੯੪
ਦੁਆਬੇ ਰਚਨਾ ਦੇ ਨਗਰ।
ਵਿਚ ਅੱਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ;ਇਹ ਨੂੰ ਅੱਠ ਮੁੰਢੀਕਰਕੇ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਦਰਿਆਉ ਝਨਾਉ ਉਸ ਤੇ ਪਛਮ ਦੇ ਰੁਕ ਦੋ ਕੋਹ,ਅਤੇ ਦਰਿਆਉ ਰਾਵੀ ਦੱਖਣ ਦੇ ਦਾਉ ਇਕ ਕੋਹ ਪੁਰ ਹੈ। ਉਤਨੀ ਜਾਗਾ,ਸਭ ਝੱਲ ਅਰ ਬੇਲਾ ਹੀ ਹੈ;ਬਸੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਹੈ ਨਹੀਂ।।
Jalálpur Kamláņá.
ਜਲਾਲਪੁਰ ਕਮਲਾਣਾ ਝਨਾਉ ਦੇ ਕੰਢੇ ਤੱਪੇ ਦੀ ਜਾਗਾ ਸਾ,ਅਤੇ ਇਸ ਕੋਮ ਕਮਲਾਨਿਆਂ ਦੇ,ਇਸ ਗਿਰਦੇ ਵਿਚ ਗਿਆਰਾਂ ਪਿੰਡ ਸੇ;ਅਤੇ ਮੁਜ਼ਫ਼ਰਖਾਂ ਦੇ ਸਮੇ,ਇਹ ਬਹੁਤ ਅਬਾਦ ਸਨ;ਹੁਣ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿਚ ਸਭ ਬੈਰਾਨ ਹੋ ਗਏ । ਉਨਾਂ ਵਿਚੋਂ,ਇਕ ਦਾਇਮ ਨਾਮੇ ਕਮਲਾਣਾ,ਜਲਾਲਪੁਰ ਦਾ ਚੌਧਰੀ ਸੀ,ਸੋ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਤਦੀ ਦਾ ਮਾਰਿਆ,ਉਹ ਬਿਚਾਰਾ ਬੀ ਕਿਧਰੇ ਹੁਣ ਭਜ ਗਿਆ । ਦਰਿਆਉ ਝਨਾਉ ਉਥੋਂ ਪਛਮ ਦੇ ਰੁਕ ਤਿੰਨ ਕੋਹ,ਅਤੇ ਰਾਵੀ ਦਖਣ ਦੇ ਪਾਸੇ ਪੰਜ ਕੋਹ ਹੈ।।
Sorkoț.
ਸੋਰਕੋਟ ਇਕ ਪੁਰਾਣਾ ਅਰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸ਼ਹਿਰ ਸਿਆਲਾਂ ਦਾ ਹੈ;ਮੁਜ਼ਫ਼ਰਖਾਂ ਦੇ ਵੇਲੇ ਬਹੁਤ ਅਬਾਦ ਸੀ;ਹੁਣ ਬੈਰਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਹਜਾਰਕੁ ਘਰ,ਅਤੇ ਸੌਕੁ ਹੱਟ ਹੋਊ;ਉਥੇ ਦੀ ਅੰਬਾਰਤ ਕੁਛ ਪੱਕੀ,ਕੁਛ ਕੱਚੀ,ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਪਨਾਹ ਹੈ ਨਹੀ। ਸ਼ਹਿਰੋਂ ਪਛਮ ਦੇ ਰੁਕ ਇਕ ਵੱਡਾ ਉਚਾ ਟਿੱਬਾ ਜਿਹਾ ਹੈ;ਸੀ ਆਖਦੇ ਹਨ,ਜੋ ਅਗਲੇ ਸਮੇ ਵਿਚ ਇਸ ਟਿੱਬੇ ਦੀ ਜਾਗਾ ਸ਼ਹਿਰ ਬਸਦਾ ਸਾ;ਹੁਣ ਬੀ ਪੁਰਾਣੀ ਬਸੋਂ ਦੇ ਕੋਈ ਕੋਈ ਖੋਜ ਉਥੋਂ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਦੇ ਗਿਰਦੇ ਚੌਹੁੰ ਬੁਰਜਾਂਵਾਲਾ ਇਕ ਕੱਚਾ ਕੋਟ ਹੈ,ਅਤੇ ਉਸ ਟਿੱਬੇ ਦੇ ਉਪੁਰ,ਦੋ ਤਿੰਨ ਉਜੜ ਘਰ ਹਨ। ਇਸ ਜਾਗਾ ਥੀਂ ਅਗੇ ਬਾਰ ਚਲਦੀ ਹੈ;