4 . | ਸਮ | | | ਕਾਂਡ ੨ ਧੁਨੀ ਵਿਚਾਰ ਪਿਛਲੇ ਸਫ਼ਿਆਂ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਦੋ ਸੰਬੰਧਿਤ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਤੇ ਉਪ-ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਭਾਸ਼ਈ ਸੰਬੰਧ ਨਿਯਤ ਕਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਕੁੱਝ ਆਧਾਰ ਥਾਪੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਵਾਰੋ ਵਾਰੀ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਡੋਗਰੀ-ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ । ਡਗਰੀ ਦੀਆਂ ਧੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡ ਸਕਦੇ ਹਾਂ-ਖੰਡੀ (Segmental) ਅਤੇ ਅਭਿਖੰਡੀ (Surpa-Segmental) : ਇੱਥੇ ਅਸੀਂ ਕੇਵਲ ਖੰਡੀ ਧੁਨੀਆਂ ਉਤੇ ਹੀ ਸੰਖਿਪਤ ਵਿਚਾਰ ਕਰਾਂਗੇ । ਖੰਡੀ ਧੁਨੀਆਂ (Segmental Phonemes) (ਉ) ਵਿਅੰਜਨ ਓਸ੍ਰੀ ਦੰਤੀ ਮੂਧੁਨੀ ਤਾਲਵੀ ਕੰਠੀ ਜਿਹਵਾ ਮੂਲਯ ਯੰਤੀ ਅਘੋਸ਼ ਅਪ ਪ੍ਰਾਣ ਪ ਤ ਵ ਚ ਕ (ਗ) ਅਘੋਸ਼ ਮਹਾ ਪ੍ਰਣ ਫ ਥ ਠ ਛ ਖ ਸਘੋਸ਼ ਅਪ ਪ੍ਰਣਬ ਦ ਡ ਜਗ ਸੁਰ ਵਾਲੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਿਅੰਜਨ (ਭ) (ਧ) (ਢ) ਢ(ਝ) (ਘ) (ਅਘੋਸ਼ ਅਲਪ-ਪ੍ਰਾਣ+ਟਨ) ਅਨੁਨਾਸਿਕ ( ਮ ਨ ਣ ਬ ਝ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਪਾਰਸ਼ਵਿਕ - ਲ - - - ਉਦਕ ਸ਼ਿਤ - - ੜ -- - ਲੈਠਿਤ - - - - ਅੰਤ ਵ - - ਯ . ਸਰ : ਅਗਲੇ ਵਿਚਲੇ ਪਿਛਲੇ ਸੰਵਿੱਤ ਇ ਈ ਅਧੂ ਸੰਵਿੱਤ ਅਰਧ ਵਿਵਿੱਤ ਐ ਅ ਅ ਐ. ਵਿਵੰਤ | । | 4 | | 1 | ੪ ॥ | 1 । | ਘ | ਅ nu | a | । । | | | | | || (1) - -- ੩)
