ਪੰਨਾ:A geographical description of the Panjab.pdf/80

ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਤੋਂ
Jump to navigation Jump to search
ਇਸ ਸਫ਼ੇ ਦੀ ਪਰੂਫ਼ਰੀਡਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ
੬੪
ਦੁਅਾਬੇ ਬਾਰੀ ਦੇ ਨਗਰ।

ੲਿਹ ਦਾ ਅਰਥ ੲਿਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਕੋੲੀ ਕਹੇ, ਜੋ ਸੁਰਗ ਧਰਤੀ ਪੁਰ ਹੈ, ਤਾਂ ੲਿਹੋ ਹੈ।

ੲਿਹ ਬਾਗ ਸੱਤਰ ਵਰਿਹਾਂ ਤੀਕੁ ੳੁੱਜੜ ਪਿਅਾ ਰਿਹਾ, ਲੋਕ ੲਿਹ ਦੇ ਫੁਅਾਰੇ ਅਤੇ ਪੱਥਰ ੳੁਖੇੜਕੇ ਕਿਧਰੇ ਕਿਧਰੇ ਲੈ ਗੲੇ। ਅਤੇ ਕੲੀ ਅੰਬਾਰਤਾਂ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗੲੀਅਾਂ ਹੋੲੀਅਾਂ ਸਨ, ਕਿ ਮਹਾਰਾਜੇ ਰਣਜੀਤਸਿੰਘੁ ਨੈ ਲਹੌਰ ਲੈ ਲਿਅਾ, ਅਤੇ ਗਭਲੇ ਬਾਗ ਦੀ ਅੰਬਾਰਤ, ਜੋ ਫੁੱਟੀ ਟੁੱਟੀ ਹੋੲੀ ਸੀ, ਸਭ ਬਣਵਾ ਦਿਤੀ; ਅਤੇ ਸਾਰ ਨਹਿਰ ਜੋ ਅਲੀਮਰਦਾਖਾਂ ਨੈ ਪਹਾੜੋਂ ਕੱਟਕੇ ੲਿਸ ਬਾਗ ਵਿਚ ਲਿਅਾਂਦੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਰਾਜਰੌਲੇ ਵਿਚ ਸੁੱਕ ਗੲੀ ਸੀ, ਹੁਣ ਮਹਾਰਾਜੇ ਰਣਜੀਤਸਿੰਘੁੁ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨਾਲ ਫੇਰ ੲਿਸ ਬਾਗ ਵਿਚ ਚਲਾੲੀ ਗੲੀ।

ੲਿਸ ਬਾਗ ਦਾ, ਪੂਰਬ ਪੱਛਮ ਦੇ ਦਾੳੁ ਚੜਾੳੁ, ਅਤੇ ੳੁੱਤਰ ਦੱਖਣ ਦੇ ਦਾੳੁ ਲੰਬਾੳੁ ਹੈ; ਅਤੇ ਨਹਿਰ ਦੱਖਣ ਵਲੋਂ ਬਾਗ ਵਿਚ ਵੜਕੇ, ੳੁੱਤਰ ਦੇ ਰੁਕ ਹੋਕੇ, ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਅਤੇ ੲੇਹ ਸੱਤ ਬਾਗ ਹਨ, ਕੋੲੀ ੳੁੱਚਾ, ਕੋੲੀ ਨੀਚਾ; ਅਤੇ ਨਹਿਰ ਦੁਹੁੰ ਬਾਗਾਂ ਵਿਚ ਬਰੋਬਰ ਜਾਕੇ ਤੀਜੇ ਬਾਗ ਵਿਚ ਨਿਰੀ ਜਿਮੀਨ ਪੁਰ ੳੁੱਤਰ ਅਾੳੁਂਦੀ ਹੈ; ਅਤੇ ੳੁਥੇ ਸੰਗ ਮਰਮਰ ਦੀ ਚਾਦਰ ਸੱਤ ਗਜ ਚੌੜੀ ਲੱਗੀ ਹੋੲੀ ਹੈ, ਅਤੇ ੳੁਹ ਦੇ ਹੇਠ ਸੰਗ ਮਰਮਰ ਦਾ ਤਖਤ, ਡੇਢ ਗਜ ਚੌੜਾ, ਤੇ ਚਾਰ ਗਜ ਲੰਬਾ ਬਿਛਾੲਿਅਾ ਹੋੲਿਅਾ ਹੈ।

ੲਿਹ ਤਖਤ ਅਜਿਹੇ ਵਡੇ ਹੌਦ ਦੇ ਕੰਢੇ ਪੁਰ ਰਖਿਅਾ ਹੋੲਿਅਾ ਹੈ, ਜੋ ਜਿਸ ਵਿਚ ਚਾਰ ਸੌ ਫੁਅਾਰਾ ਛੁਟਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ੲਿਸ ਹੌਦ ਦੇ ਗੱਭੇ ੲਿਕ ਲਾਲ ਪੱਥਰ ਦਾ ਚਬੂਤਰਾ ਬਣਿਅਾ ਹੋੲਿਅਾ, ਅਤੇ ਦੋਹੀਂ ਪਾਸੀਂ ੲਿਕ ਲਾਲ ਪੱਥਰ ਦਾ ਚਬੂਤਰਾ ਬਣਿਅਾ ਹੌੲਿਅਾ, ਅਤੇ ਦੋਹੀਂ ਪਾਸੀਂ ੲਿਕ ਪੁਲ ਬੰਨਿਅਾ ਹੋੲਿਅਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਤਲਾੳੁ ਦੇ ਹੇਠ ੲਿਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਹੌਦ