ਗੁਲਵੰਤ ਇਕ ਆਲੋਚਨਾਤਮਿਕ ਅਧਿਐਨ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ਨਵੀਨ ਵਿਰਤੀਆਂ ਆਧੁਨਿਕ ਸਾਹਿੱਤ, ਸਮਕਾਲੀ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਜਟੱਲਤਾਵਾਂ ਤੇ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਾਮਾਜਿਕ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ , ਆਧੁਨਿਕ ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ, ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ-ਪ੍ਰਤੀਵਾਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਨ ਤੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਰੋਲ ਜਿੱਥੇ ਵਰਤਮਾਨ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਸੰਗਠਿਤ ਤੇ ਸੁਚੇਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਦਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਥੇ ਕਹਾਣੀ ਅਚੇਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੀ, ਇਸ ਫ਼ਰਜ਼ ਦੀ ਸੁਹਿਰਦ ਪਾਲਣਾ ਕਰ ਰਹੀ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ, ਵਿਸ਼ੇ-ਵਸਤੂ ਤੇ ਰੂਪ-ਵਿਧਾਨ ਦੇ ਪੱਖ ਦਿਨ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਪਰਿਵਰਤਤ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਸਮਾਜਿਕ ਪਰਿਸਥਿਤੀਆਂ ਤੇ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਲੁੜੀਂਦੀ ਵਿੱਤ ਮੂਜਬ, ਨਵੀਨਤਾ ਤੇ ਨੂਤਨਤਾ ਗਹੁਣ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ । ਆਧੁਨਿਕ ਉਦਯੋਗਿਕ ਤੇ ਮਸ਼ੀਨੀ ਯੁੱਗ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਜਟਿਲ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਧਾਰਨ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ ਮੱਕੜੀ-ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਾਥੀ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਇੱਕ ਬੇਚੈਨੀ, ਬੇਬਸੀ, ਬੇਕਰਾਰੀ, ਅਵਿਸ਼ਵਾਸ਼, ਅਨਿਏਚਤਤਾ ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਉਲਾਰ ਦਾ ਇਹਸਾਸ, ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸੋਚ ਉਡੇ ਹਰ ਸਮੇਂ ਛਾਇਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਮਨੁੱਖ ਦੀਆਂ ਮਾਨਸਿਕ ਗੁੰਝਲਾਂ ਤੇ ਸਾਮਾਜਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ, ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਨੇ, ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਪਿਛੋਕੜ ਵਿੱਚ, ਨਵੇਂ ਝੁਕਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਤੇ ਨਵੇਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ । ਕਾਮ ਦਾ ਵਰਤਮਾਨ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਮਾਨਸਿਕ ਦੀਵਨ, ਸਮਾਜੀ ਕਿਰਦਾਰ ਤੇ ਸਦਾਚਾਰਕ ਵਰਤਾਰੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰੋਲ ਹੈ । ਅਜੋਕੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀਆਂ ਅਧਿਕਾਂਸ਼ ਮਾਨਸਿਕ ਗੁੰਝਲਾਂ, ਕਾਮ-ਵਾਜ਼ ਦੀ ਅਕ੍ਰਿਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਹਨ। 94
