ਅਸਾਡੇ ਖੂਨ ਚੋਂ ਕਰਕੇ ਕਸ਼ੀਦ ਸਭ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਅਸਾਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ‘ਚ ਹੀ ਵੇਚਦਾ ਕਲਾਲ ਰਿਹਾ ਉਪਰ ਲਿਖਤ ਸ਼ੇਅਰ ਵਿਚ ਸਥਿਤੀਆਂ ਅਧੀਨ ਬੇਵੱਸੀ ਵਿਚ ਫਸੇ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਦੁਖਾਂਤਿਕ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਭਾਵ-ਪੂਰਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਅਭਿਵਿਅਕਤੀ ਹੋਈ ਹੈ । ਖੂਨ ਵਿਚੋਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਕਸ਼ੀਦ ਕਰ ਲੈਣਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਵੇਚਣਾ ਬਹੁਤ ਸਦਿਕ ਹੈ । ਖੂਨ ਵਿਚ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਕਦਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੀ ਦੁਖਦਾਈ ਹੈ, ਪਰ ਫਿਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਵੇਚਣਾ ਅਤਿ-ਦੁਖਦਾਈ ਹੈ । ਇਸ ਸੇਅਰ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਾਲ ਅਰਥ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ । ਸ਼ਬਦ ਆਪਣੇ ਅਰਥਾਂ ਵਿਚ ਵਿਸਥਾਰੇ ਗਹਿਣ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਸ਼ਾਇਰ ਨੇ ਸਮਕਾਲ ਯਥਾਰਥ ਦੀ ਅਸਹਿ ਕਠੋਰਤਾ, ਅਮਾਨਵੀਪਣ ਨੂੰ ਇਕ ਸ਼ੇਅਰ ਵਿਚ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਹੈ । ਜਿਸ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਅਸੀ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਇਸ ਵਿਚ ਪੈਸੇ ਦੀ ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਧਾਨਤਾ ਹੈ । ਮਾਨਵੀ ਨਾ ਹੀ ਬi ਪੈਸੇ ਦੇ ਮਾਪ-ਦੰਡ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹਨ | ਵਰਗਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਚੰਗੀ ਬੁੱਧੀ, ਸ਼ਰਰਕ ਸ਼ਕਤੀ ਜਾਂ ਦਲ ਚੰਗੇ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਈ na ਪੈਂਦੀ ਸਗੋਂ ਪਸ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਹੀ ਵੱਕਤ ਪੈਂਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਕਰਕੇ ਹਰ ਪੈਸੇ ਦੀ ਅੰਨੀ ਭੁੱਖ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਪੈਸੇ ਦੀ ਅੰਨੀ ਭੁੱਖ ਮਨੁੱਖ ਨਵੀ ਗੁਣਾਂ ਤੋਂ ਅਭਿੱਜ ਅਤੇ ਕਲਾ ਤੋਂ ਕੋਰਾ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ fਧਤੀ ਨੂੰ ਪਾਤਰ ਨੇ ਇਉਂ ਰੂਪਮਾਨ ਕੀਤ, 3 , ਕੁਝ ਸਮਝਦੇ ਨੇ ਬੱਸ ਏਨਾ ਕੁ ਰਗ ਨੂੰ ਸਨੇ ਦੀ ਜੇ ਹੈ ਬੰਸਰੀ ਤਾਂ ਬਸੁਰੀ ਨਹੀਂ - ਕਨੇਰ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖ ਕੁਲ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨਾਲ ਕਈ ਵਾਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ । ਅਡੋ ਉਸ ਨਾਇਕ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬੇਹੱਦ ਤਾਸਦਿਕ ਜ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਾਅਵਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਹ ਤਲਵਾਰ ਹਾਂ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਝੁਕ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ । ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਤੀਕੂਲ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਝੁਕਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ੇਰ ਉਹ ਭੋੜ ਵੀ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ । ਲੈਣਾ ਤੇ “ਲੂਣ ਦੀ ਖਾਣ ਵਿਚ ਲੂਣ ਹੋ ਜਾਣਾ, ਯਥਾਰਥਕ ਜੀਵਨ ਪਰਦਾ ਹੈ । ਪਾਤਰ ਨੇ ਇਸ ਸਮਕਾਲ ਯਥ'ਹਥ ਨੂੰ ਪਕੜਨ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ । ਅਸਾਡੇ 8 ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਾਅਵਾ ਹm. ਜਿਹੜੀ ਟੁੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਝੁਕ ਨਹ7 ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਝੁਕਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ , ਸਮਝੌਤਾ ਕਰ ਲੈਣਾ ਤੇ ਲੂਣ ਦੇ , ਵਿਚ ਨਿੱਤ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ । 18
