( ੫੧ )
ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਹੋਣਾ ਸੁਣਕੇ ਭਾਰਤੇਂਦੂ ਬਾਬੂ
ਹਰੀਸ਼ਚੰਦ੍ਰ ਜੀ ਦਾ ਲੇਖ ਯਾਦ ਆਯਾ ਹੈ, ਜਿਸ
ਦਾ ਸਾਰ ਇਉਂ ਹੈ:-
ਦੱਖਣਾ ਦੇਕੇ ਜੇਹੀ ਵਯਵਸਥਾ ਚਾਹੀਏ ਪੰਡਿਤ ਜੀ ਤੋਂ ਲੈ
ਸਕੀਦੀ ਹੈ, ਔਰ ਜੋ ਬਾਤ ਸ਼ਾਸਤ੍ਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿੱਧ ਕਰਾਂਉਣੀ ਚਾਹੋਂ
ਸੋ ਸਿੱਧ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ. ਉਦਾਹਰਣ:-
ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਕਯਾ ਪੰਡਿਤ ਜੀ! ਆਪ ਕ੍ਰਿਸਤਾਨ ਔਰ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ
ਨੂੰ ਭੀ ਕਿਸੀ ਪ੍ਰਮਾਣ ਔਰ ਯੁਕਤੀ ਨਾਲ ਹਿੰਦੂ ਸਿੱਧ ਕਰ ਸਕਦੇ
ਹੋਂ?
ਪੰਡਿਤ ਜੀ ਦਾ ਉੱਤਰ--ਹਾਂ, ਦੱਖਣਾ ਲਿਆਓ
ਹੁਣੇ ਸਿੱਧ ਕਰਕੇ ਦਿਖਾ ਦਿੰਨੇ ਹਾਂ.
ਪ੍ਰਸ਼ਨ---ਭਲਾ ਕਿਸਤਰਾਂ ?
ਪੰਡਿਤ ਜੀ--ਭਾਈ ! ਕ੍ਰਿਸਤਾਨ ਔਰ ਮੁਸਲਮਾਨ
ਤਾਂ ਸ਼ੁੱਧ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਹਨ, ਅਸਲ ਬਾਤ ਇਉਂ ਹੈ ਕਿ-ਯਾਦਵਾਂ ਦੇ ਦੋ
ਪੁਰੋਹਿਤ ਸੇ, ਇੱਕ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਭਗਵਾਨ ਮੰਨਿਆ ਕਰਦੇਸੇ ਇਸ
ਕਰਕੇ ਉਸ ਪੁਰੋਹਿਤ ਦਾ ਨਾਂਉਂ "ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਮਾਨਯ" ਸੀ, ਦੂਜੇ
ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਦਾ ਭਾਈ *ਮੁਸ਼ਲਿ (ਬਲਭਦ੍ਰ ) ਮੰਨਿਆਂ ਕਰਦਾ
ਸੀ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਉਸਦਾ ਨਾਉਂ "ਮੁਸ਼ਲਿਮਾਨਯ" ਸੀ ਏਹ ਦੋਵੇਂ
(ਕ੍ਰਿਸਤਾਨ ਔਰ ਮੁਸਲਮਾਨ)ਮਤ,ਓਨਾਂ ਪੁਰੋਹਿਤਾਂਦੀ ਸੰਤਾਨ ਹਨ.
ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦਾ ਸ਼ੁੱਧ ਉਚਾਰਣ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾਂ,ਇਸ ਵਾਸਤੇ
ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਮਾਨਯ ਦੀ ਜਗਾ ਕ੍ਰਿਸਤਾਨ,ਔਰ ਮੁਸ਼ਲਿਮਾਨਯ ਦੀ ਜਗਾ
ਮੁਸਲਮਾਨ ਆਖਣ ਲੱਗਪਏ. ਲਿਆਓ ਦੱਖਣਾ ! ਥੁਆਨੂੰ ਹੁਣੇ
- ਬਲਭੱਦ੍ਰ ਅਪਣੇ ਹਥ ਵਿੱਚ ਹਲ ਅਤੇ ਮੂਸ਼ਲ ਰਖਦਾ ਹੋਂਦਾ
ਸੀ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਸਨੂੰ "ਹਲੀ" ਔਰ ਮੁਸ਼ਲੀ` ਆਖਦੇ ਸੇ.
