ਚੌਥਾ ਤੰਤ੍ਰ
੨੪੩
ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਸੰਸਾਰ ਬੋਲਿਆ ਹੇ ਮਿਤ੍ਰ ਤੂੰ ਖਿਮਾ ਕਰ ਜੋ ਮੈਂ ਤੇਰਾ ਬੜਾ ਅਪਰਾਧ ਕੀਤਾ ਸੀ ਉਸਦਾ ਫਲ ਪਾ ਲਿਆ ਹੁਨ ਮੇਂ ਤੀਮੀ ਦੇ ਵਿਯੋਗ ਵਿਖੇ ਅਗਨਿ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਇਸ ਬਾਤ ਨੂੰ ਸੁਨ ਬਾਂਦਰ ਹੱਸਕੇ ਬੋਲਿਆ ਹੇ ਭਾਈ ਮੈਂ ਤਾਂ ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਜਾਨ ਚੁੱਕਾ ਸਾਂ ਜੋ ਤੂੰ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦੇ ਵਸ ਹੈ ਅਰ ਇਸਤ੍ਰੀਜਿਤ ਹੈਂ॥ ਹੁਨ ਠੀਕ ਨਿਸਚੇ ਹੋ ਗਿਆ, ਹੇ ਮੂਰਖ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੇ ਵੇਲੇ ਤੂੰ ਦਲਗੀਰੀ ਕਰ ਬੈਠਾ ਹੈਂ ਕਿਉਂ ਜੋ ਏਹੋ ਜੇਹੀ ਤੀਮੀ ਦੇ ਮੋਯਾਂ ਤਾਂ ਖ਼ੁਸੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪਰ ਕਿਹਾ ਬੀ ਹੈ:-
ਦੋਹਰਾ॥ ਨਾਰਿ ਲੜਾਕੀ ਦੁਸਟ ਕੋ ਪੰਡਿਤ ਇਮ ਭਾਖੰਤ
ਜਰਾ ਆਯੁ ਸਮ ਦੁੱਖ ਕੀ ਦਾਤੀ ਹੈ ਸੁਖ ਹੰਭ ॥ ੫੪॥
ਤਾਂਭੇ ਐਸੀ ਨਾਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਨ ਲੇਵੇ ਮੀਤ।
ਜੋ ਚਾਹੋ ਸੁਖ ਆਪਨਾ ਮਾਨੋ ਬਚਨ ਸਪ੍ਰੀਤ॥੫੫॥
ਜੋ ਹਿਯ ਮੇਂ ਸੋ ਮੁਖ ਨਹੀਂ ਜੋ ਮੁਖ ਸੋ ਹਿਯ ਨਾਂਹਿ॥
ਹਿਤ ਕਬਹੂੰ ਨਹਿ ਕਰਤ ਹੈਂ ਨਾਰਿ ਚਰਿਤ੍ਰ ਅਬਾਂਹਿ ॥੫੬॥
ਨਾਰੀ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰ ਕਰ ਅਗ੍ਯ ਮਰਤ ਹੈਂ ਐਸ
ਜਿਮ ਦੀਪਕ ਪਰ ਪਰਤ ਹੈਂ ਮੂਢ ਪਤੰਗ ਹਮੇਸੁ ॥੫੭॥
ਵਿਖ ਪੂਰਤ ਘਟ ਕਨਕ ਵਤ ਬਾਹਰ ਤੇ ਸੋਭੰਤ।
ਗੂੰਜਾ ਫਲ ਸਮ ਤਿਯਨ ਕੀ ਊਪਰ ਭਾ ਦਰਸੰਤ ॥੫੮॥
ਦੰਡੇ ਸੇਂ ਤਾੜਨ ਕਰੀ ਕਾਟੀ ਸ਼ਸਤ੍ਰਨ ਸਾਥ
ਦਾਨ ਮਾਨ ਉਸਤਤ ਕੀਏ ਵਸ ਨਹੀਂ ਨਾਰੀ ਨਾਥ॥੫੯॥
ਅਵਰ ਦੁਸਟਪਨ ਤਿਯਨ ਕਾ ਕਿਆ ਭਾਖੂੰ ਮੈਂ ਤੋਹਿ
ਕ੍ਰੋਧ ਯੁਕਤ ਹ੍ਵੈ ਪੁਤ੍ਰ ਨਿਜ ਘਾਤ ਕਰਤ ਬਿਨਂ ਮੋਹਿ ॥੬੦॥
ਰੁਖੀ ਸੇਂ ਪ੍ਰਿਯ ਬਾਤ ਕੋ ਕਠਿਨ ਸਾਥ ਨਰਮਾਤ
ਨੀਰਸ ਮੇਂ ਰਸ ਕੋ ਕਰਤ ਮੂਢ ਪੁਰਖ ਸੁਨ ਤਾਤ॥੬੧॥
ਇਹ ਸੁਨਕੇ ਸੰਸਾਰ ਬੋਲਿਆ ਹੈ ਮਿਤ੍ਰ ਇਹ ਬਾਤ ਸਬ ਠੀਕ ਹੈ ਪਰ ਮੈਂ ਕਿਆ ਕਰਾਂ ਕਿਉਂ ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਦੋ ਅਨਰਥ ਇਕੱਠੇ ਆਗਏ ਇੱਕ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਘਰ ਉੱਜੜ ਗਿਆ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਤੇਰੇ ਜੇਹੇ ਮਿਤ੍ਰ ਨਾਲ ਵਿਰੋਧ ਹੋ ਗਿਆ ਹੱਛਾ ਦੈਵ ਯੋਗ ਨਾਲ ਏਹੋ ਜੇਹੀ ਬਾਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਇਸ ਪਰ ਕਿਹਾ ਬੀ ਹੈ
