ਇਹ ਇਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਗੱਲ ਸੀ ਕਿ ਮਨੁਖ ਦਾ ਕਲਿਆਨ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਹੈ ਜਾਂ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਨਾਲ । ਗਿਹਸਤ ਚੰਗਾ ਹੈ ਜਾਂ ਵਿਰਕਤੀ ਮਾਰਗ ? ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਮਲ ਵਾਂਗ ਨਿਰਲੇਪ ਰਹਿ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹਸਤੀ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ । ਫਿਰ ਸਿਧਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਕ ਪਾਸੇ ਤਿਆਗ ਨੂੰ ਨਿੰਦਦੇ ਹੋ ਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਆਪ ਵੀ ਤਿਆਗੀ ਸਾਧੂ ਬਣੇ ਫਿਰਦੇ ਹੋ, ਇਹ ਕੀ ਗਲ ਹੈ : ਕਿਸ ਕਾਰਣਿ ਗ੍ਰਿਹੁ ਤਜਿਉ ਉਦਾਸੀ ਕਿਸ ਕਾਰਣਿ ਇਹੁ ਭੇਖ ਨਿਵਾਸੀ ਕਿਸੁ ਵਖਰ ਕੇ ਤਮ ਵਣਜਾਰੇ ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਉਤਰਸਿ ਪਾਰੇ ।੧੭। ਆਪ ਇਸ ਦਾ ਵੀ ਉਤਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ :- ਗੁਰਮੁਖਿ ਖੋਜਤ ਭਏ ਉਦਾਸੀ ਦਰਸਨ ਕੈ ਤਾਈਂ ਭੇਖ ਨਿਵਾਸੀ ਸਾਚ ਵਖਰ ਕੇ ਹਮ ਵਣਜਾਰੇ । ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਉਤਰਸਿ ਪਾਰੇ ॥, ੧੮ । ਇਸ ਗੋਸ਼ਟਿ ਦੀ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਖੂਬੀ ਹੈ, ਜੋ ਉਤਰ ਦਿਤੇ ਗਏ ਹਨ ਉਹ ਬੜੇ ਢੁਕਵੇਂ to the point ਤੇ ਸੰਜਮ ਭਰਪੂਰ ਹਨ ਤੇ ਬੜੇ ਠਰੰਮੇ ਨਾਲ ਦਿਤ ਗਏ ਹਨ । ਮਿਸਾਲ ਲਈ ਸਿਧ ਪੁਛਦੇ ਰਨ ਕਿਤ ਕਿਤ ਬਿਧਿ ਜਗੁ ਉਪਜੈ ਪੁਰਖਾ, | ਕਿਤੁ ਕਿਤੁ ਦੁਖ ਬਿਨਸਿ ਜਾਈ । ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਜਵਾਬ ਹੈ :- ਹਉਮੈ ਵਿਚਿ ਜਗੁ ਉਪਜੈ ਪੁਰਖਾ, ਨਾਮਿ ਵਿਸਰਿਐ ਦੁਖ ਪਾਈ । ਜਾਂ ਆਦਿ ਕਉ ਕਵਣ ਬੀਚਾਰੁ ਕਥੀਆਲੇ, ਸੁੰਨ ਕਹਾਂ ਘਰਿ ਵਾਸੌ । ਗਿਆਨ ਕੀ ਦਾ ਕਵਨ ਕਥੀਆਲੇ, ਘਟਿ ਘਟਿ ਕਵਨ ਨਿਵਾਸੋ । ੨੨ ਜਵਾਬ ਹੈ :- ਆਦਿ ਕਉ ਬਿਸਮਾਦ ਬੀਚਾਰੁ ਕਥੀਆਲੇ, ਸੁੰਨ ਨਿਰੰਤਰਿ ਵਾਸੁ ਲੀਆ । ਅਕਲਪਤ ਦਾ ਗੁਰ ਗਿਆਨ ਬੀਚਾਰੀਆਲੇ, ਘਟਿ ਘਟਿ ਸਾਚਾ ਸਰਬ ਜੀਆਂ | ੨੩ . ੪੪
