ਧੂਣੀ ਦਾ ਬਾਲਣ

by ਜੈਕ ਲੰਡਨ

(ਜਿਉਣ ਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਲਾਲਸਾ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਕਮਾਲ ਕਹਾਣੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਇਤਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਇਦ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਨਹੀਂ ਲਿਖੀ। ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਗਬਜ਼ ਬਿਰਤਾਂਤ, ਅਜਿਹਾ ਤੀਖਣ ਅਨੁਭਵ ਅਤੇ ਅਜਿਹਾ ਹਿਲਾ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਬਿਆਨ !!! ਜੈਕ ਲੰਡਨ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਗੂੰਜ ਰਹੀਆਂ ਹਨ – ਜੀਵਨ, ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਜੀਵਨ .... ਮੌਤ ਦੀ ਮੰਜੀ ਤੇ ਪਏ ਲੈਨਿਨ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਕੋਲੋਂ ਜੈਕ ਲੰਡਨ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਤਾਕਤ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਕਰੁਪਸਕਾਇਆ ਜਾਣਦੀ ਸੀ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਉਤੇਜਿਤ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਸੀ ਸਾਹਸ, ਦ੍ਰਿੜਤਾ, ਜਿਉਣ ਦੀ ਲਾਲਸਾ, ਹਾਰ ਨਾ ਮੰਨਣ ਦਾ ਸੰਕਲਪ। ਇੱਕ ਪ੍ਰਬੀਨ ਕਥਾਸ਼ਿਲਪੀ ਦੇ ਤੌਰ ਜੈਕ ਲੰਡਨ ਨੇ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਾ ਦੀ ਲੋਹੜੇ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸ ਮਾਹੌਲ ਦੀ ਸਿਰਜਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਤਰ ਜਿੱਤਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਗੌਰਵ ਦੀ, ਉਸਦੀ ਅਜ਼ੀਮਤ ਦੀ, ਉਸਦੇ ਸਾਰਤੱਤ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।)

ਉਹ ਸਵੇਰ ਠਰੀ ਤੇ ਕੋਹਰੇ ਭਰੀ ਸੀ। ਸੀਤ ਅਤੇ ਕੋਹਰਾ ਆਪਣੀ ਸਿਖਰ ਉੱਤੇ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਆਦਮੀ ਨੇ ਮੁੱਖ ਯੂਕੋਨਨ ਪਗਡੰਡੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਪਹਾੜੀ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਿੱਥੋਂ ਬਾਂਸ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਕਦੇ ਕਦਾਈਂ ਵਰਤੋ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਪਗਡੰਡੀ ਦੇ ਹਲਕੇ ਜਿਹੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਨ। ਖੜੀ ਅਤੇ ਸਿੱਧੀ ਚੜਾਈ ਸੀ। ਉੱਪਰ ਪਹੁੰਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਸਾਹ ਨਾਰਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਹੱਥ ਘੜੀ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦਾ ਬਹਾਨਾ ਬਣਾਇਆ। ਸਵੇਰ ਦੇ ਨੌਂ ਵਜ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਸੂਰਜ ਦਾ ਕੋਈ ਅਤਾ – ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਹਲਕਾ ਜਿਹਾ ਆਭਾਸ ਵੀ ਨਹੀਂ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੱਦਲ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪੂਰਾ ਸਾਫ਼ ਦਿਨ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਚੁਫੇਰੇ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਢਕੀ ਹੋਈ ਲਗਦੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸੰਘਣੀ ਚਾਦਰ ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਨੇ ਹਨੇਰੇ ਭਰਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਸੂਰਜ ਦੀ ਗੈਰ ਹਾਜਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੀ। ਇਸ ਤਥ ਤੋਂ ਆਦਮੀ ਕਦੇ ਵੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸੂਰਜ ਦੀ ਗੈਰ ਹਾਜਰੀ ਦਾ ਉਹ ਆਦੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਸੂਰਜ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਅੱ‍ਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਅਜੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਦਿਨ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੀਤਣਗੇ ਜਦੋਂ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਲਈ ਨਿਕਲ ਫਿਰ ਓਝਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਆਦਮੀ ਨੇ ਮੁੜ ਕੇ ਪਾਰ ਕੀਤੇ ਰਸਤੇਸ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ। ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਮੀਲ ਪਿੱਛੇ, ਤਿੰਨ ਫੁੱਟ ਬਰਫ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਯੂਕੋਨ ਲੁੱਕਿਆ – ਦਬਿਆ ਪਿਆ ਸੀ। ਜੰਮੀ ਬਰਫ ਦੇ ਉੱਤੇ ਕਈ ਫੁੱਟ ਹਲਕੀ ਜਿਹੀ ਬਰਫ ਦੀ ਤਹਿ ਪਈ ਸੀ। ਚਾਰੇ ਤਰਫ ਚਿੱਟੇ ਸ਼ੁੱਧ ਬਰਫ ਦੇ ਫੰਬਿਆਂ ਨੇ ਜੰਮੀ ਬਰਫ ਨੂੰ ਢਕਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਤਰ ਅਤੇ ਦੱਖਣ, ਜਿੱਥੇ ਤੱਕ ਉਸਦੀ ਨਿਗਾਹ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ, ਸਭ ਪਾਸੇ ਚਟਿਆਈ ਸੀ, ਬਸ ਦੂਰ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਉਸ ਬਰਫ ਲੱਦੇ ਸਪ੍ਰੂਸਾਂ ਨਾਲ ਢਕੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਬਰੀਕ ਚਾਪਨੁਮਾ ਟੇਢੀ ਮੇਢੀ ਕਾਲੀ ਲਕੀਰ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ ਜੋ ਉਤਰ ਤੱਕ ਟੇਢੀ ਮੇਢੀ ਚਲੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਆਖਰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਬਰਫ਼ ਲੱਦੇ ਸਪ੍ਰੂਸਾਂ ਨਾਲ ਢਕੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਜਾ ਮੁਕਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਮੁਖ‍ ਪਗਡੰਡੀ ਸੀ, ਜੋ ਦੱਖਣ ਤੋਂ ਪੰਜ ਸੌ ਮੀਲ ਦੂਰ ਚਿਲਕੂਟ ਘਾਟੀ ਤੋਂ ਹੁੰਦੇ ਸਮੁੰਦਰ ਤੱਕ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸੱਤਰ ਮੀਲ ਉਤਰ ਵਿੱਚ ਦਾਸਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇੱਕ ਹਜਾਰ ਮੀਲ ਦੂਰ ਚੁਲਾਟੋ ਤੋਂ ਹੁੰਦੇ ਅੰਤ ਡੇਢ ਹਜਾਰ ਮੀਲ ਦੂਰ ਬੇਰਿੰਗ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਤਟ ਉੱਤੇ ਬਸੇ ਸੇਂਟ ਮਿਚੇਲ ਸ਼ਹਿਰ ਤੱਕ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।

ਵਾਲ ਵਰਗੀ ਬਰੀਕ ਰਹਸਮੰਈ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਤੱਕ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਪਗਡੰਡੀ, ਆਕਾਸ਼ ਤੇ ਗੈਰ ਮੌਜੂਦ ਸੂਰਜ, ਭਿਆਨਕ ਸੀਤ, ਇਕੱਲ ਅਤੇ ਅਲੌਕਿਕਤਾ ਦਾ ਆਦਮੀ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਸਭ ਦਾ ਆਦੀ ਸੀ। ਸੱਚ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਲਈ ਅਜਨਬੀ ਸੀ। ਇੱਥੋਂ ਦੀ ਹੱਡ ਜਮਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਸੀਤ ਦਾ ਉਸਦਾ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਅਨੁਭਵ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਸਮਸਿਆ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਪੂਰਨ ਤੌਰ ਤੇ ਕਲਪਰਨਾ ਤੋਂ ਕੋਰਾ ਸੀ। ਜੀਵਨ ਦੇ ਦੈਨਿਕ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਤੇਜ ਤੱਰਾਰ ਸੀ ਲੇਕਿਨ ਕੇਵਲ ਵਸਤੂਸਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਨਹੀਂ। ਸੁੰਨ ਤੋਂ ਪੰਜਾਹ ਡਿਗਰੀ ਥੱਲੇ ਦਾ ਭਾਵ ਅੱਸੀ ਡਿਗਰੀ ਜੰਮੀ ਬਰਫ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਸੱਚ ਦਾ ਉਸਦੇ ਲਈ ਸਿਰਫ ਇੰਨਾ ਭਾਵ ਸੀ ਕਿ ਕੜਕਦੀ ਠੰਡ ਹੈ, ਕੁੱਝ ਜਿਆਦਾ ਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ, ਬਸ। ਇਸਦੇ ਅੱਗੇ ਉਹ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸੋਚ ਪਾਉਂਦਾ ਕਿ ਤਾਪਮਾਨ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਮਜੋਰ ਪ੍ਰਾਣੀ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖ‍ ਤਾਪ ਅਤੇ ਸੀਤ ਦੇ ਹਲਕੇ ਜਿਹੇ ਅੰਤਰਾਲ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜਿੰਦਾ ਰਹਿਣ ਦੇ ਸਮਰਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਮਨੁੱਖ‍ ਦੀ ਮਰਣਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ‍ ਦੇ ਸਥਾਾਨ ਵਰਗੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਸੋਚਣਾ ਉਸਦੀ ਸੀਮਾ ਦੇ ਬਾਹਰ ਸੀ । ਸੁੰਨ ਤੋਂ ਪੰਜਾਹ ਡਿਗਰੀ ਹੇਠਾਂ ਦਾ ਮਤਲਬ ਬਰਫ ਨਾਲ ਰਕਤਦ ਜੰਮਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਮੇਕੋਸਿਨ, ਚਮੜੇ ਦੀ ਜੈਕੇਟ, ਕੰਨਟੋਦਪਾ ਅਤੇ ਮੋਟੇ ਕੰਬਲ ਦੀ ਆਵਸ਼ਕਦਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਹ ਡਿਗਰੀ ਸੁੰਨ‍ ਤੋਂ ਥੱਲੇ ਦਾ ਭਾਵ ਉਸਦੇ ਲਈ ਸਿਰਫ ਪੰਜਾਹ ਡਿਗਰੀ ਸੁੰਨ‍ ਹੈ ਬਸ। ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਇਸ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਜੋ ਵੀ ਹੋਰ ਅਰਥ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਸਦੇ ਜਿਹਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਵਿਚਾਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਉਹ ਮੁੜਿਆ, ਉਸਨੇ ਜਾਣ ਬੁੱਝ ਕੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਥੁੱਕਿਆ। ਥੁੱਕਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਜੋ ਜ਼ੋਰ ਦੀ ਅਵਾਜ ਹੋਈ, ਉਸ ਤੋਂ ਉਹ ਚੌਂਕ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਦੁਬਾਰਾ ਥੁੱਕਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਬਰਫ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਜ਼ੋਰ ਦੀ ਚਿੜਚਿੜ ਫੈਲ ਗਈ। ਸੁੰਨ ਤੋਂ ਪੰਜਾਹ ਡਿਗਰੀ ਹੇਠਾਂ, ਥੁੱਕਣ ਉੱਤੇ ਚਿੜਚਿੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਲੇਕਿਨ ਇੱਥੇ ਤਾਂ ਥੁੱਕ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਚਿੜਚਿੜ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸੰਦੇਹ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਤਾਪਮਾਨ ਪੰਜਾਹ ਡਿਗਰੀ ਸੁੰਨ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਹੀ ਹੇਠਾਂ ਸੀ, ਕਿੰਨਾ ਜਿਆਦਾ, ਇਸਦਾ ਉਸਨੂੰ ਕੋਈ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਉੱਪਰ ਹੇਠਾਂ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਕੋਈ ਲੈਣਾ – ਦੇਣਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਹੇਂਡਰਸਨ ਕ੍ਰੀਕ ਦੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਪਹੁੰਚਣਾ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਮੁੰਡੇ ਉਹਦਾ ਰਾਹ ਵੇਖ ਰਹੇ ਹੋਣਗੇ। ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਕਰੀਕ ਕੰਟਰੀ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਲੀਕ ਤੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਗਏ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹ ਚੱਕਰ ਲਗਾਕੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਕੱਟੀ ਹੋਈ ਲੱਕੜੀ ਦੀਆਂ ਗੇਲੀਆਂ ਨੂੰ ਯੂਕੋਨ ਦੇ ਝਰਨਿਆਂ ਤੋਂ ਲਿਜਾਣ ਦੇ ਰਸਤੇ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਛੇ ਵਜੇ ਤੱਕ ਕੈਂਪ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ, ਤੱਦ ਤੱਕ ਮੁੰਡੇ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੇ ਹੋਣਗੇ, ਉਹ ਧੂਣੀ ਬਾਲ ਕੇ ਰੱਖਣਗੇ, ਸੇਕਣ ਦੇ ਲਈ, ਨਾਲ ਹੀ ਗਰਮਾ ਗਰਮ ਖਾਣਾ ਉਸਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਭੋਜਨ ਲਈ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਜੈਕੇਟ ਵਿੱਚੋਂ ਉਭਰੇ ਬੰਡਲ ਨੂੰ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਥਪਥਪਾਇਆ। ਰੁਮਾਲ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹਕੇ ਉਸਨੇ ਪੈਕਿਟ ਨੂੰ ਸ਼ਰਟ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਆਪਣੀ ਦੇਹ ਨਾਲ ਲਗਾਕੇ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਬਰੈੱਡ ਨੂੰ ਜੰਮਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦਾ ਇਹੀ ਇੱਕ ਸੁਖਾਲਾ ਢੰਗ ਸੀ। ਮੋਟੀ ਤਲੀ ਸੈਂਡਵਿਚ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਕੇ ਉਹਨੇ ਮੁਸਕ।ਰਾ ਦਿੱਤਾ।

ਉੱਚੇ ਸੰਕੂਕਾਰ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚੀਂ ਉਹ ਚੱਲ ਪਿਆ। ਪਗਡੰਡੀ ਉੱਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਲਕੇ ਹਲਕੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਨ। ਆਖਰੀ ਬਰਫ-ਗੱਡੀ ਨਿਕਲਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਫੁੱਟ ਬਰਫ ਡਿੱਗ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਉਹ ਪ੍ਰਸੰਨ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਬਰਫ਼ ਗੱਡੀ ਦਾ ਬੋਝ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸੱਚ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਰੁਮਾਲ ਨਾਲ ਲਪੇਟੇ ਭੋਜਨ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੀਤ ਦੇ ਡਰਾਉਣੇਪਣ ਤੋਂ ਉਸਨੂੰ ਆਚਰਜ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਠੰਡ ਦਰਅਸਲ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਨਤੀਜਾ ਕੱਢਦੇ ਹੋਏ ਉਸਨੇ ਠਰਦੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੀਆਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਸੁੰਨ ਹੋਈ ਨੱਕ ਨੂੰ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਰਗੜਿਆ। ਉਹ ਸੰਘਣੀਆਂ ਦਾੜੀ – ਮੁੱਛਾਂ ਵਾਲਾ ਆਦਮੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਸਦੀ ਵੱਡੀ ਵੱਡੀ ਦਾੜੀ ਉਸਦੀਆਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਸੁੰਨ ਹੋ ਰਹੀ ਲੰ‍ਬੀ ਨੱਕ ਦੀ ਬਰਫੀਲੀ ਹਵਾ ਤੋਂ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰਥ ਸੀ।

ਆਦਮੀ ਦੇ ਠੀਕ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲਾਕਾਰ ਵੱਡੇ – ਵੱਡੇ ਜੱਤਲ ਵਾਲਾਂ ਵਾਲਾ ਕੁੱਤਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜੋ ਆਪਣੇ ਜੰਗਲੀ ਭਰਾ ਬਘਿਆੜ ਨਾਲ ਐਨ ਮਿਲਦਾ ਜੁਲਦਾ ਸੀ। ਕੁੱਤਾ ਭਿਆਨਕ ਸਰਦੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਸੀ। ਉਹ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਸਮਾਂ ਕਦਾਚਿਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਆਦਮੀ ਦੀ ਬੁਧੀ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਉਸਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਬਿਰਤੀ ਵਿਪਰੀਤ ਮੌਸਮ ਬਾਰੇ ਉਸਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਸੱਚ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਤਾਪਮਾਨ ਸੁੰਨ ਤੋਂ ਪੰਜਾਹ ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਹੇਠਾਂ ਸੀ, ਸੱਠ ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਬਲਕਿਥ ਸੱਤਰ ਤੋਂ ਵੀ ਜਿਆਦਾ ਹੇਠਾਂ ਸੀ। ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤਾਪਮਾਨ ਪੰਝੱਤਰ ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਸੀ। ਨਾਰਮਲ ਤੌਰ ਤੇ ਸੁੰਨ ਤੋਂ ਬੱਤੀ ਡਿਗਰੀ ਉਪਰ ਪਾਣੀ ਜੰਮਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਭਾਵ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਸੌ ਸੱਤ ਡਿਗਰੀ ਬਰਫ ਉਸ ਸਮੇਂ ਜੰਮ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਥਰਮਾਮੀਟਰ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਗਿਆਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸੰਭਵ ਹੈ ਉਸਦੇ ਜਿਹਨ ਵਿੱਚ ਸੀਤ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਤੀਬਰਤਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮਨੁੱਖ‍ ਵਾਂਗ ਚੇਤਨਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਕਿੰਤੂ ਪਸ਼ੂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਅੰਤਰੀਵ ਸਹਿਜ ਸੰਵੇਦਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਸਮਝ ਅਵਸ਼‍ ਸੀ ਕਿ ਆਦਮੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਚਲਣ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਸਦੀ ਭਲਾਈ ਸੀ। ਥੋੜੀ ਥੋੜੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਉਹ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾ ਭਰੀਆਂ ਨਜਰਾਂ ਨਾਲ ਟੋਹ ਲੈਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਕਦੋਂ ਕਿਸੇ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਉਹ ਪਹੁੰਚੇਗਾ ਅਤੇ ਅੱਗ ਜਲਾਵੇਗਾ। ਉਹ ਇਸ ਉਂਮੀਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਕੁੱਤਾ ਅੱਗ ਤੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਸੁੱਖਦਾਈ ਸੇਕ ਬਾਰੇ ਅੱ‍ਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਦਾ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਉਸਨੂੰ ਅੱਗ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਬਰਫ ਦੇ ਢੇਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਹਵਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਦੁਬਕ ਕੇ ਰਹਿਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰੇਗਾ।

ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਸਾਹ ਰਾਹੀਂ ਨਿਕਲੀ ਹਵਾ, ਉਸਦੇ ਵਾਲਾਂ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗੀ ਬਰਫ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਕੇ ਜੰਮ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਜਬਾੜੇ, ਨਾਸਾਂ ਅਤੇ ਉਸਦੀਆਂ ਭਵਾਂ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਿੱਟੇ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਆਦਮੀ ਦੀ ਦਾੜੀ ਅਤੇ ਮੁੱਛਾਂ ਦੇ ਲਾਲ ਬਾਲ ਠੀਕ ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਿੱਟੇ ਸਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਦੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਬਰਫ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਬਰਫ ਜੰਮ ਚੁੱਕੀ ਸੀ, ਜੋ ਹਰ ਸਾਹ ਦੇ ਨਾਲ ਵੱਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਆਦਮੀ ਤਮਾਖੂ ਚਬਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਠੰਡੇ ਬੁੱਲਾਂ ਉੱਤੇ ਜੰਮੀ ਬਰਫ ਵਿੱਚੋਂ ਤਮਾਖੂ ਦੀ ਪੀਕ ਛੱਡਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸਦੀ ਠੋਡੀ ਉੱਤੇ ਅਟਕ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਦਾੜੀ ਹੋਰ ਵੱਧਦੀ ਚੱਲੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਉਹ ਡਿੱਗ ਪੈਂਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਕੱਚ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਟੁੱਟ ਕੇ ਬਿਖਰ ਜਾਂਦੀ। ਉਸਨੂੰ ਇਸਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਤਮਾਖੂ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਭੁਗਤਣਾ ਹੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਸਦੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋ ਵਾਰ ਅਜਿਹੀ ਠੰਡ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ ਲੇਕਿਨ ਉਹ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸਫਰ ਇੰਨੇ ਠੰਡੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ਜਿਵੇਂ ਅੱਜ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਥਰਮਾਮੀਟਰ ਦਾ ਪਾਰਾ ਸੱਠ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਪੰਜਾਹ ਪਚਵੰਜਾ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਸੀ।

ਉਹ ਬਰਫੀਲੇ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਮੀਲਾਂ ਮੀਲ ਚੱਲਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਨੀਗਰੋ ਸਿਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਚੌੜੇ ਟੋਟੇ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕੀਤਾ, ਉਸਦੇ ਬਾਅਦ ਬਰਫ ਦੇ ਜੰਮੇ ਹੋਏ ਨਹਿਰੀ ਪੱਤਣ ਤੇ ਉਤਰ ਗਿਆ। ਉਹ ਹੇਂਡਰਸਨ ਦੀ ਕ੍ਰੀਕ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਅਨੁਮਾਨ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਅਜੇ ਦਸ ਮੀਲ ਹੋਰ ਚੱਲਣਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਘੜੀ ਵੇਖੀ। ਦਸ ਵਜੇ ਸਨ। ਉਹ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਮੀਲ ਦੀ ਰਫਤਾਉਰ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਹਿਸਾਬ ਲਗਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਸਾਢੇ ਬਾਰਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਵਾਲੇ ਦੋਰਾਹੇ ਉੱਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ। ਆਪਣੀ ਇਸ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਲੰਚ ਕਰਕੇ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਉਸਨੇ ਨਿਸ਼ਚਾਾ ਕੀਤਾ।

ਆਪਣੀ ਪੂਛ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਦਬਾਈਂ ਕੁੱਤਾ ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਪਿੱਛੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਆਦਮੀ ਛੋਟੀ ਸੁੱਕੀ ਨਦੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਮੁੜ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਨਿਕਲੀ ਬਰਫ਼ ਗੱਡੀ ਦੀ ਲੀਹ ਸਾਫ਼ – ਸਾਫ਼ ਵਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਸੀ, ਲੇਕਿਨ ਬਰਫ਼ ਗੱਡੀ ਦੇ ਨਾਲ ਦੌੜਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਚਿੰਨਾਂ ਉੱਤੇ ਬਰਫ ਦੀ ਕਈ ਇੰਚ ਤੈਹ ਜੰਮ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ਼ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਸ਼ਾਂਤ ਟਾਪੂ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਮਹੀਨੇ ਭਰ ਤੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਸੀ। ਆਦਮੀ ਰਵਾਂ ਚਾਲ ਚੱਲਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹ ਸੋਚਣ ਵਿਚਾਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਸੋਚਣ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਸੀ ਵੀ ਨਹੀਂ, ਇਲਾਵਾ ਇਸਦੇ ਕਿ ਉਹ ਦੋਰਾਹੇ ਉੱਤੇ ਲੰਚ ਲਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਛੇ ਵਜੇ ਤੱਕ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੇ ਕੋਲ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਜੇ ਕੋਈ ਗੱਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਹਮਰਾਹੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਹੁੰਦਾ ਵੀ ਤਾਂ ਮੂੰਹ ਉੱਤੇ ਜੰਮੀ ਬਰਫ ਦੀ ਛਿੱਕਲੀ ਕਾਰਨ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋਣਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਲਗਾਤਾਰ ਤਮਾਖੂ ਚਬਾਈਂ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਭੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਦਾੜੀ ਨੂੰ ਪੀਕ ਥੁੱਕ ਥੁੱਕ ਕੇ ਵਧਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।

ਉਸਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਚਾਰ ਵਾਰ – ਵਾਰ ਉਠ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅੱਜ ਠੰਡ ਕੁੱਝ ਜਿਆਦਾ ਹੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਨੇ ਅਜਿਹੀ ਹੱਡ ਸੁੰਨ ਕਰ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਠੰਡ ਕਦੇ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਚਲਦੇ ਚਲਦੇ ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਦਸਤਾਨਾ ਪਹਿਨੇ ਹਥ ਦੇ ਪੁਠੇ ਪਾਸੇ ਨਾਲ ਆਪਣੀਆਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਨੱਕ ਨੂੰ ਰਗੜਿਆ। ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਅਣਜਾਣੇ ਹੀ ਕਰੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਕਦੇ ਇੱਕ ਹੱਥ ਨਾਲ ਕਦੇ ਦੂਜੇ ਨਾਲ . ਲੇਕਿਨ ਜਿਉਂ ਹੀ ਰਗੜਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਹੱਥ ਹੇਠਾਂ ਕਰਦਾ ਉਂਜ ਹੀ ਉਸਦੀਆਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਫਿਰ ਸੁੰਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਹੀ ਪਲ ਨੱਕ ਦੀ ਨੋਕ ਫਿਰ ਸੁੰਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ। ਉਸਨੂੰ ਪੂਰਨ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੀਆਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਜੰਮ ਜਾਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਪਸ਼ਚਾ ਤਾਪ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਨੱਕ ਰਖਿਅਕ ਪੱਟੀ ਦਾ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਇੰਤਜਾਮ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਪੱਟੀ ਨੱਕ ਅਤੇ ਦੋਨੋਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਬਚਾ ਕਰ ਲੈਂਦੀ। ਕਿੰਤੂ ਹੁਣ ਸੋਚਣ ਦਾ ਕੀ ਫ਼ਾਇਦਾ ਸੀ ਭਲਾ। ਅਖੀਰ ਬਰਫੀਲੀਆਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਕੀ ਹਨ ? ਬਸ ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿ – ਰਹਿ ਕੇ ਦਰਦ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੋਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਦਮੀ ਦਾ ਜਿਹਨ ਵਿਚਾਰ ਸੁੰਨ‍ ਸੀ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਚਲਦੇ – ਚਲਦੇ ਜੰਮੀ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ – ਮੋੜ, ਗੋਲਾਈ, ਵਿੱਚ – ਵਿੱਚ ਪਈਆਂ ਲੱਕੜ ਦੀਆਂ ਲੱਠਾਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜਿਥੇ ਉਹ ਪੈਰ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਮੋੜ ਉੱਤੇ ਉਹ ਘੋੜੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਦਕਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾਂ ਨੂੰ ਰੌਂਦਦਾ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਪਿੱਛੇ ਪਰਤਿਆ। ਉਹ ਜਿਸ ਨਦੀ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਉਹ ਤਲ ਤੱਕ ਜੰਮੀ ਸੀ। ਕੁਤਬੀ ਸੀਤ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਹੋਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨਹ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਲੇਕਿਨ ਉਹ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਪਹਾੜੀ ਦੇ ਕੰਢੇ – ਕੰਢੇ ਝਰਨਿਆਂ ਵਲੋਂ ਬਰਫ ਦੀ ਨੋਕ ਉੱਤੇ ਪਾਣੀ ਵਗਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਭਲੀ ਭਾਂਤੀ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਕਿੰਨੀ ਵੀ ਭਿਆਨਕ ਠੰਡ ਕਿਉਂ ਨਾ ਪਏ, ਇਹ ਝਰਨੇ ਕਦੇ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਗਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਖਤਰੇ ਤੋਂ ਵੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਾਕਫ਼ ਸੀ। ਇਹ ਫੰਦਾ ਹੈ। ਬਰਫ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਟੋਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤਿੰਨ ਇੰਚ ਗਹਿਰਾ ਵੀ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਫੁੱਟ ਵੀ। ਕਦੇ – ਕਦਾਈਂ ਸਿਰਫ ਅੱਧੇ ਇੰਚ ਦੀ ਬਰਫ ਦੀ ਤਹਿ ਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਉੱਤੇ। ਕਦੇ – ਕਦੇ ਤਾਂ ਬਰਫ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਪਾਣੀ, ਫਿਰ ਬਰਫ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪਾਣੀ ਭਰਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਦਮੀ ਕੁੱਝ ਹੀ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮਰ ਤੱਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਿਆ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਉਸਦੇ ਬਿਦਕਣ ਦਾ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਟੁੱਟਦੀ ਬਰਫ ਨੂੰ ਟੁੱਟਦੇ ਸੁਣ ਲਿਆ ਸੀ। ਭਿਆਨਕ ਸੀਤ ਅਤੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਭਿੱਜਣ ਤੋਂ ਉਤਪੰ ਨ ਸਮਸਿਆ ਤੋਂ ਉਹ ਬਖੂਬੀ ਵਾਕਫ਼ ਸੀ। ਜਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਉਸਨੂੰ ਪਹੁੰਚਣ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੀ ਤਾਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਰੁਕਕੇ ਅੱਗ ਜਲਾਉਣਾ ਜਿਆਦਾ ਅਵਸ਼ਕਉ ਸੀ। ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਮੋਜੇ, ਮੇਕੋਸਿਨ ਜੈਕਿਟ ਸੁਕਾਉਣਾ ਜਰੂਰ ਸੀ। ਕੁੱਝ ਦੂਰ ਤੱਕ ਵਾਪਸ ਪਰਤ, ਉਹ ਰੁਕਿਆ, ਨਦੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਤਟ ਨੂੰ ਗੌਰ ਨਾਲ ਦੇਖਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਨਿਸ਼ਚਾਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ ਸੱਜੇ ਵੱਲ ਹੈ। ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਨੱਕ ਅਤੇ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਗੜਦਾ ਉਹ ਸੋਚਦਾ ਰਿਹਾ ਫਿਰ ਖੱਬੇ ਵੱਲ ਮੁੜ ਗਿਆ। ਉਹ ਹੌਲੀ – ਹੌਲੀ ਸੰਭਲ – ਸੰਭਲ ਕੇ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਹਰ ਕਦਮ ਰੱਖਣ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਵੀ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਿਉਂ ਹੀ ਉਹ ਖਤਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਇਆ, ਤਮਾਖੂ ਦੇ ਨਵੇਂ ਟੁਕੜੇ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਤੋੜ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਚਾਰ ਮੀਲ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟੇ ਦੀ ਰਫਤਾ ਰ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਪਿਆ।

ਅਗਲੇ ਦੋ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਫੰਦੇ ਮਿਲੇ। ਅਕਸਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਰਫ ਢਕੇ ਟੋਇਆਂ ਉੱਤੇ ਜੰਮੀ ਬਰਫ ਦੀ ਪਰਤ ਪਤਲੀ ਹਲਕੀ ਝੋਲ ਭਰੀ ਹੁੰਦੀ, ਜੋ ਖਤਰੇ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਤਾਂ ਉਹ ਬਾਲ – ਬਾਲ ਬਚਿਆ ਅਤੇ ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਖਤਰੇ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਜਬਰਦਸਤੀੇ ਅੱਗੇ ਚਲਣ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁੱਤਾ ਜਾਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਵਾਰ – ਵਾਰ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਲੇਕਿਨ ਜਦੋਂ ਆਦਮੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਦੇ ਚਿੱਟੇ ਟੁਕੜੇ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਉਹ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਵਧਿਆ ਅਤੇ ਜਿਉਂ ਹੀ ਬਰਫ ਟੁੱਟੀ ਉਹ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਿਿਲ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਕੁੱਦਕੇ ਬਰਫ ਉੱਤੇ ਆ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਅਗਲੇ ਦੋ ਪੈਰ ਭਿੱਜ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਪੈਰਾਂ ਉੱਤੇ ਲੱਗਿਆ ਪਾਣੀ ਕੁੱਝ ਹੀ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰਫ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਅਤੇ ਪੰਜਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ੁਬਾਨ ਨਾਲ ਚੱਟਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਪੰਜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜੰਮੀ ਬਰਫ ਉਸਨੂੰ ਜੋਰਾਂ ਨਾਲ ਚੁਭ ਰਹੀ ਸੀ। ਆਤਮਂਰੱਖਿਆ ਦੀ ਇਹ ਇੱਕ ਸਹਿਜ ਬਿਰਤੀ ਸੀ ਬਸ। ਜੰਮੀ ਬਰਫ ਪੰਜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਖਮ ਕਰ ਦਿੰਦੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਇਸਦਾ ਗਿਆਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਸਨੇ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਆਪਣੀ ਮੂਲ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਬਰਫ ਨੂੰ ਜੀਭ ਨਾਲ ਚੱਟਿਆ ਸੀ, ਲੇਕਿਨ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਇਸਦਾ ਗਿਆਨ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦਾ ਦਸਤਾ ਨਾ ਉਤਾਰਿਆ ਅਤੇ ਕੁੱਤੇ ਦੇ ਪੰਜੇ ਉੱਤੇ ਜੰਮੇ ਬਰਫ ਦੇ ਕਣ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਗਾ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਉਂਗਲੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਿੰਟ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਬਾਹਰ ਰੱਖਣਾ ਉਚਿਤ ਨਾ ਸਮਝਿਆ, ਲੇਕਿਨ ਇੰਨੀ ਹੀ ਦੇਰ ਵਿੱਚ ਸੁੰਨ‍ ਹੁੰਦੀਆਂ ਉਂਗਲੀਆਂ ਉੱਤੇ ਉਸਨੂੰ ਆਚਰਜ ਹੋਇਆ। ਠੰਡ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਤਿੱਖੀ ਅਤੇ ਤੇਜ ਸੀ। ਹੱਥ ਜਲਦੀ ਨਾਲ ਦਾਸਤਾਆਨੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਛਾਤੀ ਉੱਤੇ ਜੋਰ – ਜੋਰ ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਾਰਨ ਲਗਾ, ਤਾਂ ਕਿ ਹਥੇਲੀ ਵਿੱਚ ਜਮਾਂ ਖੂਨ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਦੌੜਨ ਲੱਗੇ।

ਬਾਰਾਂ ਵਜੇ, ਦਿਨ ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਜਲਾਲ ਤੇ ਸੀ ਫਿਰ ਵੀ ਆਪਣੀ ਸ਼ੀਤਕਾਲੀਨ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਦੂਰ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਦੁਮੇਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰਥ ਸੀ। ਹੇਂਡਰਸਨ ਕ੍ਰੀਕ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਬਹੁਤ ਟੁਕੜਾ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਆਦਮੀ ਭਰੀ ਦੁਪਹਿਰ ਵਿੱਚ ਖੁੱਲੇ ਸਾਫ਼ ਅਸਮਾਨ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਬਿਨਾਂ ਪਰਛਾਈਆਂ ਦੇ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਠੀਕ ਸਾਢੇ ਬਾਹਰ ਵਜੇ ਦੋਰਾਹੇ ਉੱਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਤਾਂ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਪੀਾਡ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਸੰਨਤਾਰ ਹੋਈ। ਜੇਕਰ ਉਹ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੱਲਦਾ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਛੇ ਵਜੇ ਤੱਕ ਉਹ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੇ ਕੋਲ ਨਿਸ਼ਚਿੱਥਤ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਸਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਜੈਕਿਟ ਅਤੇ ਫਿਰ ਕਮੀਜ ਦੇ ਬਟਨ ਖੋਲ੍ਹੇ ਅਤੇ ਅੰਦਰੋਂ ਆਪਣਾ ਲੰਚ ਪੈਕਿਟ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮਿੰਟ ਦੇ ਚੌਥਾਈ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਇਹ ਸਭ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਲੇਕਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੰ‍ਝੀ ਸੇਕਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਸਦੀਆਂ ਖੁੱਲੀਆਂ ਉਂਗਲੀਆਂ ਠਰ ਗਈਆਂ। ਦਸਤਾਜਨੇ ਨਾ ਪਹਿਨ ਕੇ ਖੂਨ ਦੇ ਵਹਾਅ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਉਂਗਲੀਆਂ ਨੂੰ ਪੈਰ ਉੱਤੇ ਜੋਰ – ਜੋਰ ਨਾਲ ਮਾਰਨ ਲਗਾ। ਉਥੇ ਹੀ ਪਏ ਬਰਫ ਜੰਮੇ ਲੱਕੜੀ ਦੇ ਲੱਠੇ ਉੱਤੇ ਉਹ ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਬੈਠ ਗਿਆ। ਪੈਰ ਉੱਤੇ ਹੱਥ ਮਾਰਨ ਨਾਲ ਉਠਿਆ ਦਰਦ ਇੰਨੀ ਜਲਦੀ ਸਮਾਪਤੇ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਆਚਰਜ ਹੋਣ ਲਗਾ। ਖਾਣ ਦਾ ਉਸਨੂੰ ਸਮਾਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਪਾਇਆ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਹਥੇਲੀ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਨਾਲ ਦਸਤਾਗਨੇ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਹੱਥ ਨੂੰ ਖਾਣ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਖਾਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਬਰਫ ਨਾਲ ਜਮੇ ਬੁਲ੍ਹ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਨੇ ਉਸਦਾ ਸਾਥ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਸਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਅੱਗ ਜਲਾਕੇ ਬਰਫ ਪਿਘਲਾਣ ਦੀ ਉਸਨੂੰ ਯਾਦ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮੂਰਖਤਾ ਉੱਤੇ ਹਾਸੀ ਆਈ। ਹੱਸਦੇ ਹੱਸਦੇ ਹੀ ਠੰਡ ਨਾਲ ਸੁੰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਉਂਗਲੀਆਂ ਉੱਤੇ ਉਸਦਾ ਧਿਆਨ ਗਿਆ। ਨਾਲ ਹੀ ਬੈਠਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸਦੇ ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਦਰਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਹੌਲੀ – ਹੌਲੀ ਘੱਟ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪੰਜੇ ਸੁੰਨ ਸਨ ਜਾਂ ਗਰਮ, ਉਸਦੀ ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੇਕੋਸਿਨ ਨਾਲ ਢਕ ਲਿਆ, ਇਹ ਸੋਚਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਉਹ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਸੁੰਨ ਹਨ।

ਉਸਨੇ ਜਲਦੀ ਨਾਲ ਦੂਜਾ ਦਸਤਾ ਨਾ ਵੀ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਖੜਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ – ਥੋੜ੍ਹਾ ਡਰ ਲੱਗਣ ਲਗਾ ਸੀ। ਜੋਰ – ਜੋਰ ਨਾਲ ਉਹ ਖੜੇ – ਖੜੇ ਕਦਮਤਾਲ ਕਰਨ ਲਗਾ ਤਾਂ ਜੋ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਲਕਾ ਜਿਹਾ ਦਰਦ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਵੇ। ‘‘ਵੱਡੀ ਭਿਆਨਕ ਠੰਡ ਹੈ, ਉਸਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਚਮਕਿਆ। ਸਲਫਾਰ ਕ੍ਰੀਕ ਵਿੱਚ ਮਿਲਿਆ ਆਦਮੀ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਸੱਚ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਠੰਡ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤਾਂ ਜੋਰਾਂ ਵਲੋਂ ਹੱਸ ਕੇ ਉਸਨੇ ਉਤਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਸੱਚ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਹਲਕੇ ਤੌਰ ਤੇ ਨਹੀਂ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ਕ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਠੰਡ ਭਿਆਨਕ ਹੈ। ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਕਦਮਤਾਲ ਦੇ ਨਾਲ ਉਹ ਗਰਮੀ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਹੱਥ ਵੀ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਚਲਾਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਕੁੱਝ ਅਰਸੇ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਜੇਬ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਗ ਜਲਾਣ ਲਈ ਮਾਚਿਸ ਕੱਢੀ। ਇੱਕ ਗੁਫ਼ਾ ਵਿੱਚੋਂ ਉਸਨੇ ਲਕੜੀਆਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ, ਜਿੱਥੇ ਪਿੱਛਲੀ ਬਸੰਤ ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਵਲੋਂ ਰੁੜ੍ਹਕੇ ਆਈਆਂ ਸੁੱਕੀਆਂ ਲਕੜੀਆਂ ਪਈਆਂ ਸਨ। ਸਾਵਧਾਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸਨੇ ਹੌਲੀ – ਹੌਲੀ ਲਕੜੀਆਂ ਜਲਾਕੇ ਫੂਕਾਂ ਮਾਰ ਮਾਰ ਅੱਗ ਮਘਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਕੁੱਝ ਹੀ ਦੇਰ ਵਿੱਚ ਲਕੜੀਆਂ ਨੇ ਅੱ‍ਛੀ ਤਕੜੀ ਅੱਗ ਫੜ ਲਈ। ਸੇਕ ਨਾਲ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਚਿਹਰੇ, ਹੱਥਾਂ ਅਤੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਉੱਤੇ ਜੰਮੀ ਬਰਫ ਨੂੰ ਪਿਘਲਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਅੱਗ ਦੀ ਗਰਮੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਲੰਚ ਖਾਧਾ। ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਲਈ ਹੀ ਸਹੀ, ਉਸਨੇ ਠੰਡ ਨੂੰ ਮਾਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਅੱਗ ਨਾਲ ਕੁੱਤਾ ਵੀ ਰਾਹਤ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹ ਅੱਗ ਦੇ ਬਿਲਕੁੱਲ ਕੋਲ, ਲੇਕਿਨ ਜਲਣ ਤੋਂ ਬਚ ਕੇ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਬੈਠਾ ਸੀ।

ਲੰਚ ਖਾਣ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਆਦਮੀ ਨੇ ਪਾਈਪ ਕੱਢਿਆ। ਉਸਨੂੰ ਤਮਾਖੂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਪਾਈਪ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਣ ਲਗਾ। ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਬਿਨਾਂ ਉਂਗਲ ਵਾਲੇ ਦਸਤਾ ਨਿਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਨਿਆ, ਆਪਣੇ ਕਨਟੋਪੇ ਦੇ ਦੋਨਾਂ ਸਿਰੀਆਂ ਨਾਲ ਕੰਨਾਂ ਨੂੰ ਢਕਿਆ ਅਤੇ ਦੋਰਾਹੇ ਦੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਪਗਡੰਡੀ ਉੱਤੇ ਚੱਲ ਪਿਆ। ਕੁੱਤਾ ਅੱਗ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਕਿਕਿਆ ਕਰ ਵਾਪਸ ਚਲਣ ਦੀ ਜਿਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਆਦਮੀ ਸ਼ਾਇਦ ਭਿਆਨਕ ਸੀਤ ਵਲੋਂ ਵਾਕਫ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸ਼ਾਇਦ ਉਸਦੇ ਪੂਰਵਜ ਵੀ ਵਾਸਤਵਵਿਕ ਸੀਤ ਨਾਲੋਂ ਵਧ ਸੁੰਨ ਤੋਂ, ਇੱਕ ਸੌ ਸੱਤ ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਥੱਲੇ ਸੀਤ ਦੇ ਡਰਾਉਣੇਪਣ ਬਾਰੇ ਨਾਵਾਕਿਫ਼ ਸਨ, ਕਿੰਤੂ ਕੁੱਤਾ ਜਾਣਦਾ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪੂਰਵਜਾਂ ਨੂੰ ਅਨੁਭਵਮੂਲਿਕ ਗਿਆਨ ਸੀ ਜਿਸਨੂੰ ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਖ਼ਾਨਦਾਨੀ ਪਰੰ‍ਪਰਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤਕ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਭਲੀਭਾਂਤ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਰਕਤਉ ਜਮਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਸੀਤ ਵਿੱਚ ਚੱਲਣਾ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ‍ਨਿਉਤਾ ਦੇਣਾ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਸਮਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖੱਡ ਵਿੱਚ ਦੁਬਕ ਕੇ ਬੈਠੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਅਕਾਸ਼ ਤੋਂ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਸਾਫ਼ ਹੋਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਦਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਬੱਦਲ ਹੀ ਹਨ ਜੋ ਠੰਡ ਲਿਆਂਦੇ ਹਨ। ਸੱਚਾਈ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਕੁੱਤੇ ਅਤੇ ਆਦਮੀ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਹਾਨੀ ਸੰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਮਾਲਿਕ ਅਤੇ ਗੁਲਾਮ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਸੀ। ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਸਿਰਫ ਮਾਲਿਕ ਦੇ ਕੋਰੜੇ ਦੀ ਥਪਥਪਾਹਟ ਹੀ ਜਾਣੀ ਸੀ। ਕੋਰੜੇ ਦੀ ਸਪਾਕ – ਸਪਾਕ . . . ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੁਣ ਉਹ ਕਾਏਂ . . . ਕਾਏਂ . . . ਕਰ ਉੱਠਦਾ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ਸੰਬੰਧ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਸੀਤ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣ ਦੀ ਕੋਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਆਦਮੀ ਦੀ ਭਲਾਈ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਕੋਈ ਲੈਣਾ ਦੇਣਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਹ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਬਲਦੀ ਅੱਗ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਆਦਮੀ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਸੀਟੀ ਵਜਾਈ ਅਤੇ ਹੱਥ ਨੂੰ ਕੋਰੜੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਹਿਰਾ ਕੇ ਸਪਾਕ . . . ਸਪਾਕ . . ਆਵਾਜ਼ ਕੱਢੀ, ਪਰਿਣਾਮਸਰੂੰਪ ਕੁੱਤਾ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਘੁੰਮਿਆ ਅਤੇ ਆਦਮੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਚਲਣ ਲਗਾ।

ਆਦਮੀ ਨੇ ਤਮਾਖੂ ਦਾ ਇੱਕ ਟੁਕੜਾ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਦਾੜੀ ਨੂੰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਜੰਮੀ ਬਰਫ ਨਾਲ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸਦੇ ਛੱਡੇ ਸਾਹ ਨੇ ਉਸਦੀਆਂ ਮੁੱਛਾਂ, ਭੌਂਹਾਂ ਅਤੇ ਬਰੌਨੀਆਂ ਉੱਤੇ ਬਰਫੀਲੀ ਚਾਦਰ ਤਾਣਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹੇਂਡਰਸਨ ਦੇ ਖੱਬੇ ਵੱਲ ਝਰਨਿਆਂ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਸੀ, ਕਰੀਬ ਅੱਧ ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਚਲਦੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਵੀ ਝਰਨਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਅਤੇ ਫਿਰ . . .। ਉੱਥੇ, ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਵੀ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਠੋਸ ਜੰਮੀ ਬਰਫ ਵਿੱਖ ਰਹੀ ਸੀ, ਆਦਮੀ ਦਾ ਪੈਰ ਟੋਏ ਵਿੱਚ ਪਿਆ। ਟੋਆ ਗਹਿਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਫਿਰ ਵੀ ਗੋਡਿਆਂ ਤੱਕ ਉਹ ਭਿੱਜ ਗਿਆ। ਮੁਸ਼ਕਿੁਲ ਨਾਲ ਉਹ ਉਸ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲ ਪਾਇਆ।

ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਉਹ ਬੇਹੱਦ ਨਰਾਜ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਭਾਗ‍ ਨੂੰ ਕੋਸਿਆ। ਉਸਨੇ ਛੇ ਵਜੇ ਤੱਕ ਕੈਂਪ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਨਿਸ਼ਚਾੁ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਇਸ ਦੁਰਘਟਨਾ ਦੇ ਪਰਿਣਾਮਸਰੂਂਪ ਉਹ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਦੇਰ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚ ਪਾਵੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਅੱਗ ਜਲਾਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਪੈਂਟ ਨੂੰ ਸੁਕਾਉਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਸ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਅਤਿ ਆਵਸ਼ਕਗ ਸੀ, ਇੰਨਾ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਅੱ‍ਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਤਾ ਹੀ ਸੀ। ਉਹ ਕੰਢੇ ਦੇ ਵੱਲ ਮੁੜਿਆ ਅਤੇ ਬਰਫ ਪਾਰ ਕਰ ਜੰਮੀ ਨਦੀ ਦੇ ਤਟ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ। ਛੋਟੇ – ਛੋਟੇ ਸੰਕੂਕਾਰ ਝਾੜਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਉੱਗੀਆਂ ਝਾੜੀਆਂ ਦੇ ਕੋਲ ਸੁੱਕੀਆਂ ਲਕੜੀਆਂ ਨਾਲ ਬਰਫ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਚਬੂਤਰਾ ਜਿਹਾ ਬਣਾ ਲਿਆ, ਤਾਂਕਿ ਬਰਫ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਲਦੀ ਅੱਗ ਉੱਤੇ ਨਾ ਪਏ, ਲਕੜੀਆਂ ਦੇ ਉੱਤੇ ਉਸਨੇ ਛੋਟੀਆਂ – ਛੋਟੀਆਂ ਲਕੜੀਆਂ ਅਤੇ ਟਾਹਣੀਆਂ, ਫਿਰ ਬਰਚ ਦੀ ਛਿਲ ਦੇ ਇੱਕ ਟੁਕੜੇ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਜੇਬ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢ ਕੇ ਮਾਚਿਸ ਦੀ ਤੀਲੀ ਨਾਲ ਜਲਾਇਆ। ਬਰਚ ( ਜੋ ਕਾਗਜ ਤੋਂ ਵੀ ਜਲਦੀ ਅੱਗ ਫੜਦਾ ਹੈ ) ਨੂੰ ਲਕੜੀਆਂ ਉੱਤੇ ਰੱਖ ਉਸ ਉੱਤੇ ਸੁੱਕਾ ਘਾਹ ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ – ਛੋਟੀਆਂ ਲਕੜੀਆਂ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀਆਂ।

ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਉਹ ਪੂਰੀ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਕਿਉਂ ਕਿ ਅੱਗ ਬੁੱਝਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੰਦੇਹ ਉਸਨੂੰ ਸੀ। ਹੌਲੀ – ਹੌਲੀ ਅੱਗ ਦੀ ਲੋ ਜਿਵੇਂ – ਜਿਵੇਂ ਵਧਣ ਲੱਗੀ, ਉਵੇਂ ਉਵੇਂ ਉਸਨੇ ਵੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਮੋਟੀਆਂ ਲਕੜੀਆਂ ਅੱਗ ਉੱਤੇ ਰੱਖਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਉਹ ਅੱ‍ਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੇ ਅਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਆਦਮੀ ਦੇ ਪੈਰ ਗਿੱਲੇ ਹੋਣ ਅਤੇ ਤਾਪਮਾਨ ਪੰਝੱਤਰ ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਅੱਗ ਜਲਾਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਅੱਗ ਨਾ ਜਲ ਪਾਏ ਅਤੇ ਪੈਰ ਸੁੱਕੇ ਹੋਣ ਤਾਂ ਅਧਾ ਮੀਲ ਭੱਜ ਕੇ ਆਦਮੀ ਰਕਤਣ ਦੇ ਦੌਰੇ ਨੂੰ ਵਧਾਕੇ ਠੀਕ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗਿੱਲੇ ਅਤੇ ਬਰਫ ਜਮਦੇ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਗਰਮੀ ਪੰਝੱਤਰ ਡਿਗਰੀ ਹੇਠਾਂ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਦੌੜਨ ਨਾਲ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਪਰਤ ਸਕਦੀ। ਭਲੇ ਹੀ ਕਿੰਨੀ ਹੀ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਭੱਜਿਆ ਜਾਵੇ, ਗਿੱਲੇ ਪੈਰ ਬਜਾਏ ਗਰਮ ਹੋਣ ਦੇ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਬਰਫ ਨਾਲ ਜੰਮ ਜਾਣਗੇ।

ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਇਹ ਅੱ‍ਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਸਲਫੀਰ ਕ੍ਰੀਕ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਬੁਢੇ ਤੋਂ ਉਸਨੇ ਇਹ ਸੁਣ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਅੱਜ ਉਸਦੀ ਦਿੱਤੀ ਸਲਾਹ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਆ ਰਹੀ ਸੀ। ਮਨ ਹੀ ਮਨ ਉਸਨੇ ਉਸ ਬੁਢੇ ਨੂੰ ਧੰਨਵਾੀਦ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਦੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਪੰਜੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੇਜਾਨ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਅੱਗ ਜਲਾਣ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਦਸਤਾ ਨੇ ਉਤਾਰਣੇ ਪਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸਦੀਆਂ ਉਂਗਲੀਆਂ ਤਤਕਾ ਲ ਸੁੰਨ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟੇ ਚਾਰ ਮੀਲ ਚਲਣ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਫੇਫੜਾ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਰਕਤਤ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਵੱਲ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਸੁੱਟਦਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਲੇਕਿਨ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਰੁਕਦਾ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਵੀ ਹੌਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ। ਭਿਆਨਕ ਸੀਤ ਦਾ ਸਾਮਣਾ ਉਸਦੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਰਕਤਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਰਕਤਚ ਵੀ ਜਿੰਦਾ ਸੀ, ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੋ ਆਪਣੇ ਨੂੰ ਸੀਤ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਕਿਤੇ ਲੁਕ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਚਾਰ ਮੀਲ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟੇ ਦੀ ਸਪੀਦਡ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੱਦ ਤੱਕ ਫੇਫੜਾ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾ ਨੁਕੁਰ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਵੀ ਰਕਤਏ ਨੂੰ ਬਾਹਰਲੀਆਂ ਨਸਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਲੇਕਿਨ ਹੁਣ ਉਹ ਵੀ ਉਪਰੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸੁੰਗੜਨ ਲਗਾ ਸੀ। ਸਰੀਰ ਦੇ ਬਾਹਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਇਸਨੂੰ ਅੱ‍ਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਸਦੇ ਗਿੱਲੇ ਪੈਰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁੰਨ ਹੋ ਗਏ। ਫਿਰ ਉਸਦੀਆਂ ਖੁੱਲੀਆਂ ਉਂਗਲੀਆਂ ਵੀ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਸੁੰਨ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ ਅਜੇ ਜੰਮੀਆਂ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਨੱਕ ਅਤੇ ਗੱਲ੍ਹ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜੰਮ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਪੂਰੀ ਤਵਕਚਾ ਵੀ ਹੌਲੀ – ਹੌਲੀ ਰਕਤਾ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਠੰਡੀ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।

ਕਿੰਤੂ ਉਹ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੀ। ਪੈਰ ਦੀ ਉਂਗਲੀਆਂ, ਨੱਕ ਅਤੇ ਗੱਲ੍ਹ ਬਰਫ ਨਾਲ ਜਮਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੀ ਹੋਏ ਸਨ ਕਿ ਏਨੇ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਪਟਾਂ ਤੇਜ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਸਨ। ਉਹ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਉਂਗਲੀਆਂ ਦੀ ਮੋਟਾਈ ਦੀ ਲਕੜੀਆਂ ਪਾਉਂਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਗਲੇ ਹੀ ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਉਹ ਕਲਾਈ ਜਿੰਨੀਆਂ ਮੋਟੀਆਂ ਲਕੜੀਆਂ ਪਾਉਣ ਲੱਗੇਗਾ ਅਤੇ ਤੱਦ ਉਹ ਆਪਣਾ ਗਿੱਲਾ ਪੇਟ ਅਤੇ ਗਿੱਲੇ ਜੁੱਤੇ ਉਤਾਰ ਸਕੇਗਾ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਸੁਕਣਗੇ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਨੰਗੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜੰਮੀ ਬਰਫ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਸੇਕੇਗਾ। ਉਹ ਅੱਗ ਜਲਾਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਹੁਣ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਫਿਰ ਸਲਫਦਰ ਕ੍ਰੀਕ ਦੇ ਉਸ ਬੁਢੇ ਦੀ ਸਲਾਹ ਚੇਤੇ ਆ ਆਈ ਅਤੇ ਉਹ ਸੋਚ ਸੋਚਕੇ ਮੁਸਕੁੁਰਾਣ ਲਗਾ। ਉਸ ਖ਼ਰਾਂਟ ਬੁਢੇ ਨੇ ਪੰਜਾਹ ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕਲੂਾਣ,ਸੁੰਦਰਤਾ ਡਾਇਕ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲੇ ਯਾਤਰਾ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਰ ਉਹ ਇੱਥੇ ਸੀ। ਇਕੱਲਾ ਸੀ। ਦੁਰਘਟਨਾਗਰਸਤਮ ਵੀ ਹੋਇਆ ਲੇਕਿਨ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਕੁੱਝ ਬੁਢੇ ਖੂਸਟ ਬੁਢੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ – ਉਸਨੇ ਸੋਚਿਆ। ਸੱਚ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਹੋਸ਼ ਟਿਕਾਣੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦੇ ਨੇ ਬਸ, ਫਿਰ ਸਭ ਠੀਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਵੀ ਆਦਮੀ ਜੋ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਆਦਮੀ ਹੈ, ਬਿਲਕੁਲ ਇਕੱਲੇ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਆਚਰਜ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਸਦਾ ਨੱਕ ਅਤੇ ਦੋਨੋਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਬਹੁਤ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਸੁੰਨ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਉਸਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੀ ਉਂਗਲੀਆਂ ਇੰਨੀ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਸੁੰਨ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਉਹ ਬੇਜਾਨ ਸਨ। ਬਮੁਸ਼ਕਿਰਲ ਉਹ ਲੱਕੜੀ ਨੂੰ ਫੜ ਪਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਂਗਲੀਆਂ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਵੱਖ ਲੱਗ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਉਸਦੀ ਆਗਿਆ ਮੰਨਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਉਹ ਲੱਕੜੀ ਨੂੰ ਫੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਗੌਰ ਨਾਲ ਵੇਖਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਂਗਲੀਆਂ ਨੇ ਲੱਕੜੀ ਨੂੰ ਫੜਿਆ ਸੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਉਸਦੇ ਪੋਟਿਆਂ ਅਤੇ ਉਂਗਲੀਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚਕਾਰ ਨਸਾਂ ਬਹੁਤ ਕਮਜੋਰ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ।

ਫਿਲਹਾਲ ਉਸਨੂੰ ਇਸ ਸਭ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਚਿੰਨਤਾਖ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸਾਹਮਣੇ ਅੱ‍ਛੀ ਖਾਸੀ ਬਲਦੀਆਂ ਅੱਗ ਸੀ, ਚਟਕਦੀ, ਲਪਕਦੀ ਲੋ ਸੀ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਆਸ਼ਵੜਸਤੀ ਕਰਦੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਚਮੜੇ ਦੀਆਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਦੇ ਫ਼ੀਤੇ ਖੋਲ੍ਹਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਫ਼ੀਤੇ ਬਰਫ ਨਾਲ ਜਕੜੇ ਸਨ। ਮੋਟੇ ਜਰਮਨ ਮੌਜੇ ਲੋਹੇ ਦੀ ਮਯਾਂਨ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸਦੇ ਗੋਡਿਆਂ ਤੱਕ ਚੜ੍ਹੇ ਸਨ। ਜੁੱਤੇ ਦੇ ਫ਼ੀਤੇ ਲੋਹੇ ਦੀਆਂ ਛੜੀਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਠੋਰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੰਢ ਅਗਨੀਯ ਦਾਹ ਵਿੱਚ ਜਲਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਬਚੇ ਲੋਹੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੀ। ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸੁੰਨ ਉਂਗਲੀਆਂ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤਾ। ਅਸਫਲ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਆਪਣੀ ਮੂਰਖਤਾ ਉੱਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਝਿੜਕਦੇ ਹੋਏ ਉਸਨੇ ਚਾਕੂ ਕੱਢਿਆ।

ਇਸਦੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਉਹ ਫ਼ੀਤਿਆਂ ਨੂੰ ਕੱਟਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ, ਉਹ ਘਟਨਾ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਦੀ ਆਪਣੀ ਗਲਤੀਤ ਸੀ ਜਾਂ ਬੁਧੀ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ। ਉਸਨੂੰ ਸੰਕੂਕਾਰ ਰੁੱਖ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਅੱਗ ਨਹੀਂ ਜਲਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ। ਖੁੱਲੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਜਲਾਉਣੀ ਸੀ। ਲੇਕਿਨ ਰੁੱਖ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਲੱਗੀਆਂ ਝਾੜੀਆਂ ਤੋਂ ਟਾਹਣੀਆਂ ਤੋੜ ਤੋੜ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣਾ ਆਸਾਨ ਸੀ ਇਹੀ ਸੋਚਕੇ ਉਸਨੇ ਉੱਥੇ ਅੱਗ ਬਾਲੀ ਸੀ। ਆਦਮੀ ਨੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਅੱਗ ਬਾਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਠੀਕ ਉਸ ਸਥਾੀਨ ਦੇ ਉੱਤੇ ਰੁੱਖ ਦੀਆਂ ਬਰਫ ਲੱਦੀਆਂ ਟਾਹਣੀਆਂ ਸਨ। ਹਫਤਿਨਆਂ ਤੋਂ ਠੰਡੀ ਹਵਾ ਨਹੀਂ ਚੱਲੀ ਸੀ। ਹਰ ਟਾਹਣੀ ਬਰਫ ਦੇ ਬੋਝ ਨਾਲ ਦੱਬੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਡੱਕੇ ਤੋੜਦੇ ਹੋਏ ਹਰ ਵਾਰ ਉਸਨੇ ਝਾੜ ਨੂੰ ਥੋੜਾ ਬਹੁਤ ਹਿਲਾਇਆ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਖਾਸ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪੈਂਦਾ। ਲੇਕਿਨ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਤਾਂ ਪੈ ਹੀ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜੋ ਆਫ਼ਤ ਦੇ ਜਨਮਦ ਲਈ ਕਾਫੀ ਸੀ। ਉੱਤੇ ਦੀ ਇੱਕ ਟਾਹਣੀ ਨੇ ਹਿਲਣ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਬਰਫ ਹੇਠਾਂ ਡੇਗ ਦਿੱਤੀ। ਬਰਫ ਹੇਠਾਂ ਦੀ ਟਾਹਣੀ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗੀ ਅਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਟਾਹਣੀਉਂ ਟਾਹਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਪੂਰੇ ਰੁੱਖ ਦੀ ਬਰਫ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਪੂਰਵ ਸੂਚਨਾ ਦੇ ਜਵਾਣਲਾਮੁਖੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਦਮੀ ਅਤੇ ਅੱਗ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗ ਪਈ। ਅੱਗ ਬੁਝ ਗਈ। ਜਿੱਥੇ ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਪਹਿਲਾਂ ਅੱਗ ਸੀ ਹੁਣ ਉੱਥੇ ਖਿੰਡਰੀ ਬਰਫ ਪਈ ਸੀ।

ਆਦਮੀ ਇਸ ਠੋਕਰ ਨਾਲ ਹੜਬੜਾ ਗਿਆ, ਜਿਵੇਂ ਉਸਨੇ ਹੁਣੇ ਹੁਣੇ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣੀ ਹੋਵੇ। ਕੁੱਝ ਪਲ ਤੱਕ ਉਥੇ ਹੀ ਬੈਠਾ ਰਿਹਾ ਉਸ ਸਥਾਰਨ ਨੂੰ ਘੂਰਦਾ ਜਿੱਥੇ ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਪਹਿਲਾਂ ਅੱਗ ਬਲ ਰਹੀ ਸੀ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਬੇਚੈਨੀ ਉੱਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਇਆ। ਸ਼ਾਇਦ ਸਲਫਦਰ ਕ੍ਰੀਕ ਦਾ ਉਹ ਖੂਸਟ ਬੁੱਢਾ ਖੂਸਟ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੀਕ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਾਥੀ ਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਉਹ ਅਜੇ ਵੀ ਖਤਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੁੰਦਾ। ਉਸਦੇ ਸਾਥੀ ਨੇ ਉਸਦੇ ਸਥਾਤਨ ਤੇ ਅੱਗ ਬਾਲ ਲਈ ਹੁੰਦੀ। ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਹੋਣਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਸਨੇ ਹੀ ਫਿਰ ਅੱਗ ਜਲਾਉਣੀ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਾਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਗਲਤੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਆਪਣੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਫਲ ਹੋ ਵੀ ਜਾਵੇ ਫਿਰ ਵੀ ਇਹ ਤਾਂ ਨਿਸ਼ਚਿ੍ਤ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੇ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਕੁੱਝ ਉਂਗਲੀਆਂ ਨਹੀਂ ਬਚਣਗੀਆਂ। ਉਸਦੇ ਪੰਜੇ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁੰਨ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹੋਣਗੇ। ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਅੱਗ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਲਾਣ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਸਮਾਂ ਲਗਣਾ ਤਾਂ ਤੈਅ ਹੀ ਸੀ।

ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਸਨ ਜੋ ਉਸਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਉਠ ਰਹੇ ਸਨ ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਉੱਤੇ ਸੋਚਣ – ਵਿਚਾਰਨ ਲਈ ਉਹ ਬੈਠਾ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿਜ ਆਪਣੇ ਨੂੰ ਕੰਮ ਲਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅੱਗ ਜਲਾਣ ਲਈ ਉਸਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਸੰਕੂਕਾਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਖੁੱਲੇ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਧੋਖੇਬਾਜ ਰੁੱਖ ਅੱਗ ਨੂੰ ਬੁਝਾ ਨਾ ਸਕੇ। ਜ਼ਮੀਨ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਉਸਨੇ ਘੁੰਮ ਘੁੰਮਕੇ ਟਾਹਣੀਆਂ ਅਤੇ ਸੁੱਕਾ ਘਾਹ ਇਕਠਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਸਦੀਆਂ ਉਂਗਲੀਆਂ ਇੰਨੀਆਂ ਆਕੜ ਚੁੱਕੀਆਂ ਸਨ ਕਿ ਉਹ ਉਖਾੜ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਸੀ ਬਸ ਟੁੱਟੀਆਂ ਪਈਆਂ ਲਕੜੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਕਰ ਇਕੱਠੇ ਅਵਸ਼‍ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਹਰੀ ਘਾਹ ਅਤੇ ਸੜੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਟਾਹਣੀਆਂ ਵੀ ਉਠ ਕਰ ਆ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਲੇਕਿਨ ਫਿਲਹਾਲ ਉਹ ਇਹੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਦੂਰੰਦੇਸ਼ੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅੱਗ ਜਲ ਜਾਣ ਉੱਤੇ ਬਾਲਣ ਲਈ

ਮੋਟੀਆਂ ਮੋਟੀਆਂ ਟਾਹਣੀਆਂ ਵੀ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰ ਲਈਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕੁੱਤਾ ਸ਼ਾਂਤ ਬੈਠਾ ਆਸ ਭਰੀਆਂ ਨਿਗਾਹਾਂ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉੱਥੇ ਉਹੀ ਸੀ ਜੋ ਉਸਦੇ ਲਈ ਅੱਗ ਦੀ ਇੰਤਜਾਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਅੱਗ ਜਲਣ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਦੇਰ ਸੀ।

ਜਦੋਂ ਪੂਰੀ ਤਿਆਰੀ ਹੋ ਗਈ ਤਾਂ ਆਦਮੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜੇਬ ਵਿੱਚੋਂ ਬਰਚ ਦੀ ਛਿਲ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਹੱਥ ਪਾਇਆ। ਉਹ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਛਿਲ ਉੱਥੇ ਹੈ। ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਉਂਗਲੀਆਂ ਨਾਲ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਲੇਕਿਨ ਉਸਦੀ ਖਰਖਰਾਹਟ ਨੂੰ ਸੁਣ ਪਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਕਿੰਤੂ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਫੜਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਗੁਜ਼ਰਦੇ ਪਲਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪੰਜੇ ਸੁੰਨ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਘਬਰਾਹਟ ਵੱਧ ਰਹੀ ਸੀ। ਸੰਦੇਹ ਭਰੇ ਡਰ ਨਾਲ ਲੜਦੇ ਹੋਏ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂ‍ਤ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਦਸਤਾ ਨੇ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਫੜ ਖਿੱਚ ਕੇ ਕੱਢੇ ਅਤੇ ਦੋਨਾਂ ਹਥੇਲੀਆਂ ਨੂੰ ਜੋਰ – ਜੋਰ ਨਾਲ ਪਿੱਠ ਉੱਤੇ ਮਾਰਨ ਲਗਾ। ਇਹ ਉਸਨੇ ਬੈਠੇ – ਬੈਠੇ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਖੜੇ ਹੋਕੇ ਪੂਰੀ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੁੱਤਾ ਬਰਫ ਉੱਤੇ ਆਪਣੀ ਬਘਿਆੜਾਂ ਵਰਗੀ ਪੂਛ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਅਗਲੇ ਪੰਜਿਆਂ ਨੂੰ ਢਕੀ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਤੇਜ ਕੰਨ ਸਿੱਧੇ ਖੜੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਇੱਕਟਕ ਵੇਖੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜੋ ਪੂਰੀ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਗਾ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਕੁੱਤੇ ਨਾਲ ਈਰਖਾ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਜੋ ਸੁਭਾਵਿਕ ਜਤਿਆਲੇ ਵਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬੈਠਾ ਸੀ।

ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਉਂਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੰਵੇਦਨਾ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲਣ ਲੱਗੇ। ਉਂਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉੱਠਦਾ ਹਲਕਾ ਦਰਦ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਸਹਿ ਹੋ ਉੱਠਿਆ, ਲੇਕਿਨ ਦਰਦ ਵਧਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਹ ਸੰਤੂਸ਼ਟੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦਾ ਦਸਤਾ ਨਾ ਉਤਾਰ ਉਸਨੇ ਜੇਬ ਵਿੱਚੋਂ ਬਰਚ ਦੀ ਛਿਲ ਕੱਢੀ। ਨੰਗੀਆਂ ਉਂਗਲੀਆਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸੁੰਨ ਹੋਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਸਨੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਜੇਬ ਵਿੱਚੋਂ ਮਾਚਿਸ ਕੱਢੀ, ਲੇਕਿਨ ਭਿਆਨਕ ਸੀਤ ਨੇ ਉਂਗਲੀਆਂ ਦੀ ਕਾਰਜਤਾਕਤ ਸਮਾਪਤੋ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਮਾਚਿਸ ਦੀ ਤੀਲੀ ਨੂੰ ਦੂਜੀਆਂ ਤੀਲੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਤੀਲੀਆਂ ਉਸਦੇ ਹੱਥੋਂ ਬਰਫ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗ ਗਈਆਂ। ਉਸ ਨੇ ਜਦੋਂ ਬਰਫ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਉਸਦੇ ਵਸ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਂਗਲੀਆਂ ਤੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਛੂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਫੜਨ ਦੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਦੂਰ। ਉਹ ਬੇਹੱਦ ਸੁਚੇਤ ਸੀ। ਸੁੰਨ‍ ਹੁੰਦੇ ਪੈਰ, ਨੱਕ ਅਤੇ ਗੱਲ੍ਹ ਬਾਰੇ ਨਾ ਸੋਚਕੇ ਉਸਨੇ ਪੂਰੀ ਤਾਕਤ ਮਾਚਿਸ ਦੀਆਂ ਤੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣ ਵਿੱਚ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਸਪੰਰਸ਼ ਦੇ ਸਥਾਲਨ ਉੱਤੇ ਉਸਨੇ ਨਿਗਾਹ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨਾ ਬਿਹਤਰ ਸਮਝਿਆ। ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਉਸਦੀਆਂ ਉਂਗਲੀਆਂ ਤੀਲੀਆਂ ਦੇ ਬਿਲਕੁੇਲ ਕੋਲ ਹਨ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਪੂਰੀ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੜਿਆ ਅਰਥਾਤ‌ ਉਸਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੜਨ ਦੀ ਪ੍ਰਬਲ ਇੱਛਾ ਕੀਤੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੇ ਹੱਥ ਦੀਆਂ ਨਸਾਂ ਕਮਜੋਰ ਸਨ ਅਤੇ ਉਂਗਲੀਆਂ ਉਸਦੀ ਆਗਿਆ ਨਹੀਂ ਮੰਨ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਦਸਤਾਨਾ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਹੱਥ ਨੂੰ ਗੋਡੇ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਜੋਰ ਨਾਲ ਮਾਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਦਸਤਾਪਨੇ ਪਹਿਨੇ ਹੀ ਦੋਨਾਂ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਤੀਲੀਆਂ ਬਰਫ ਸਹਿਤ ਉਠਿਆ ਆਪਣੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਲਈਆਂ। ਬਹੁਤ ਕੋਸ਼ਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਹ ਤੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਦਸਤਾਹਨੇ ਪਹਿਨੇ ਹੱਥਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਕਲਾਈ ਤੱਕ ਲੈ ਗਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕੋਲ ਲੈ ਆਇਆ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਸਨੇ ਮੂੰਹ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਮੂੰਹ ਉੱਤੇ ਜੰਮੀ ਬਰਫ ਸਰਕੀ, ਲੇਕਿਨ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਖੁੱਲ੍ਹਿਆ। ਤੱਦ ਉਸਨੇ ਪੂਰੀ ਇੱ‍ਛਾ ਤਾਕਤ ਇਕੱਠੀ ਕਰਕੇ ਪੂਰੀ ਤਾਕਤ ਲਗਾਕੇ ਆਪਣਾ ਮੂੰਹ ਖੋਲ੍ਹ ਹੀ ਲਿਆ। ਉਸਨੇ ਹੇਠਲੇ ਹੋਂਠ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਅਤੇ ਉਪਰਲੇ ਹੋਂਠ ਨੂੰ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਮੋੜਕੇ ਤੀਲੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਤੀਲੀ ਨੂੰ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਫੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਿਿਲ ਉਹ ਇੱਕ ਤੀਲੀ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਲਿਆ। ਉਸਦੀ ਹਾਲਤ ਅੱ‍ਛੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਤੀਲੀ ਚੁੱਕਣ ਵਿੱਚ ਉਹ ਅਸਮਰਥ ਸੀ। ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਉਪਾਅ ਸੁੱਝਿਆ। ਤੀਲੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਫੜਿਆ ਅਤੇ ਪੈਰ ਉੱਤੇ ਘਿਸਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਲਗਾਤਾਰ ਉਹ ਪੈਰ ਉੱਤੇ ਘਿਸਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ, ਤੱਦ ਕਿਤੇ ਜਾਕੇ ਉਹ ਤੀਲੀ ਨੂੰ ਬਾਲ ਪਾਇਆ। ਤੀਲੀ ਦੇ ਬਲਦੇ ਹੀ, ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਫੜੇ – ਫੜੇ ਹੀ ਉਸਨੇ ਬਰਚ ਦੀ ਛਿੱਲ ਨੂੰ ਜਲਾਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਤੀਲੀ ਵਲੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਲੋਅ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦੀ ਗੰਧਕ ਉਸਦੀ ਨੱਕ ਰਾਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਉਸਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚੀ, ਫਲਸਰੂਪ ਉਹ ਜੋਰ – ਜੋਰ ਵਲੋਂ ਖੰਘਣ ਲਗਾ। ਪਰਿਣਾਮਸਰੂਪ ਜਲੀ ਤੀਲੀ ਬਰਫ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗ ਕੇ ਬੁਝ ਗਈ।

ਸਲਫਗਰ ਕ੍ਰੀਕ ਦਾ ਖ਼ੁਰਾਂਟ ਬੁੱਢਾ ਠੀਕ ਸੀ, ਉਸਨੂੰ ਉਸ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਭਰੇ ਪਲ ਯਾਦ ਆਇਆ ਕਿ ਪੰਜਾਹ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਤਾਪਮਾਨ ਉੱਤੇ ਸਹਯਾਤਰੀ ਦਾ ਹੋਣਾ ਹਿਤਕਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਫਿਰ ਚਲਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਲੇਕਿਨ ਉਹ ਸੁੰਨ ਪਏ ਸਨ। ਇਹ ਵੇਖ ਉਸਨੇ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਦੋਨੋਂ ਦਸਤਾਨੇ ਖਿੱਚ ਕੇ ਉਤਾਰੇ। ਹਥੇਲੀਆਂ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਭਾਗ ਨਾਲ ਉਸਨੇ ਬਰਫ ਵਿੱਚ ਪਈ ਮਾਚਿਸ ਦੀ ਸਟਨਰਿਪ ਨੂੰ ਫੜਿਆ। ਉਸਦੇ ਹੱਥਾਂ ਦੀ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਅਜੇ ਹਿਮਾਘਾਤ ਤੋਂ ਬਚੀਆਂ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਸਦੇ ਹੱਥ ਸਟਚਰਿਪ ਨੂੰ ਫੜੇ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਰਹੇ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਤੀਲੀਆਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸਟਰਰਿਪ ਨੂੰ ਪੈਰਾਂ ਉੱਤੇ ਘਿਸਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਜਲ ਉਠੀਆਂ। ਸੱਤਰ ਦੀਆਂ ਸੱਤਰ ਗੰਧਕ ਭਰੀਆਂ ਤੀਲੀਆਂ ਇੱਕੋ ਵਕਤ। ਲੋਅ ਨੂੰ ਬੁਝਾਣ ਜੋਗੀ ਉੱਥੇ ਹਵਾ ਸੀ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਬਲਦੀ ਗੰਧਕ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਘੁਮਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਬਲਦੀਆਂ ਤੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਛਿੱਲ ਦੇ ਕੋਲ ਲੈ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਇਹ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੱਦ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਨ ਦੀ ਸਨਸਨੀ ਪਰਤਦੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ। ਉਸਦਾ ਮਾਸ ਜਲ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਹ ਸੁੰਘ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਅੰਦਰ ਉਹ ਕਿਤੇ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਾਨ ਦਰਦ ਵਿੱਚ ਬਦਲੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦਰਦ ਅਸਹਿ ਹੋਣ ਲਗਾ। ਦਰਦ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਸਹਿੰਦਾ ਰਿਹਾ ਕਿਉਂਕਿ ਬਲਦੀਆਂ ਤੀਲੀਆਂ ਤੋਂ ਅਜੇ ਬਰਚ ਦੀ ਛਿੱਲ ਨੇ ਅੱਗ ਨਹੀਂ ਫੜੀ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਛਿੱਲ ਅਤੇ ਅੱਗ ਦੀ ਲੋਅ ਦੇ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਆਪਣਾ ਜਲਦਾ ਹੱਥ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਰੀ ਲੋਅ ਨੂੰ ਘੇਰਿਆ ਸੀ।

ਜਦੋਂ ਦਰਦ ਉਸਦੀ ਸਹਿਣ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਜੁੜੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰ ਲਿਆ। ਬਲਦੀਆਂ ਤੀਲੀਆਂ ਬਰਫ ਵਿੱਚ ਸਿਸਕਦੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਗਿਰੀਆਂ, ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਬਰਚ ਦੀ ਛਿੱਲ ਨੇ ਅੱਗ ਫੜ ਲਈ ਸੀ। ਸੁੱਕਾ ਘਾਹ ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਲਕੜੀਆਂ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਰੱਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਚੁਣ – ਚੁਣ ਕੇ ਚੁੱਕ ਕੇ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਥਿਨਤੀ ਵਿੱਚ ਉਹ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਹਥੇਲੀਆਂ ਨਾਲ ਹੀ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਸਥਿੇਤੀ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਟਾਹਣੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਰੀ ਘਾਹ ਅਤੇ ਕਾਈ ਲੱਗੀ ਲੱਕੜੀ ਵੀ ਚਿਪਕੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਖਿੱਚਕੇ ਕੱਢਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਨਾੜੀਪਣ ਮਿਲੀ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਉਹ ਅੱਗ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਸੀ। ਉਹ ਜੀਵਨ ਜਯੋਾਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੀਮਤ ਉੱਤੇ ਉਸਨੂੰ ਬੁਝਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦੀ ਉਪਰੀ ਸਤ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਰਕਤਣ ਪਰਵਾਹ ਦੇ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਣ ਨਾਲ ਉਹ ਕੰਬਣ ਲਗਾ ਸੀ। ਬਲਦੀ ਹੋਈ ਉਸ ਛੋਟੀ – ਜਿਹੀ ਧੂਣੀ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਹਰੀ ਕਾਈ ਦਾ ਵੱਡਾ ਥੱਬਾ ਡਿਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਉਂਗਲੀਆਂ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦਾ ਲਗਦੀ ਵਾਹ ਯਤਨ ਕੀਤਾ, ਲੇਕਿਨ ਉਸਦੇ ਕੰਬਦੇ ਸਰੀਰ ਨੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਜਿਆਦਾ ਹੀ ਧੱਕਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਅੱਗ ਦੀ ਲੋਅ ਦਾ ਕੇਂ‍ਦਰ ਬਿਖਰ ਗਿਆ। ਬਲਦਾ ਘਾਹ ਅਤੇ ਬਲਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਲਕੜੀਆਂ ਬਿਖਰ ਗਈਆਂ। ਉਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਲ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਜੀਤੋੜ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਲੇਕਿਨ ਕੰਬਦੀ ਦੇਹ ਨੇ ਬਿਖਰੀਆਂ ਬਲਦੀਆਂ ਲਕੜੀਆਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਬਿਖਰਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਹੌਲੀ – ਹੌਲੀ ਬੁੱਝਣ ਲੱਗੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਹੀ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਲੋਅ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਧੂੰਆਂ ਨਿਕਲਣ ਲਗਾ ਅਤੇ ਉਹ ਬੁਝ ਗਈਆਂ। ਅਗਨੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਅਸਫਲ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਘੋਰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਦੇ ਹੋਏ ਤਿਣਕੇ ਦੀ ਆਸ ਵਿੱਚ ਵੇਖਿਆ। ਉਸਦੀ ਨਿਗਾਹ ਕੁੱਤੇ ਉੱਤੇ ਪਈ ਜੋ ਬਿਖਰੀ ਅੱਗ ਦੇ ਕੋਲ ਬਰਫ ਵਿੱਚ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹਾਲ ਪਿੱਠ ਚੁੱਕੀ ਆਪਣੇ ਸਾਹਮਣੇ ਦੇ ਦੋਨਾਂ ਪੰਜਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਉਠਿਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਪੈਰ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਉੱਤੇ ਭਾਰ ਪਾਉਂਦਾ ਉਹ ਉਮੀਚਦ ਲਗਾਏ ਬੈਠਾ ਸੀ।

ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਵੇਖ ਉਸਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਨਾਰਮਲ ਵਿਚਾਰ ਚਮਕਿਆ। ਉਸਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਬਰਫੀਲੇ ਤੂਫਾਨ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਉਸ ਆਦਮੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਯਾਦ ਆਈ, ਜਿਨ੍ਹੇ ਇੱਕ ਮਿਰਗ ਨੂੰ ਮਾਰਕੇ ਉਸਦੀ ਖੱਲ ਦੀ ਬੁੱਕਲ ਮਾਰ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਾਣ ਬਚਾਏ ਸਨ। ਉਹ ਵੀ ਤਾਂ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਮਾਰਕੇ ਉਸਦੀ ਗਰਮ ਮੋਈ ਦੇਹ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਪਾਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਫੇਰ ਰਕਤੀ ਸੰਚਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੱਥ ਗਰਮ ਹੋ ਜਾਣ ਤਾਂ ਦੁਬਾਰਾ ਅੱਗ ਜਲਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਸਨੇ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਅਵਾਜ ਦਿੱਤੀ, ਲੇਕਿਨ ਉਸਦੀ ਅਵਾਜ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਅਜਿਹਾ ਡਰ ਵਿਆਪਤੂ ਸੀ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਕੁੱਤਾ ਡਰ ਕੇ ਸਹਮ ਗਿਆ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ ਆਦਮੀ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਅਵਾਜ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੁਣੀ ਸੀ। ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਕੁੱਝ ਗੜਬੜ ਹੈ, ਉਸਦੀ ਸੰਦੇਹ ਬਿਰਤੀ ਨੂੰ ਖਤਰੇ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਣ ਲਗਾ। ਉਹ ਇਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੇ ਕਿਸ ਤੋਂ ਡਰਨਾ ਹੈ, ਲੇਕਿਨ ਉਸਦੇ ਜਿਹਨ ਵਿੱਚ ਆਦਮੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸੰ‍ਦੇਹ ਨੂੰ ਜਨਮਕ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ ਆਦਮੀ ਦੀ ਅਵਾਜ ਉੱਤੇ ਆਪਣੇ ਦੋਨਾਂ ਕੰਨ ਸਿੱਧੇ ਖੜੇ ਕਰ ਲਏ। ਉਸਦਾ ਹਿਲਣਾ – ਡੁਲਣਾ, ਅਗਲੇ ਪੰਜਿਆਂ ਨੂੰ ਵਾਰੀ – ਵਾਰੀ ਚੁੱਕਣਾ ਗਿਰਾਉਣਾ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਹੋਣ ਲਗਾ। ਕਿੰਤੂ ਆਦਮੀ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਣ ਦੀ ਉਸਨੇ ਕੋਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਆਦਮੀ ਗੋਡਿਆਂ ਅਤੇ ਹੱਥਾਂ ਦੇ ਬਲ ਬੈਠ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹੌਲੀ – ਹੌਲੀ ਉਸਨੇ ਕੁੱਤੇ ਦੇ ਵੱਲ ਚੱਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਆਦਮੀ ਦੀ ਇਸ ਵਚਿੱਤਰ ਚਾਲ ਤੋਂ ਕੁੱਤੇ ਦਾ ਸੰਦੇਹ ਹੋਰ ਵੱਧ ਗਿਆ। ਉਹ ਆਦਮੀ ਕੋਲੋਂ ਹੌਲੀ – ਹੌਲੀ ਦੂਰ ਖਿਸਕਣ ਲਗਾ।

ਆਦਮੀ ਨੇ ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਤੱਕ ਬਰਫ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਆਪਣੇ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਆਪਣੇ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਦਸਤਾਨੇ ਪਹਿਨੇ ਅਤੇ ਖੜਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਖੜੇ ਹੋ ਉਸਨੇ ਇਹ ਦੇਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਕਿ ਕੀ ਉਹ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਖੜਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੇ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਨਿਰਜੀਵਤਾ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਆਦਮੀ ਦੇ ਖੜੇ ਹੋ ਜਾਣ ਨਾਲ ਕੁੱਤੇ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਉਠ ਰਹੀਆਂ ਸੰ‍ਦੇਹ ਦੀਆਂ ਤਰੰਗਾਂ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਹੰਟਰ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਸਪਾਕ . . . ਸਪਾਕ . . . ਦੀ ਅਵਾਜ ਸੁਣੀ ਤਾਂ ਉਹ ਨਿਸ਼ਚਿੰਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਆ ਗਿਆ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਕੁੱਤਾ ਉਸਦੀ ਜਦ ਵਿੱਚ ਆਇਆ, ਆਦਮੀ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਨੇ ਸਾਥ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਡਿੱਗਦੇ – ਡਿੱਗਦੇ ਉਸਦੇ ਹੱਥਾਂ ਨੇ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਫੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੂੰ ਇਹ ਵੇਖਕੇ ਆਚਰਜ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਸਦੇ ਹੱਥ ਫੜਨ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸਮਰਥ ਹਨ। ਉਸਦੇ ਦੋਨੋਂ ਹੱਥ ਅਤੇ ਉਂਗਲੀਆਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁੰਨ ਹਨ। ਇੱਕ ਪਲ ਨੂੰ ਉਹ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਕਿ ਉਹ ਬਰਫ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੰਮ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਇਹੀ ਨਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਵੀ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਲਗਾਤਾਰ ਮੋਏ ਹੁੰਦੇ ਜਾਣ ਦਾ ਸੂਚਕ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਕੁੱਝ ਹੀ ਪਲ ਵਿੱਚ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਕੁੱਤਾ ਉਸਦੀ ਜਦ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਭੱਜੇ, ਉਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬਾਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭਰ ਲਿਆ। ਉਹ ਉਥੇ ਹੀ ਬਰਫ ਉੱਤੇ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਬੈਠ ਗਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁੱਤਾ ਉਸ ਤੋਂ ਕਾਏਂ . . . ਕਾਏਂ . . . ਕਰ ਛੁੱਟਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।

ਫਿਲਹਾਲ ਉਹ ਇਹੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਘੇਰ ਕੇ ਉਥੇ ਹੀ ਬੈਠਾ ਰਹੇ। ਉਹਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਮਾਰ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਮਾਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਤਰੀਕਾ ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਰਕਤਹਹੀਨ, ਬੇਜਾਨ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਨਾ ਤਾਂ ਚਾਕੂ ਫੜ ਸਕਦਾ ਸੀ ਨਾ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਬੈਂਟ ਨਾਲ ਖੋਲ੍ਹ ਹੀ ਸਕਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਕੁੱਤੇ ਦਾ ਗਲਾ ਹੀ ਘੋਟ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਹੱਥਾਂ ਦਾ ਘੇਰਾ ਹਟਦੇ ਹੀ ਕੁੱਤਾ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਕੁੱਦਕੇ ਦੁਮ ਦਬਾਕੇ ਕਾਏਂ . . . ਕਾਏਂ . . . ਕਰਦਾ ਭੱਜਿਆ। ਚਾਲ੍ਹੀ ਫੁੱਟ ਦੂਰ ਜਾਕੇ ਉਸਨੇ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਆਚਰਜ ਨਾਲ ਵੇਖਿਆ। ਉਸਦੇ ਕੰਨ ਸਿੱਧੇ ਖੜੇ ਸਨ।

ਆਦਮੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਹੇਠਾਂ ਵੇਖਿਆ। ਉਸਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੋਢਿਆਂ ਨਾਲ ਲਟਕਦੇ ਪਾਇਆ। ਉਸਨੂੰ ਆਚਰਜ ਹੋਇਆ ਕਿ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਦੇ ਹੋਣ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਹਿਲਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਨਾਲ ਹੀ ਦਸਤਾਨੇ ਵਿੱਚ ਫਸੀਆਂ ਹਥੇਲੀਆਂ ਨੂੰ ਜੋਰ – ਜੋਰ ਨਾਲ ਪਿੱਠ ਉੱਤੇ ਮਾਰਨ ਲਗਾ। ਉਹ ਪੰਜ ਕੁ ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਤੱਦ – ਤੱਕ ਇਹ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਸਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੇ ਰਕਤੇ ਪਰਵਾਹ ਵਧਾ ਕੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਕੰਬਣਾ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਸਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਨ ਦਾ ਜਰਾ – ਜਿੰਨਾ ਵੀ ਆਭਾਸ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਉਸਨੂੰ ਲਗਾ ਜਿਵੇਂ ਉਸਦੇ ਮੋਢਿਆਂ ਨਾਲ ਭਾਰ ਲਟਕਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਅਹਿਸਾਸ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹਿਆ, ਲੇਕਿਨ ਉਹ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।

ਇੱਕ ਧੁੰਦਲਾ ਜਿਹਾ ਮੌਤ ਦਾ ਡਰ ਉਸਦੇ ਅੰ‍ਦਰ ਅਚਾਨਕ ਜਾਗ ਗਿਆ। ਇਹ ਡਰ ਉਂਗਲੀਆਂ ਅਤੇ ਪੰਜੇ ਸੀਤ ਨਾਲ ਜਮਣ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਹੱਥ ਅਤੇ ਪੈਰ ਗੁਆਚਣ ਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ‌ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਦੇ ਫ਼ਾਸਲੇ ਦਾ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਬਚਣ ਦੇ ਮੌਕੇ ਬਿਲਕੁਤਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਆਤੰਕਿਤ ਹੋ ਉਹ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਮੁੜਿਆ ਅਤੇ ਧੁੰਧਲੀ ਪਗਡੰਡੀ ਉੱਤੇ ਦੌੜਨ ਲਗਾ। ਉਸਨੂੰ ਭੱਜਦੇ ਵੇਖ ਕੁੱਤਾ ਵੀ ਉਠਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ – ਪਿੱਛੇ ਦੌੜਨ ਲਗਾ। ਆਦਮੀ ਆਤੰਕਿਤ ਹੋ ਅੰਨ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਦੌੜ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਪੂਰਵ ਉਹ ਕਦੇ ਇੰਨਾ ਭੈਭੀਤ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬਰਫ ਉੱਤੇ ਭੱਜਦੇ ਹੋਏ ਜਦੋਂ ਉਸਦਾ ਡਰ ਕੁੱਝ ਘੱਟ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਸਪਾਸ ਸਭ ਕੁੱਝ ਵਿੱਖਣ ਲਗਾ – ਬਰਫੀਲੀ ਨਦੀ ਦਾ ਤਟ, ਵਿੱਚ – ਵਿੱਚ ਪਏ ਲੱਕੜੀ ਦੇ ਡੂੰਡੇ, ਪੱਤਰਹੀਣ ਏਸਪਚਨ ਰੁੱਖ ਅਤੇ ਅਕਾਸ਼। ਦੌੜਨ ਨਾਲ ਉਸ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪਰਤਿਆ। ਹੁਣ ਉਹ ਕੰਬ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਲਗਾ ਜੇਕਰ ਉਹ ਲਗਾਤਾਰ ਭੱਜਦਾ ਰਹੇ ਤਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਉਸਦੇ ਬਰਫੀਲੇ ਪੈਰਾਂ ਤੋਂ ਬਰਫ ਪਿਘਲ ਕੇ ਵਗ ਜਾਵੇ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਭੱਜ ਕੇ ਉਹ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੇ ਕੋਲ ਕੈਂਪ ਵੀ ਤਾਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਪੂਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਹੱਥ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਕੁੱਝ ਉਂਗਲੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਚਿਹਰੇ ਦਾ ਵੀ ਕੁੱਝ ਹਿੱਸਾ ਖੋਹ ਦੇਵੇਗਾ, ਲੇਕਿਨ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਮੁੰਡੇ ਉਸਨੂੰ ਬਚਾ ਲੈਣਗੇ। ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਦੂਜਾ ਵਿਰੋਧੀ ਵਿਚਾਰ ਉਸਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਉਠ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੇ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇਗਾ। ਕੈਂਪ ਮੀਲਾਂ ਦੂਰ ਸੀ ਅਤੇ ਦੇਹ ਦਾ ਜਮਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਥਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਮਰ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੂਜੇ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਉਹ ਫਿਲਹਾਲ ਪਿੱਛੇ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਅਤੇ ਇਸ ਉੱਤੇ ਜਿਆਦਾ ਸੋਚਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਲੇਕਿਨ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਪੂਰੀ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਲੇਕਿਨ ਹਰ ਵਾਰ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਧਕੇਲ ਕੇ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਸੋਚਣ ਲੱਗਦਾ ਸੀ।

ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲਗਾਤਾਰ ਭੱਜਦੇ ਰਹਿਣ ਉੱਤੇ ਆਚਰਜ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਖੀਰ ਇਹ ਉਹੀ ਪੈਰ ਸਨ ਜੋ ਇਨ੍ਹੇ ਬੇਜਾਨ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਖੜੇ ਹੋਣਾ ਵੀ ਉਸਦੇ ਵਸ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਬਰਫ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗ ਗਿਆ ਸੀ। ਭੱਜਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਇਹੀ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸੰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਕਦੇ ਵਗਦੇ ਪਾਰੇ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਸੀ ਉਸਨੂੰ ਆਚਰਜ ਹੋਇਆ ਕਿ ਪਾਰੇ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਵਗਦੇ ਹੋਏ ਕੁੱਝ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਅਨੁਭਵ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿਹੋ ਜਿਹਾ ਉਹ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੇ ਕੋਲ, ਭੱਜ ਕੇ ਪਹੁੰਚਣ ਦੇ ਉਸਦੇ ਸਿੱਧਾਂ‍ਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦੋਸ਼ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਓਨੀ ਸਹਿਣ ਸ਼ਕਤੀ ਬਾਕੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਕਈ ਵਾਰ ਉਹ ਡਗਮਗਾਇਆ, ਲੜਖੜਾਇਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅੰਤ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਜਦੋਂ ਉੱਠਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਸਤੋਂ ਉਠ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਉਸਨੂੰ ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਬੈਠਕੇ ਆਰਾਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਨਿਸ਼ਚਾਲ ਕੀਤਾ ਕਿ ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਬਜਾਏ ਦੌੜਨ ਦੇ ਉਹ ਕੇਵਲ ਚੱਲੇਗਾ, ਬਿਨਾਂ ਰੁਕੇ ਚੱਲਦਾ ਰਹੇਗਾ। ਬੈਠੇ – ਬੈਠੇ ਜਦੋਂ ਉਸਦੀ ਸਾਹ ਬਰਾਬਰ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤਰੋਤਾਜਾ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਪਾਇਆ। ਹੁਣ ਉਹ ਕੰਬ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੀਨੇ ਅਤੇ ਢਿੱਡ ਵਿੱਚ ਪਰਜਪਤਇ ਗਰਮੀ ਵੀ ਲੱਗ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਨੱਕ ਨੂੰ ਛੂਇਆ ਤਾਂ ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਮੇ ਅਤੇ ਬੇਜਾਨ ਸਨ। ਦੌੜਨ ਮਾਤਰ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰਕਤੇ ਸੰਚਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਹੱਥ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਤ੍ਰਕਿਆਹਣ ਘੱਟ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਉਸਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰ ਚਮਕਿਆ – ਕਿਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਗਲਣ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵੱਧ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਦਬਾਣ ਲਈ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਸੋਚਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਆਤੰਕਿਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਸੰਤਾਪ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਉਹ ਵੇਖ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। ਕਿੰਤੂ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾ, ਤੱਦ – ਤੱਕ ਜਦੋਂ – ਤੱਕ ਉਸਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਪਣੀ ਬਰਫ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੰਮ ਚੁੱਕੀ ਦੇਹ ਦੀ ਕਲਪੂਨਾ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਸਾਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਬਕਵਾਸ ਹੈ ! ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੇਵਕੂਫ਼ੀ ਭਰੀ ਬਕਵਾਸ। ਇਸ ਪਗਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵਿਚਾਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਬਦਹਵਾਸੀ ਵਿੱਚ ਉਹ ਪਗਡੰਡੀ ਉੱਤੇ ਫਿਰ ਦੌੜਨ ਲਗਾ। ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਥੱਕ ਜਾਣ ਉੱਤੇ ਉਹ ਰੁਕਿਆ, ਲੇਕਿਨ ਫਿਰ ਉਹੀ ਬਰਫੀਲੀ ਦੇਹ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਆ ਗਈ। ਉਹ ਫਿਰ ਦੌੜਨ ਲਗਾ।

ਉਸਦੀ ਇਸ ਸਾਰੀ ਭੱਜ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਕੁੱਤਾ ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ – ਪਿੱਛੇ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਦੌੜ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਡਿਗਿਆ ਤਾਂ ਕੁੱਤਾ ਉਸਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਪਣੀ ਪੂਛ ਨਾਲ ਅਗਲੇ ਪੰਜਿਆਂ ਨੂੰ ਢੱਕਕੇ ਉਸਨੂੰ ਉਤਸੁ।ਕਤਾ ਨਾਲ ਵੇਖਦਾ ਬੈਠਾ ਰਿਹਾ। ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਚਿੰਾਤ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵੇਖ ਉਹ ਕ੍ਰੋਧ ਨਾਲ ਉਬਲ ਪਿਆ ਅਤੇ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਗਾਲਾਂ ਤੱਦ ਤੱਕ ਬਕਦਾ ਰਿਹਾ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਬਰਫ ਨਾਲ ਸਟਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਦੋਨੋਂ ਕੰਨ ਫੈਲਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ। ਇਸ ਵਾਰ ਆਦਮੀ ਠੰਡ ਨਾਲ ਕੰਬਣਾ ਜਲਦੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਬਰਫ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਇਸ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਉਹ ਹਾਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸੀਤ ਆਪਣੇ ਹਿਮ ਬਾਣਾਂ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਉੱਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਹਮਲਾ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਹਾਰ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਉਹ ਡਗਮਗਾ ਕਰ ਉਠਿਆ ਅਤੇ ਦੌੜਨ ਲਗਾ। ਬਮੁਸ਼ਕਿਟਲ ਉਹ ਸੌ ਫੁੱਟ ਹੀ ਦੌੜ ਪਾਇਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਉਹ ਫਿਰ ਲੜਖੜਾਇਆ ਅਤੇ ਸਿਰ ਪਰਨੇ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਇਹ ਉਸਦੀ ਅੰਤਮ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਸਦੀ ਸਾਹ ਬਰਾਬਰ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਉੱਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾ ਲਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੈਠ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਪੂਰੀ ਗਰਿਮਾ ਦੇ ਨਾਲ ਮੌਤ ਦਾ ਸਾਮਣਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਗੌਰਵ ਪੂਰਵ ਮੌਤ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਸਰਲਤਾ ਨਾਲ ਮਨ ਵਿੱਚ ਨਾ ਤਾਂ ਉਠਿਆ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਸਹਜਤਾ ਨਾਲ ਉਸਨੇ ਸਵੀਗਕਾਰਿਆ। ਉਸਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਦਰਅਸਲ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਆਇਆ ਕਿ ਸਿਰ ਕਟੀ ਮੁਰਗੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਅਰ ਥ ਭੱਜ ਕੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਮੂਰਖ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਿਨਾਂ ਸਿਰ ਦੀ ਮੁਰਗੀ ਦੀ ਉਪਮਾ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਭੱਜਣ ਉੱਤੇ ਠੀਕ ਲੱਗੀ। ਬਹਰਹਾਲ ਸੱਚ ਇਹੀ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦਾ ਬਰਫ ਦਾ ਸ਼ਿਲਾਖੰਡ ਹੋ ਜਾਣਾ ਨਿਸ਼ਚਿਾਤ ਹੈ। ਸੋ ਇਸ ਹਿਮਾਨੀ ਮੌਤ ਨੂੰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੀ ਸਵੀੇਕਾਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮਨ ਵਿੱਚ ਉੱਠੇ ਇਸ ਸ਼ਾਂਤੀਭਰੇ ਵਿਚਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਨੀਂਦ ਦਾ ਹਲਕਾ ਜਿਹਾ ਝੋਂਕਾ ਆਇਆ। ਨੀਂਦ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਸਦਿ‌ਵਚਾਰ ਲਗਾ। ਇਹ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਏਨਸਥੇੀਸ਼ਿਆ ( ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਦਾ ਇੰਜੇਕਸ਼ਹਨ ) ਲੈਣਾ ਸੀ। ਬਰਫ ਵਿੱਚ ਜੰਮ ਜਾਣਾ ਓਨਾ ਕਸ਼ਟਾਪ੍ਰਦ ਅਤੇ ਭੈੜਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਸਨੇ ਸੋਚਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਜਿਆਦਾ ਘਟੀਆ ਅਤੇ ਦੁਖਦਾਈ ਰਸਤੇ ਹਨ ਮੌਤ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਣ ਦੇ।

ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮੋਈ ਦੇਹ ਨੂੰ ਢੂੰਢਦੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ, ਜੋ ਪਗਡੰਡੀ ਉੱਤੇ ਉਸਨੂੰ ਖੋਜਦੇ ਚਲੇ ਆ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉਹ ਵੀ ਆਪਣੇ ਅਰਥੀ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੀ। ਚਲਦੇ – ਚਲਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮੋੜ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਉਥੇ ਹੀ ਮੋੜ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਨੂੰ ਬਰਫ ਉੱਤੇ ਪਏ ਵੇਖਿਆ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਦੇਹ ਦੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਦੇਹ ਉਸਦੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹ ਦੇਹ ਤੋਂ ਵੱਖ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜਾ ਆਪਣੀ ਦੇਹ ਨੂੰ ਬਰਫ ਵਿੱਚ ਪਿਆ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ। ‘ਠੰਡ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਹੈ,’ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਉਸਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਉਸ ਪਲ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਪਰਤ ਕੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਜਾਵੇਗਾ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸੇਗਾ ਵਾਸਤਾਵਿਕ ਠੰਡ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉੱਥੋਂ ਵਗਦੇ ਹੋਏ ਉਹ ਸਲਫਕਰ ਕ੍ਰੀਕ ਦੇ ਖ਼ਰਾਂਟ ਬੁਢੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਸਪੁਸ਼ਟਂ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਬੁੱਢਾ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਪਾਈਪ ਪੀਂਦਾ, ਗਰਮ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੀ ਗਰਮਾਹਟ ਵਿੱਚ ਆਰਾਮ ਫਰਮਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।

"ਤੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਠੀਕ ਸੀ, ਬੁਢੇ, ਤੂੰ ਦਰਅਸਲ ਠੀਕ ਸੀ", ਉਸਨੇ ਫੁਸਫੁਸਾਕਰ ਸਲਫੇਰ ਕ੍ਰੀਕ ਦੇ ਬੁਢੇ ਨੂੰ ਕਿਹਾ।

ਅਤੇ ਫਿਰ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਨੀਂਦ ਦਾ ਝੋਂਕਾ ਆਇਆ, ਜੋ ਉਸਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਸੰਤੋਖਜਨਕ ਅਤੇ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਨੀਂਦ ਸੀ। ਕੁੱਤਾ ਉਸਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਉਡੀਕ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਹੌਲੀ – ਹੌਲੀ ਬਚਿਆ ਖੁਚਿਆ ਬਾਕੀ ਦਿਨ ਸ਼ਾਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਅੱਗ ਜਲਾਣ ਦੀ ਉੱਥੇ ਕੋਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਇੰਨੀ ਦੇਰ ਤੱਕ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਰਫ ਉੱਤੇ ਬੈਠੇ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਅੱਗ ਜਲਾਣ ਦਾ ਕੋਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ। ਸ਼ਾਮ ਜਦੋਂ ਗਹਿਰਾਉਣ ਲੱਗੀ, ਤੱਦ ਅੱਗ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਕੁੱਤਾ ਆਪਣੇ ਅਗਲੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਚੁੱਕ- ਚੁੱਕ ਕੇ ਗੁੱਰਾਉਣ ਲਗਾ। ਆਦਮੀ ਉਸਨੂੰ ਡਾਂਟੇਗਾ ਇਸ ਉਮੀਮਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਕੰਨ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਫੈਲਾ ਦਿੱਤੇ, ਲੇਕਿਨ ਆਦਮੀ ਸ਼ਾਂਨਤ ਰਿਹਾ। ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਜੋਰ – ਜੋਰ ਨਾਲ ਭੌਂਕਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਆਦਮੀ ਦੇ ਕੋਲ ਪੁੱਜਿਆ ਅਤੇ ਤੱਦ ਉਸਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਦੁਰਗੰਧ ਆਈ। ਮੌਤ ਨੂੰ ਵੇਖ ਉਹ ਉਲਟੇਸ਼ ਪੈਰੀਂ ਪਿੱਛੇ ਪਰਤਿਆ। ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਚਮਕਦੇ ਤਾਰਿਆਂ ਭਰੇ ਠੰਡੇ ਅਕਾਸ਼ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਉਸਨੇ ਅਕਾਸ਼ ਦੇ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰਕੇ ਜੋਰ – ਜੋਰ ਨਾਲ ਰੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਰ ਉਹ ਮੁੜਿਆ ਅਤੇ ਕੈਂਪ ਵੱਲ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਪਗਡੰਡੀ ਉੱਤੇ ਚਲਣ ਲਗਾ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੂੰ ਅੱਗ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।