ਆਸਾ ਘਰੁ ੬ ॥ ਗੁਲ ਸਮਾਧੰ ॥ (ਸਲੋਕ ਮ: ੧]
[੨] ਕਥਨੈ ਕਹਿਣਿ ਨ ਛੁਟੀਐ, ਨ ਪੜ ਪੁਸਤਕ ਭਾਰ।
ਕਾਇਆ ਸੋਚ ਨ ਪਾਈਐ, ਬਿਨ ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਪਿਆਰ॥
[੩] ਅਸਟ ਸਾਜ ਸਾਜਿ ਪੁਰਾਣ ਸੋਧਹਿ ਕਰਹਿ ਬੇਦ ਅਭਿਆਸੁ॥
ਬਿਨ ਨਾਮ ਹਰਿ ਕੇ ਮੁਕਤਿ ਨਾਹੀ ਕਹੇ ਨਾਨਕ ਦਾਸ॥[ਧਨਾਸਰੀ ਮ: ੧]
[੪] ਨਾ ਕੋ ਪੜਿਆ ਪੰਡਿਤੁ ਬੀਨਾ ਨ ਕੋ ਮੂਰਖ ਮੰਦਾ।
ਬੰਦੀ ਅੰਦਰਿ ਸਿਫਿਤ ਕਰਾਏ ਤਾ ਕਉ ਕਹੀਐ ਬੰਦਾ।।
[੫] ਪੜਿ ਪੁਸਤਕ ਸੰਧਿਆ ਬਾਦੰ॥ ਸਿਲ ਪੂਜਸਿ ਬਗੁਲ ਸਮਾਧੰ॥[ਆਸਾ ਘਰ ੬]
ਸਚੀ ਵਿਦਿਆ ਦਾ ਨਿਰੂਪਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਉਂ ਕੀਤਾ ਹੈ:-
[੧] ਪਾਧਾ ਪੜਿਆ ਆਖੀਐ ਬਿਦਿਆ ਬਿਚਰੈ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ॥
ਬਿਦਿਆ ਸੋਧੈ ਤਤ ਲਹੇ ਰਾਮ ਨਾਮ ਲਿਵ ਲਾਇ॥
ਮਨ ਮੁਖ ਬਿਦਿਆ ਬਿਕ੍ਰਦਾ ਬਿਖੁ ਖਟੇ ਬਿਖੁ ਖਾਇ॥
ਮੂਰਖ ਸਬਦੁ ਨ ਚੀਨਈ ਸੂਝ ਬੂਝ ਨਹ ਕਾਇ॥ (੫੩ ਦ:ਓਅੰਕਾਰ)
[੨] ਪਾਧਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਖੀਐ ਚਾਟੜਿਆ ਮਤਿ ਦੇਇ॥
ਨਾਮੁ-ਸਮਾਲਹੁ ਨਾਮੁ ਸੰਗਰਹੁ ਲਾਹਾ ਜਗ ਮਹਿ ਲੇਇ।।
ਸਚੀ ਪਟੀ ਸਚੁ ਮਨਿ ਪੜੀਐ ਸਬਦੁ ਸੁ ਸਾਰੁ॥
ਨਾਨਕ ਸੋ ਪੜਿਆ ਸੋ ਪਡਿਤੁ ਬੀਨਾ ਜਿਸ ਰਾਮ ਨਾਮ ਗਲਿ ਹਾਰੁ।।
(ਪ੪।ਦ: ਓਅੰਕਾਰ)
[੩] ਪੰਡਤ ਵਾਚਹਿ ਪੋਬੀਆਂ ਨਾ ਬੂਝਹਿ ਵੀਚਾਰੁ॥
ਅਨ ਕਉ ਮਤੀ ਦੇ ਚਲਹਿ ਮਾਇਆ ਕਾ ਵਾਪਾਰੁ॥
ਕਥਨੀ ਝੂਠੀ ਜਗੁ ਭਵੈ ਰਹਣੀ ਸਬਦੁ ਸੁ ਸਾਰੁ॥
ਕੇਤੇ ਪੰਡਿਤ ਜੋਤਕੀ ਬੇਦਾ ਕਰਹਿ ਵੀਚਾਰੁ। ੯
ਵਾਦ ਵਿਰੋਧਿ ਸਲਾਹਣੇ ਵਾਦੇ ਆਵਣ ਜਾਣੁ।
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਕਰਮ ਨ ਛੁਟਸੀ ਕਹਿ ਸੁਣਿ ਆਖ ਵਖਾਣੁ।*
(੭। ੫ ਸ੍ਰੀ ਰਾਗ)
ਇਹ ਵਿਚਾਰ-ਧਾਰਾ ਲੋਕ-ਕਲਿਆਣ ਦੇ ਪਾਜ-ਹੀਨ ਮਾਰਗ ਤੇ ਚਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਸੁਰਜੀਤ ਰਹੀ ਹੈ:-
*ਇਹੋ ਵਿਚਾਰ ਆਸਾ ਦੀ ਵਾਰ ਪਉੜੀ ੮ ਦੇ ਮਗਰਲੇ ਸਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
