ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਿੱਛਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਛੇੜ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਹੜੇ ਆਪਣੀਆਂ ਲੁਕੀਆਂਗੁਫਾ ਵਿਚ ਸੈਂ ਰਹੇ ਹਨ, ਤੇ ਜਿਥੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਵਾਸਾਂ ਦੀਆਂ ਗਰਮ ਹਵਾੜਾਂ ਨਿਕਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ।
ਇਹ ਸਭ ਕੁਛ ਨਿਖਲੀਊਧਵ ਦੇ ਚੇਤੇ ਆ ਰਹਿਆ ਸੀ । ਪਰ ਸਭ ਥੀਂ ਵਧ ਉਸ ਅਰੋਗਤਾ, ਤਾਕਤ ਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੇ ਫਿਕਰਾਂ ਥੀਂ ਅਤੀਤ ਜੀਵਨ ਦੀ ਅਨੰਦਭਰੀ ਸੁਨਸੁਨੀ ਉਸ ਵਿਚ ਚਲ ਰਹੀ ਸੀਉਹ ਫਿਫੜਿਆਂ ਦਾ ਯਖਠੰਡੀ ਹਵਾ ਦਾ ਸਾਹ ਭਰਨਾ ਤੇ ਪੋਸਤੀਨਾਂ ਦਾ ਉਭਰ ਪਈਆਂ ਛਾਤੀਆਂ ਉਪਰ ਖਿਚ ਕੇ ਤੰਗ ਹੋ ਜਾਣਾ । ਉਹ ਨੀਵੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਟਹਿਣੀਆਂ ਥੀਂ ਉਹਦੇ ਮੂੰਹ ਉਪਰ ਢਹ ਢਹ ਪੈਂਦੀ ਬਾਰੀਕ ਬਰਫ, ਉਹਦਾ ਜਿਸਮ ਨਿੱਘਾ, ਉਹਦਾ ਚਿਹਰਾ ਤਾਜ਼ਾ, ਤੇ ਉਹਦਾ ਰੂਹ ਫਿਕਰਾਂ ਥੀਂ, ਆਪੇ ਨੂੰ ਮਲਾਮਤਾਂ ਕਰਨ ਥੀਂ, ਡਰ ਥੀਂ,ਖਾਹਿਸ਼ਾਂ ਥੀਂ ਆਜ਼ਾਕੇਹਾ ਸੋਹਣਾ ਸੀ, ਤੇ ਹੁਣ ਓ ਰਬਾਇਹ ਕੇਹਾ ਤਸੀਹਾ ਤੇ ਕੇਹਾ ਦੁਖ !
ਸਾਫ ਸੀ ਕਿ ਵੇਰਾ ਦੁਖੋਵਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਰੈਵੋਲਿਊਸ਼ਨਿਸਟ ਸੀ, ਸੋ ਇਸ ਅਪਰਾਧ ਵਿਚ ਕੈਦ ਸੀ । ਨਿਖਲੀਊਧਵ ਨੂੰ ਉਸ ਕੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੀਏ । ਖਾਸ ਕਰ ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਮਸਲੋਵਾ ਬਾਬਤ ਕੋਈ ਗਲ ਦਸਣ ਨੂੰ ਕਹਿਆ ਹੈ ।
੫੦੧
