ਟਾਈਮ ਪਾਸ ਨਹੀਂ, ਨਾ ਕੋਈ ਜ਼ਹਿਨੀ ਅਯਾਸ਼ੀ ਏ। ਪਰ ਮੈਂ ਚੁੱਪ ਰਿਹਾ। ਉਹਨੇ ਪਿੱਠ ਮੋੜ ਲਈ, "ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤੇ ਜਾਉਗੇ।" ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਧਮਕੀ ਦੇ ਕੇ ਛੱਡਤਾ। ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਮੈਂ ਵੀ ਮਨ ਮਾਰ ਲਿਆ।
(ਚੁੱਪ)
ਮੈਨੂੰ ਬੋਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ। ਬੜਾ ਭਾਰ ਸੀ ਅੰਦਰ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਹੁਣ ਮੇਰੀ ਜਾਤ ਲੱਭਣ ਲੱਗੇ ਸੀ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਨੂੰ ਦਿਲ ਨੀ ਸੀ ਕਰਦਾ। ਕਈ ਦਿਨ ਇਵੇਂ ਈ ਰਿਹਾ। ਮੈਂ ਸਮਝ ਗਿਆ... ਬੋਲਣ ਲਿਖਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ... ਬਸ ਐਵੇਂ ਈ ਐ... ਦਿਖਾਵਾ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਸੰਵਿਧੂਨ ਕੁਝ ਨਹੀਂ...। ਐਵੇਂ ਖੇਡਣ ਦਾ ਖਿਡਾਉਣਾ ਏ..., ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਜੀਅ ਕਰੇ ਖੇਡੋ ਤੇ ਫੇਰ ਪਰ੍ਹਾਂ ਰੱਖ ਦਿਓ, ਤੋੜੋ-ਭੰਨੋ... ਜੋ ਜੀਅ ਆਵੇ।
(ਹੌਕਾ)
ਹੌਲ਼ੀ-ਹੌਲ਼ੀ ਇਹਦਾ ਵੀ ਮੈਂ ਆਦੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਸੋਚਦੇ ਹੋਏ।) ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਦੀ ਆਦਤ ਵੀ ਕਿੰਨੀ ਛੇਤੀ ਪੈ ਜਾਂਦੀ... ਤੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਮੁਰਦਾ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਏ।
(ਚੁੱਪ)
ਇੱਕ ਕੁਲਕਰਨੀ ਸੀ..., ਕੁਲਕਰਨੀ ਸਾਹਿਬ। (ਵਿਅੰਗਮਈ ਮੁਸਕਾਨ) ਵਿਨਾਇਕ ਸਦਾਸ਼ਿਵ ਕੁਲਕਰਨੀ... ਮਰਾਠੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣ... ਉਹ ਵੀ ਪੂਨੇ ਦੇ। ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਈ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਬਾਹਮਣ ਈ ਸਮਝੀ ਜਾਂਦੈ, ਨਾਂ ਨਾਲ ਵਾਲਮੀਕੀ ਲੱਗੇ ਹੋਣ ਦੇ ਪੰਗੇ ਸੀ ਸਾਰੇ। ਕੀ ਕਹਾਂ, ਪੂਨੇ ਦੇ ਮਰਾਠੀ ਬ੍ਰਹਾਮਣਾਂ ਦੀ ਵੀ ਸ਼ਾਨ ਨਿਰਾਲੀ ਓ ਹੁੰਦੀ ਆ। ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਤੁਹਨੂੰ ਮਾਤੜਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਕੀ ਸਮਝਣਾ ਨਾਲ ਦੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕੱਖ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ, ਪੇਸ਼ਵਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਜਿਉਂ ਹੋਏ। ਵਿਦਵਾਨ ਸੱਜਣ ਸੀ ਉਹ ਤੇ ਮਾਸ-ਮੱਛੀ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਸੀ। ਘਰਵਾਲੀ ਘਰੇ ਵੜਨ ਨਾ ਦਵੇ। ਸੋ ਸਾਡੇ ਕੋਲ਼ ਈ ਡੇਰਾ
48
