੧੦੨
ਦੁਅਾਬੇ ਰਚਨਾ ਦੇ ਨਗਰ।
ਚੁਕਾਵਾ ੲਿਕ ਲੱਖ ਪੰਜੀ ਹਜਾਰ ਰੁਪੲੀਅਾ ਹੈ। ਦਰਿਅਾੳੁ ਝਨਾੳੁ ਪੱਛਮ ਪਾਸੇ ੳੁੱਤਰ ਦੇ ਰੁਕ ਡੇਢ ਕੋਹ, ਅਤੇ ਰਾਵੀ ਦੱਖਣ ਦੇ ਰੁਕ ਪੈਂਤੀ ਕੋਹ, ਅਤੇ ਸਹਿਰੋਂ ਬਾਹਰ ੳੁੱਤਰ ਦੇ ਪਾਸੇ, ਸਹਿਰ ਮਖਾਣੇ ਦੀ ਵਲ ਰੇਤ ਦੇ ਟਿੱਬੇ ਹਨ। ੲਿਹ ਪਰਗਣਾ ਸਾਰਾ ਚਰਖੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਹਰ ਖੂਹ ੳੁੱਤੇ ਕਰਸਾਣਾਂ ਦੇ ਪੰਜ ਛੇ ਘਰ ਬਸਦੇ ਹਨ; ਅਤੇ ੳੁਹ ਖੇਤੀ ਜੋ ਬਰਖਾ ਅਰ ਹੜ ੳੁੱਪੁਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਸੋ ਘੱਟ ਹੈ। ੲਿਹ ਸਹਿਰ ਬੀਬੀ ਹੀਰ ਦੀ ਜੰਮਣਭੂਮ ਹੈ, ਅਤੇ ਮਖਾਣੇ ਅਰ ੲਿਸ ਸਹਿਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰੇ ੳੁਹ ਦੀ ਬੈਠਕ ਹੈ, ਅਤੇ ੳੁਸ ਬੈਠਕ ਦੇ ੳੁੱਪਰ ੲਿਕ ਗੁੰਮਜ ਬਣਿਅਾ ਹੋੲਿਅਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਾਲ ਪਿੱਛੇ ੲਿਕ ਦਿਨ ੳੁਥੇ ਤੀਮੀਅਾ ਮਰਦ ਬਹੁਤ ਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ੳੁਸ ਦਿਹਾੜੇ ੳੁਸ ਜਾਗਾ ਮੇਲਾ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਹੀਰ ਰਾਂਝੇ ਦਾ ਝੇੜਾ ਸਾਰੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਮਸਹੂਰ ਹੈ; ਅਤੇ ਕੲੀ ਕਬੀਸਰਾਂ ਨੈ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਖਿਅਾ ਵਿਚ ੲਿਨਾਂ ਦਾ ਝੇੜਾ ਕਥਿਅਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਡੂਮ ੳੁਸ ਕਿੱਸੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਗਾੳੁਂਦੇ ਹਨ।
Khapoh.
ਖਪੋਹ ਦਰਿਅਾੳੁ ਝਨਾੳੁ ਦੇ ਕੰਢੇ ਸਿਅਾਲਾਂ ਜੱਟਾਂ ਦਾ ੲਿਕ ਪੁਰਾਣਾ ਸਹਿਰ ਤੱਪੇ ਦੀ ਜਾਗਾ ਹੈ। ੲਿਸ ਥੀਂ ਅੱਗੇ ੲਿਹ ਸਹਿਰ ਬਹੁਤ ਅਬਾਦ ਸੀ, ਹੁਣ ਬੈਰਾਨ ਹੁੰਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਕਿੰੳੁਕਿ ਹੁਣ ਅੱਠ ਸੈ ਘਰ, ਅਰ ਚਾਲੀ ਹੱਟਾਂ ਬਸਦੀਅਾਂ ਹਨ। ੳੁਸ ਦੀ ਅੰਬਾਰਤ ਸਾਰੀ ਕੱਚੀ, ਪਰ ਦੋਮਜਲੀ ਤਿਮਜਲੀ ਹੈ, ਅਤੇ ੲਿਹ ਜਾਗਾ ਬਾਰ ਦੇ ਨੱਕੇ ਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਨੱਕਾ ਕੰਢੇ ਨੂੰ ਅਾਖਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ੲਿਹ ਸਹਿਰ ਮਿਰਜੇ ਅਰ ਸਾਹਬਾਂ ਦੀ ਜੰਮਣਭੂਮ ਹੈ, ਜੋ ਤਿਨਾਂ ਦੇ ਨੇਹੁੰ ਦਾ ਝੇੜਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇਸ
