ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਵੀ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੁਧ ਨਵੀਂ ਕਵਿਤਾ ਤੋਂ ਅਗਜ਼ੇਯ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਕੁੱਝ ਵੱਖਰੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਯੋਗਵਾਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਮਾਂਜਿਆ ਹੋਇਆ ਰੂਪ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ । ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਸ਼ੁੱਧ ਨਵੀਂ ਕਵਿਤਾ ਸ਼ੁੱਧ ਘਿਓ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੱਜਕਲ ਨਾਯਾਬ ਲੱਗਦੀ ਹੈ । ਅਗਯੇਯ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ, ਜਿਹੜੀਆਂ ‘ਹਰੀ ਘਾਸ ਪਰ ਸ਼ਣ ਭਰ' ਤੇ 'ਬਾਵਰਾ ਅਹੇਰੀ ਵਿਚ ਮਿਲਦੀਆਂ ਨੇ, ਨਵੀਂ ਕਵਿਤਾ ਆਖਣਾ ਏਸ ਕਾਵਿ-ਧਾਰਾ ਨੂੰ ਸੁਕਾਉਣ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ । ਅਗਰੇਯ ਦੀ ਕਵਿਤਾ “ਯਹ ਦੀਪ ਅਕੇਲਾ ਨਵੀਂ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਇਕ ਜ਼ਿੰਦਾ ਮਿਸਾਲ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਆਧੁਨਿਕ ਬੋਧ ਹੈ । ਇਕ ਹੋਰ ਰਚਨਾ ਵਿਚ ਕਵੀ ਦਾ ਕਥਨ ਹੈ-- ਦੁੱਖ ਸਭ ਕੋ ਮਾਂਜਤਾ ਹੈ। ਔਰ ਚਾਹੇ ਸਬ ਕੋ ਮੁਕਤੀ ਦੇਨਾ ਨ ਜਾਣੇ, ਕਿੰਤੂ ਜਿਨਕੋ ਮਾਂਜਤਾ ਹੈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਯਹ ਸੀਖ ਦੇਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਬ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰੋ । ਇਹਨਾਂ ਸਤਰਾਂ ਵਿਚ ਦੁਖ ਦਾ ਰੂਪ ਛਾਇਆਵਾਦੀ ਜਾਂ ਰੋਮਾਂਟਿਕ ਨਹੀ ਹੈ । ਇਸ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਅਨਭੂਤੀ ਪਾ ਕੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਨੇਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । ਇਹ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਛੋਟੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢ ਸਮਾਜ ਦੇ ਵੱਡੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿਚ ਸ਼ਕਤੀ ਤੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਅਗਰੇਯ ਦੀ ਨਿਗਾਹ ਵਿਚ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਹਿਜ ਪ੍ਰੇਮ ਇਕ ਵੱਡਾ ਸਾਧਨ ਹੈ । ਇਸ ਦਾ ਉਦਾਹਰਣ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ 'ਹਰੀ ਘਾਸ ਪਰ ਕm, ਵਿਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਇਕ ਲੰਮੀ ਤੇ ਸੰਕੇਤ-ਭਰੀ ਰਚਨਾ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ur ਮੁਕਤ ਜੀਵਨ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ । ਕਵੀ ਆਪਣੀ ਪਿਆਰੀ ਨਾਲ ਹਰੀ ਘਾਹ ਉੱਤੇ ਪn ਭਰ ਲਈ ਬੈਠਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਏਸ ਮੁਕਤ ਜੀਵਨ ਦੀ ਅਨੁਭੂਤੀ ਵਿਚ ਪਲ ਭਰ ਲਈ ਡੁੱਬ ਕੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਨਾਉਟੀ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਪਾਉਣ ਲਈ ਮਿੰਨਤ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਅੰਤ ਵਿਚ ਕਵੀ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰੀ ਜੀਵਨ ਉੱਤੇ ਵਿਅੰਗ ਉਭਰਦਾ ਹੈ ਨਹੀਂ ਸੁਨੇ ਹਮ ਵਹ ਨਗਰੀ ਕੇ ਨਾਗਰਿਕ ਸੇ ਜਿਨ ਕੀ ਭਾਸ਼ਾ ਮੇਂ ਅਤਿਸ਼ਯ ਚਿਕਨਾਈ ਹੈ ਸਾਬੁਨ ਕੀ ਕਿੰਤੂ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਕਰੁਣਾ । 76
