________________
{ ੨੧੨ ) ਜੋਹਰ ਖਾਲਸਾ ਸਿੰਘ ਭਰਾਂ ਹਜ਼ਾਰ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਯਾ ਮੋਏ ਗਿਲਢੇ ਤੇਈ ਹਜ਼ਾਰ ਸਮਝ ਹੋ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਯਾਂ ਦੇ ਖਰਚ ਗਏ ਪਰਜਾ ਹੋਈ ਬੁਰੀ ਦੁਖਯਾਰ ਸਮਝ ਹੈ। ਹੈ ਰੰਡਾਂ ਸੈਂਕੜੇ ਬੈਠੀਆਂ ਦੇਸ ਅੰਦਰ ਬੱਚੇ ਹੋਇ ਯਤੀਮ ਵਿਚਾਰ ਸਮਝ ਨੂੰ ਦੇ ਕੀਹ ਖੱਟਯਾ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਜੀ ਏਡੀ ਮਫਤ ਦੀ ਪਾਰ ਕੇ ਰਾ ਸਮਝੋ ॥ ਉਹ ਪਿਆ ਸੀ ਪੰਥ ਮੁਕਾਵਣੇ ਨੂੰ ਬੇਸਮਝ ਤੇ ਮੁ ਗਵਾਰ ਸਮਝ ਨੂੰ ਕੌਣ ਪੰਥ ਦੇ ਤਈਂ ਮੁਕਾਉਣ ਵਾਲਾ ਰਾਖਾ ਜਿਸਦਾ ਆਪ ਕਰਤਾਰ ਸਮਝ ਨ ਪੰਥ ਕਰਦਾ ਕੋਈ ਨ ਗੱਲ ਮਾੜੀ ਦੀਨ ਦੁਖੀਆਂ ਦਾ ਮਦਦਗਰ ਸਮਝੇ ਨੂੰ ਕਾਰ ਧਰਮ ਦੀ ਪੰਥ ਨੇ ਫੜੀ ਹੈਸੀ ਕਿਵੇਂ ਆਂਵਦੀ ਓਸ ਨੂੰ ਹਾਰ ਸਮਝ ਏਸ ਹੱਲਯੋ ਪੰਥ ਬਚ ਗਿਆ ਦੋਖੀ ਹੋਕੇ ਮੁੜੇ ਖੁਵਾਰ ਸੈਮ ਭਾਵੇਂ ਸਿੰਘ ਬੇਅੰਤ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਸਾਰੇ ਬਚ ਗਏ ਸਰਦਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਤੋਂ ਦੇਸ ਮਾਲਵੇ ਦੇ ਵਿਚ ਖਿੰਡ ਗਏ ਕੀਤੀ ਸੇਵ ਮਲਵਈਆਂ ਅਪਾਰ ਸਮਝ ਕੇ ਤੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਹੋ ਜ਼ਖਮੀ ਗਏ ਰਾਜ਼ੀ ਘੋੜੇ ਤਾਜ਼ੇ ਹੋ ਗਏ ਬਹਾਰ ਸਮ ਤੇ ਹੋਈ ਮਾਂਦਰੀ ਦੂਰ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਪੰਬ ਫੇਰ ਹੋਯਾ ਖਬਰਦਾਰ ਸਮਝ ਦੋ ਦਿ ਓ ਤਥਾ ਏਸ ਜੰਗ ਅੰਦਰ ਸਿੰਘ ਹੋਏ ਔਖੋ ਡਾਢਾ ਬਾਲ ਬੱਚੇ ਦੁਖ ਪਾਯਾ ਜੀ ਹੈ ਵੱਡਾ ਘੱਲੂਘਾਰਾ ਇਹਦਾ ਨਾਮ ਧਰਯਾ ਯਾਦਗਾਰ ਦੇ ਲਈ ਲਖਾ ਛੋਟਾ ਘੱਲੂਘਾਰਾ ਕੀਤਾ ਲੱਖ ਨੇ ਸੀ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਲਿਖ ਸੁਨਾਯਾ ਜੋ ਨੂੰ ਬੜੇ ਵਿਚ ਇਹ ਜੰਗ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਹੈ ਲਿਖ ਕੇ ਏਥੇ ਮੁਕਾ 5 ਸਿੰਘਾਂ ਬਾਬਤ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਕੇ ਬੈਠਾ ਵਿਚ-ਸਰਹੰਦਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹਆ ਇਕਦਿਨ ਇਉਂ ਲਹਿਲਾ ' ਸਿੰਘ ਬੁਰੀ ਅਫਾਤ ਇਹ ਚੰਬੜੇ ਨੇ ਸਾਥੋਂ ਜਾਂਵਦੇ ਨਹੀਂ ਮੁਕਾਇ 9 ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਮਾਰ ਢੋਲੀ ਇਹਨਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜ਼ੋਰ ਲਾ ਬੱਕੇ ਬਾਦਸ਼ਾਏ ਦੇਸੀ ਹਾਕਮ ਭੀਖਕੇ ਜ਼ੋਰ ਲਾ ਲਾ ਕਾ ਸਿੰਘ ਨਾਹੀਂ ਮਲ ਆਇ ਭਾਣਾ ਦੀ ਇਸ ਜੰਗ ਵਿਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਇਤਹਾਸਕਾਰਾਂ ਵਖੋ ਵੱਖ ਲਾ ਦੀ ਹੈ, ਤਵਾਰੀਖ ਅਹਿਮਦੀ ਵਿਚਤੀਹਹਜ਼ਾਰ ਲਿਖਯਾ ਹੈ,ਕੈਪਟਨ ਮਰੇ ਬਾਰਾਂ ਹਜ਼ਾਰ ਹੈ, ਰਾਇ ਘਨਈਆ ਲਾਲ ਚ ਵੀ ਹਜਾਰ ਤੇ ਸਰਜਾਹਨ ਮੈਲਕਮ ਵੀਹ ਹਜ਼ਾਰ ਬੰਦ ਭਾਈ ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਡੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਤੇ ਚਾਚਾ ਜੀ ਇਸ ਘਲੂਘ ਹੈ ਵਿਚ ਸਨ ਓਹ ਤੀਹ ਹਜ਼ਾਰ ਦਸਦੇ ਸਨ । ਸ਼ਾਹ ੧੫ ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸਰਹੰਦੋਂ ਲਾਹੌਰ ਚਲਿਆ । ਲਹਿਲਾਇ ਭਾਈ ' ਹਰ ਲਿਖਦਾ ਹਜ਼ਾਰ ਲਿਖਦਾ ਹੈ। ਹੈ ਇਸ ਘਲੂਘਾਰੇ ਦੇ
