(੧੨੬)
ਸ਼ਮਸ-ਉਦੀਨ ਅਲਤਮਸ਼ ਦੀ ਮੌਤ ੧੨੩੬ ਈਸਵੀ ਸੰਨ ੧੨੩੬ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਮੌਤ ਮੁਲਤਾਨ ਵਲ ਕੂਚ ਬੋਲਿਆ ਪਰ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਹੀ ਬੀਮਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਦਿਲੀ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ ੩੦ ਅਪਰੈਲ ੧੨੩੬ ਈਸਵੀ ਨੂੰ ਦਿਲੀ ਵਿਚ ਹੀ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ ਪੂਰੇ ੨੬ ਵਰਸ਼ ਤੀਕ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਹੀ ਯੋਗਤਾ ਨਾਲ ਏਡਾ ਉਢਾ ਮੁਰਾਤਬਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਬਦਸ਼ਾਹ ਦੇ ਰਾਜ ਸਮੇਂ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਵਿਚਲੀ ਮੁਸਲਮਾਨੀ ਸਲਤਨਤ ਨੇ ਬਹੁਤ ਉਨਤੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬੜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਸ਼ਾਲੀ ਬਣ ਗਈ। ਟੁਕਨ ਉਦੀਨ ਫਿਰੋਜ਼ ਰੁਕਨ ਉਦੀਨ ਦੀ ਗਦੀ ਨਸ਼ੀਨੀ ੧ ਮਈ ੧੨੩੬ ਈਸਵੀ
ਉਸ ਵਿਰੁਧ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੀ ਸਾਜ਼ਸ਼
ਸੁਲਤਾਨਾਂ ਰਜ਼ੀਆ ਬੇਗਮ ਹਥੋਂ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਹਾਰ ੧੨੩੬ ਈ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਸੁਲਤਾਨਾ ਰਜ਼ੀਆ ਬੇਗਮ ਹਥੋਂ ਹਾਰ ਖਾ ਕੇ ਰੁਕਨ ਉਚੀਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿਤਾ। ਕੁਝ ਚਿਰ ਮਗਰੋਂ ਉਹ ਕੈਦ ਵਿਚ ਹੀ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਿਆ। ਇਸ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕੁਲ ੧ ਮਹੀਨੇ ੨੮ ਦਿਨ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। ਸੁਲਤਾਨਾਂ ਰਜ਼ੀਆ ਬੇਗਮ ਸੂਝਵਾਨ ਸ਼ਾਹਜ਼ਾਦੀ ਰਜ਼ੀਆ
|
ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਵਿਚ ਹੋਣੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਉਹ ਕੋਈ ਸਾਧਾਰਨ ਤੱਵੀਂ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਕਟਰ ਤੇ ਕਟਰ ਨੁਕਤਾ ਚੀਨ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਵਾਬ ਇਸਦੇ ਕਿ ਉਹ ਇਸਤ੍ਰੀ ਜਾਤ ਸੀ ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਗਜ਼ਬ ਦੀ ਦਲੇਰੀ ਦਰਿੜਤਾ ਵਰਿਆਮਗੀ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਯੋਗਤਾ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਅਸਲੀ ਵਰਤੋਂ ਨੇ ਉਹਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਰਾਜ ਕਾਜ ਤ ਨੀਤੀ ਵਿਚ ਹਰ ਮਨ ਪਿਆਰੀ ਬਣਾ ਦਿਤਾ ਸੀ। ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਆਪਣੀ ਉਸ ਹੋਣਹਾਰ ਪਤੀ ਨੂੰ ਸਦਾ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਰਖਦਾ ਜਿਸ ਸਮੇਂ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਗਵਾਲੀਅਰ ਦੇ ਕਿਲੇ ਨੂੰ ਫਤਹ ਕਰਨ ਵਿਚ ਰੁਝਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗੈਰ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਰੀਜੰਟ ਥਾਪਿਆ ਸੀ। ਉਮਰਾ ਨੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਪਾਸੋਂ ਪੁਛ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁਤਰਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਆਪਣੀ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਰਾਜ ਕਾਜ਼ ਚਲਾਣ ਲਈ ਆਪਣਾ ਜੰਟ ਕਿਉਂ ਚੁਣਿਆ ਤਦ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਉਤਰ ਦਿਤਾ ਕਿ ਮੈਂ ਵਖ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੇਰੇ ਪੁਤ੍ਰ ਸ਼ਰਾਬੀ, ਜਨੀ ਜਏਬਾਜ਼ ਤੇ ਚਾਪਲੂਸ਼ ਬਣ ਚੁਕੇ ਹਨ ਉਹ ਰਾਜ ਦਾ ਕੰਮ ਚਲੌਣੋਂ ਅਸਮਰਥ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਟਾਕਰ ਉਤੇ ਰਜ਼ੀਆਂ ਭਾਵੇਂ ਤੀਵੀ ਹੈ ਪਰ ਉਸਦਾ ਦਿਲ ਤੇ ਦਿਮਾਗ ਮਰਦਾਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ੨੦ ਨਾਲਾਇਕ ਪੁਤਾਂ ਨਾਲੋਂ ਇਕੋ ਧੀ ਚੰਗੀ ਹੈ। ਸੁਲਤਾਨਾ ਰਹੀਆਂ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਬੜੇ ਸੋਹਣੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਹ ਐਨਾ ਵਿਦਵਾਨ ਸੀਿ ਕੁਰਾਨ ਦਾ ਪਾਠ ਸਹੀ ਸਹੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਰਾਜ ਕਾਜ ਵਿਚ ਪਰਵਿਰਤੀ
ਕਬੀਰ ਖਾਂ ਲਾਹੌਰ ਦਾ ਵਾਇਸਰਾਏ
ਹਬਸ਼ੀ ਗ਼ੁਲਾਮ ਜਮਾਲ ਉਦੀਨ ਮੰਦੇ ਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਕਵਾਰੀ ਮਲਿਕਾ ਅੰਦਰ ਆਪਣੀ ਜਿਨਸ ਦੀ ਨਿਰਬਲਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਆਈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਹਬਸ਼ੀ ਗੁਲਾਮ ਜਮਾਲ ਉਦੀਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਇਤਬਾਵੀ ਬਣਾ ਲਿਆ ਉਸਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸ਼ਾਹੀ ਇਨਾਮ ਦੇਣੇ ਆ ਕੀਤੇ। ਉਸ ਨੂੰ ਘੋੜਿਆਂ ਦੇ ਮਾਸਟਰ (ਮੰਚ ਅਬੋਜ਼) ਦੇ ਅੰਦੋ |
