ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਜਲ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਧੋਤਿਆਂ ਮਨ ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ, ਤੀਰਥ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਚਾਹੇ ਕਿਤਨੀ ਹੀ ਦੱਸੀ ਜਾਏ । ਤਰਥ-ਜਾਤਾ ਸਫਲ ਹੋਈ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਇਸ ਦਾ ਨਿਬੇੜਾ ਤੇ ਨਿਰਣਾ ਕਿਤੇ ਅਗਾਂਹ ਜਾ ਕੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ । ਹਰੇਕ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਝਾਤੀ ਮਾਰ ਕੇ ਆਪ ਵੇਖ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੀਰਥ ਦੇ ਜਲ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਧੋਤਿਆਂ ਮਨ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿੰਦਿਆ, ਈਰਖਾ, ਧਨ-ਲਾਲਸਾ, ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ ਆਦਿਕ ਕਿਤਨੇ ਕੁ ਘਟੇ ਹਨ । ਗੋਕਲ, ਮਥੁਰਾ, ਬਿੰਦਾਬਨ ਪੁਸ਼ਕਰ ਤੋਂ ਆਗਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਗੋਕਲ, ਮਥੁਰਾ, ਬਿੰਦਾਬਨ ਪਹੁੰਚੇ । ਇਹ ਸਾਰਾ ਪੰਧ ੨੩੫ ਮੀਲਾਂ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸੀ । ਸੰਨ ੧੫੧੫ ਦੀ ਚੇਤ ਸੁਦੀ ੧੪ ਨੂੰ (ਵੈਸਾਖੀ) ਦੇ ਮੌਕੇ ਉੱਤੇ ਆਪ ਪੁਸ਼ਕਰ ਸਨ । ਭਾਦਰੋਂ ਵਦੀ 1 ਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ-ਦਿਹਾੜਾ ਸੀ । ਇਹਨਾਂ ਚਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿਚ ੨੩੫ ਮੀਲਾਂ ਦਾ ਪੈਂਡਾ ਕੱਛ ਕੇ ਜਦੋਂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਗੋਕਲ, ਮਥੁਰਾ ਅੱਪੜੇ ਤਾਂ ਸ੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮਉਤਸਵ ਮਨਾਉਣ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਸਨ । ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪੈਂਡੇ ਦੀ ਔਸਤ ਦੋ ਕੁ ਮੀਲ ਸੀ । ਗੋਕਲ, ਮਥੁਰਾ ਦੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪਾਸੇ, ਜਮੁਨਾ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਰਲੇ ਕੰਢੇ ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਪਿੰਡ ਹੈ । ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਇਸੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਪੈਂਚ ਨੰਦ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਪਲੇ ਸਨ । ਹੁਣ ਕਈ ਲੋਕ ਇਸ ਪਿੰਡ ਨੂੰ 'ਮਹਾਬਲ' ਸੱਦਦੇ ਹਨ । ਕਿਸ਼ਨ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਤਾਂ ਮਥੁਰਾ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਗੋਕਲ ਦੇ ਗੱਪੇ, ਨੰਦ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਜਸੋਧਾਂ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ । ਬਿੰਦਾਬਨ, ਮਥੁਰਾ ਦੇ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿਚ, ਜਮੁਨਾ ਨਦੀ ਤੋਂ ਪਾਰਲੇ ਪਾਸੇ ਗੋਕਲ ਦੇ ਕੋਲ ਇਕ ਜੰਗਲ ਸੀ । ਬੰਦਾ' ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦਾ ਲਫ਼ਜ਼ ਬਿੰਦਾ' ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ‘ਤੁਲਸੀ ਦਾ ਬੂਟਾ ' ਲਫ਼ਜ਼ 'ਬਿੰਦ੍ਰਾਬਨ' ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ “ਤੁਲਸੀ ਦਾ ਜੰਗਲ ।' ਇਸ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਗੋਕਲ ਦੇ ਗਵਾਲੇ ਆਪਣੀਆਂ ਗਾਈਆਂ ਚਾਰਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ । ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਗੁਆਲੇ ਦੇ ਘਰ ਪਲੇ । ਜਦੋਂ ਸਿਆਣੀ ਉਮਰ ਦੇ ਹੋਏ, ਇਹ ਬਾਕੀ ਦੇ ਗੈ੫ਤਿਆਂ ਨਾਲ ਰਲ ਕੇ ਬਿੰਦਾਬਨ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਪਿਤਾ ਨੰਦ ਦੀਆਂ ਗਾਈਆਂ ਚਾਰਦੇ ਸਨ । ਮਥੁਰਾ, ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਦੱਖਣ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਸੌ ਕੁ ਮੀਲ ਦੀ ਵਿੱਥ ਉੱਤੇ ਇਕ ਪਰਾਣਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ । ਜਮੁਨਾ ਨਦੀ ਇਸ ਦੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹੈ । ਮਥਰਾ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਦਾ ੮੪ ਕੋਹਾਂ ਦਾ ਇਲਾਕਾ ਬ੍ਰਜ ਭੂਮੀ' ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ । ੧੪੧
