ਇਸਕੇ ਮ ਲਕ ਮੋਗੇ (ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਕਰਤਾ, ਡਾਕਟਰ ਬਸ਼ਾਰਤ ਅਹਿਮਦ ਕਹਿ ਰਿਹਾਂ ਹੈ ) ਮਾਅਲੂਮਾਤ ਬਰਾਹੇ-ਰਾਸਤ ਉਨ ਲੋਕਾਂ ਸੇ ਹਾਸਿਲ ਸੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਸ ਵਫ਼ ਦ ਕੇ ਮੈਂਬਰ ਬੇ, , ਜਿਥੇ ਹਜ਼ਰਤੇ ਅਕਸ ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬ ਨੇ “ਪੋਥੀ ਸਾਹਿਬ' ਕੀ ਤਹਕੀਕਾਤ ਕੇ ਲੀਏ “ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਸਹਾਇ, ਜਿਲਾ ਫ਼ੀਰੋਜਪੁਰ ਛੇਜਾ ਬਾ; ਯਾਨੀ ਮੁਫ਼ਤੀ ਮੁਮਹੱਦ ਸਾਦਿਤੇ ਸਾਹਿਬ ਔਰ ਮੌਲਵੀ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਸਾਹਿਬ ਵਗੈਰਾ । ਇਸ ਤਹਕੀਕਾਤ ਕੀ ਵਜਾ ਯਹ ਹੂਈ ਕਿ ਹਜ਼ਰਤੇ ਅਰਦਸ ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸੁਨਾ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆ ‘ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਸਹਾਇ” ਮੈਂ ਜੋ ਜ਼ਿਲਾ ਫ਼ੀਰੋਜ਼ਪੁਰ ਮੈਂ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਕਾ ਏਕ ਤਰੁਬਕ (relic) ਚਲਾ ਆਹਾ ਹੈ, ਜੋ ‘ਪੋਰੇ ਸਾਹਿਬ’ ਕਹਲਾਤਾ ਹੈ । ਯਿਹ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਕੀ ਔਲਾਦ ਕੇ ਕਬਜਾ ਮੈਂ ਹੈ । ਯਹ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਕੇ ਬਾਅਦ ਸਿਖੋਂ ਕੇ ਚੌਥੇ ਗੁਰੂ ਹੈ, ਔਰ ਯਿਹ ਵਹੀ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਹੈ, ਜਿਨਕੇ ਨਾਮ ਨਾਮੀ ਪਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਕਾ ਮਸ਼ਹੁਰ ਸੁਨਹਿਰੀ ਮੰਦਰ ‘ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਨਾਮਜ਼ੱਦ ਹੈ । ਇਨ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਕੀ ਔਲਾਦ ਪਹਿਲੇ ਤੋਂ ਮੁਹਮਦਪੁਰ ਤਹਲ ਚੁਨੀਆਂ ਜਿਲਾ ਲਾਹੌਰ ਮੇਂ ਆਬਾਦ ਥੀ । ਫਿਰ ਇਸ ਖਾਨਦਾਨ ਕਾ । ਬਜੁਰਗ ਜੀਵਨਲ ਨਕਲੇ-ਮਕਾਨ ਕਰਕੇ ਮੌਜੂਦਹ ਮੁਕਾਮ ਮੈ ਆਗਿਆ । ਔਰ ਯਹਾਂ ਉਸਨੇ ਏਕ ਗਾਉਂ ਆਬ 'ਦ ਕੀਆ, ਜਿਸਕਾ ਨਾਮ ਆਪਣੇ ਬੇਟੇ ਕੇ ਨਾਮ ਪਰ ‘ਗੁਰੂ ਹਰਸਹਾਏ ਰਖਾ । ਹਜ਼ਰਤ ਮਿਰਜ਼ਾ ਸਾਹਿਬ ਕੀ ਇਸ ਤਹਕੀਕਾਤ ਕੇ ਜ਼ਮਾਨਾ ਮੈਂ (ਜੋ ਅਲ ਸਨ ੧੯੦੮ ਮੇਂ ਹੂਈ ) ਗੁਰ ਬਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਸਾਹਬ ਦੀ ਨਸ਼ੀਨ ਬੇ, ਔਰ ਇਨਹੀ ਕੀ ਹਵੀਲ ਮੈਂ' ਵੜ੍ਹ ਤਬਰੇ ਕਾਤ* ਬੇ, ਜੋ ਇਸ ਖਾਨਦਾਨ ਕੇ ਕਬਜਾ ਮੈਂ ਚਲੇ ਆਤੇ ਹੈ । ਦਯਾਫ਼ਤ ਕਰਨੇ ਪਰ ਮਾਲੂਮ ਹੁਆ, ਕਿ ਇਸ “ਪੋਥੀ ਸਾfuਬ’ ਕੇ ਮਤਅਲਿਕ ਸਿਖੋਂ ਕਾ ਅਕੀਦਹ ਹੈ, ਕਿ ਯਹ ਵਹ ਕਿਤਾਬ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਨਿਹਾਥਿਤ ਅਕੀਦਤ ਕੇ ਸਾਥ ਹਰ ਵਕਤ ਗਲੇ ਮੈਂ ਡਾ
- ਪੋਥੀ ਤੋਂ ਵਧਕੇ ਇਕ ਚਸਾ ਅਤੇ ਹਲੀ ਤੇ ਟੋਪੀ ਹਨ | ਅਤੇ ਇਹ ਚਾਰੇ ਚੀਜਾਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਰਤਨ ਵਿਚ ਆਈਆਂ ਕਹੀਆਂਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ?
- ੧੪ - Digitized by Panjab Digital Library / www.panjabdigilib.org t .
