ਪਿੰਡ ਦਾ ਨਾਮ ਕਾਸ਼ੀ ਪੁਰ।
ਪਿੰਡ ਨਿੱਕਾ ਜਿਹਾ ਹੈ। ਇਥੋਂ ਦੇ ਮਾਲਕ ਜ਼ਿਮੀਦਾਰ। ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਨਿਕੇ ਹੀ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨਾਂ ਦੇ ਧਕੇ ਤੇ ਵਧੀਕੀਆਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਆਖਣ ਦਾ ਹੌਂਸਲਾ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ।
ਅਜ ਜ਼ਿਮੀਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਿਕੇ ਲੜਕੇ ਦੇ ਜਨਮ-ਦਿਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਸੀ। ਪੁਜਾਰੀ ਤਰਕ-ਰਤਨ, ਪੂਜਾ ਸਮਾਪਤੀ ਉਪਰੰਤ ਦੁਪਹਿਰ ਵੇਲੇ ਘਰ ਮੁੜ ਰਹੇ ਸਨ। ਵਿਸਾਖ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਮੁਕਣ ਵਾਲਾ ਸੀ, ਪਰ ਅਕਾਸ਼ ਉਪਰ ਅਜੇ ਬਦਲ ਵੀ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦਿਸੇ। ਬਰਖਾ ਦੀ ਥਾਂ ਅਸਮਾਨ ਤੋਂ ਅੱਗ ਵਰ੍ਹ ਰਹੀ ਸੀ।
ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਦੂਰ ਤਕ ਫੈਲਿਆ ਮੈਦਾਨ ਧੁਪ ਨਾਲ ਫੁਟ ਵਾਂਗ ਪਾਟਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਤ੍ਰੇੜਾਂ ਵਿਚੋਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਦਾ ਲਹੂ ਧੂੰਏਂ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ ਨਿਕਲ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਤਵੇ ਵਾਂਗ ਸੜਦੇ ਬਲਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਲ ਤਕਿਆਂ ਸਿਰ ਚਕਰਾਣ ਲਗ ਪੈਂਦਾ ਸੀ।
ਏਸੇ ਮੈਦਾਨ ਦੇ ਇਕ ਪਾਸੇ ਸੜਕ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਗਫੂਰ ਜੁਲਾਹੇ ਦੀ ਝੌਂਪੜੀ ਸੀ। ਝੌਂਪੜੀ ਦੀ ਕਚੀ ਕੰਧ ਨੇ ਡਿਗ ਡਿਗ ਕੇ ਵਿਹੜੇ ਨੂੰ ਸੜਕ ਨਾਲ ਮੇਲ ਦਿਤਾ ਸੀ।
ਸੜਕ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਇਕ ਬ੍ਰਿਛ ਹੇਠਾਂ ਖਲੋ ਕੇ ਤਰਕ-ਰਤਨ
-੮੨-
