ਲਹਿੰਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਕੋਸ਼/(ਦ)
ਥੁੱਡ/ਥੁੰਨ: ਅਟੇਰੇ ਬੁਲ੍ਹਨਿਕੜਾ ਭੁਖੈ, ਰੋਣ ਹਾਕੇ ਥੁੱਡ/ਥੁੱਨ ਬਣੈਂਦਾ ਪਿਆ।
(ਨਿਕੜਾ ਭੁਖਾ ਹੈ, ਰੋਣ ਵਾਂਗ ਬੁਲ੍ਹ ਅਟੇਰਦਾ ਪਿਐ)
ਥੁੱਡਾ ਵਾਧੂ ਗੇੜਾ/ਠੇਡਾ
ਨਾਹੀ ਸਡਣਾ, ਥੁੱਡਾ ਡਿਤਈ, ਟੁਰਦਾਂ ਥੁੱਡੇ ਆਂਦੇਨ।
(ਨਹੀਂ ਸੀ ਬੁਲਾਣਾ, ਵਾਧੂ ਗੇੜਾ ਪਿਐ, ਤੁਰਦੇ ਠੇਡੇ ਲਗਦੇ ਨੇ)
ਥੁੱਬੜ: ਬੇਡੌਲ
ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਇਸ ਨਸਲ ਦਾ ਬੂਥਾ ਥੁੱਬੜ ਜਿਹਾ ਹੇ।
(ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਇਸ ਨਸਲ ਦਾ ਬੂਥਾ ਬੇਡੌਲ ਜਿਹਾ ਹੈ)
ਥੂਹ: ਆੜੀ ਕੱਟ
ਮੈਕੂੰ ਨਾ ਸੱਡ, ਤੈਂਡੀ ਮੈਂਡੀ ਥੂਹ ਹੇ।
(ਮੈਨੂੰ ਨਾ ਬੁਲਾ, ਤੇਰੀ ਮੇਰੀ ਆੜੀ ਕੱਟ ਹੈ)
ਥੂਲਾਂ: ਰੁਕਾਵਟ/ਵੇਟਾਂ
ਮੈਂ ਜੋ ਥੂਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਿਨ ਵਤ ਮੈਕੂੰ ਨਾਹੀ ਛੂਹਣਾ।
(ਮੈਂ ਵੇਟਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਨੇ, ਫਿਰ ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਛੂਹਣਾ)
ਥੋਮ: ਲਸਣ
ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਥੋਮ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ।
(ਜੈਨ ਧਰਮ ਵਾਲੇ ਲਸਣ ਨਹੀਂ ਨਾ ਖਾਂਦੇ)
ਥੌਹ/ਥਹੁ ਪਤਾ ਪੁਤਾ/ਜਾਣਕਾਰੀ
ਤੈਕੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਬਾਰ ਦਾ ਕੋਈ ਥੌਹ/ਥਹੁ ਪਤਾ ਹੇ ਵੀ।
(ਤੈਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਕੋਈ ਪਤਾ-ਪੁਤਾ/ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ ਵੀ)
(ਦ)
ਦਊਸ ਭੈੜਿਆ/ਭੈੜਾ
ਦਊਸ ਕੂੰ ਸੱਡੋ, ਭੈੜਾ ਕਿੱਡੇ ਧੱਕੇ ਖਾਂਦਾ ਵੱਦੈ।
(ਭੈੜੇ ਨੂੰ ਸਦੋ, ਭੈੜਾ ਕਿਥੇ ਧੱਕੇ ਖਾਂਦਾ ਫਿਰਦੈ)
ਦਸਤਰਖ਼ਾਨ: ਭੋਜਨ ਦੀ ਵਿਛਾਈ/ਮੇਜ਼/ਪੋਸ
ਬਾਬੇ ਦੇ ਉਥੂ ਨਾਲ ਦਸਤਰਖ਼ਾਨ ਤੇ ਡਹੀਂ ਵਿਟੀਚੀ ਹਾਈ।
(ਬਾਬੇ ਦੇ ਉਥੂ ਨਾਲ ਮੇਜ਼ਪੋਸ਼ ਤੇ ਦਹੀਂ ਡੁਲ੍ਹੀ ਸੀ)
ਦਸਤੂਰ: ਰਿਵਾਜ
ਚਲਾਣੇ ਪਿਛੂੰ ਪੁਤਰ ਕੂੰ ਦਸਤਾਰ ਦੇਣ ਦਾ ਦਸਤੂਰ ਹੇ।
(ਮੌਤ ਬਾਦ ਪੁਤਰ ਨੂੰ ਪੱਗ ਦੇਣ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਹੈ)
ਦਸੋਂ ਦਿਸ਼ਾ: ਦਸੀਂ ਪਾਸੀਂ (ਉਤਰ, ਪੂਰਬ, ਦੱਖਣ, ਪਛਮ,
ਧਰਤ, ਆਕਾਸ਼,ਉਤਰ-ਪੂਰਬ, ਪੂਰਬ-ਦਖਣ, ਦਖਣ-ਪਛਮ,
ਪਛਮ-ਉਤਰ)
ਵਿਰਾਟ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਦਸੋਂ ਦਿਸ਼ਾ ਅਲੋਪ ਹਿਨ।
(ਆਸੀਮ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਦਸੇਂ ਪਾਸੇ ਅਲੋਪ ਨੇ)
ਦਸੌਰ/ਦਿਸਾਵਰ: ਬਦੇਸ਼
ਦਸੌਰ ਦੀ ਕਸ਼ਿਸ਼ ਗਭਰੂਆਂ ਕੂੰ ਵਰਗਲਾ ਰਹੀ ਹੇ।
(ਵਦੇਸ਼ ਦੀ ਖਿੱਚ ਗਭਰੂਆਂ ਨੂੰ ਵਰਗਲਾ ਰਹੀ ਹੈ)
ਦਹਿਲੀਜ਼: ਚੁਗਾਠ
ਚਿੱਤ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹਵੇ ਤਾਂ ਡੁੱਖ ਦਹਿਲੀਜ਼ ਨਾ ਟੱਪੇ।
(ਚਿੱਤ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹੇ ਤਾਂ ਦੁੱਖ ਚੁਗਾਠ ਨਾ ਟੱਪੇ)
ਦੱਖਣਾ/ਦਛਣਾ:ਭਿਖਿਆ
ਰਸਮਾਂ ਘਟਾ ਕੇ ਸਾਦੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ, ਪੰਡਤ ਦੀ ਦਖਣਾ/ਦਛਣਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ।
(ਰਸਮਾਂ ਘੱਟ ਤੇ ਸਾਦਾ ਕੀਤੀਆਂ, ਪੰਡਤ ਦੀ ਭਿਖਿਆ ਤੇ ਮਾਰ)
ਦੰਗ: ਧਮੱਚੜ
ਵੈਰੀ ਕਤਲ ਕਰਕੇ ਵਿਹੜੇ ਚੂੰ ਦੰਗਦੇ ਗਏ ਹਿਨ।
(ਵੈਰੀ ਕਤਲ ਕਰਕੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚੋਂ ਧਮੱਚੜ ਪਾਂਦੇ ਗਏ ਨੇ)
ਦੱਝਣਾ: ਮੱਚਣਾ
ਝੁੱੱਗੀਆਂ ਦੇ ਦਝਣ ਤੇ ਪਏ ਕੁਰਲਾਟ ਨੇ ਦਿਲ ਹਿੱਲਾ ਡਿੱਤਾ।
(ਝੁਗੀਆਂ ਮੱਚਣ ਤੇ ਪਏ ਕੁਰਲਾਟ ਨਾਲ ਦਿਲ ਹਿਲ ਗਿਆ)
ਦਫ਼ਨ: ਦਬਾਉਣਾ
ਆਪਸੀ ਵੈਰ ਕੂੰ ਇਸੇ ਲਾਸ਼ ਨਾਲ ਹੀ ਦਫਨ ਕਰ ਦਿਉ।
(ਆਪਸੀ ਵੈਰ ਨੂੰ ਇਸੇ ਲਾਸ਼ ਨਾਲ ਹੀ ਦੱਬਾਅ ਦਿਉ)
ਦਬਸ਼/ ਦਹਿਸ਼ਤ: ਡਰ
ਦਬਸ਼ ਤੇ ਦਹਿਸ਼ਤ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਕੀਤਾ ਨਿਕਾਹ ਗੁਨਾਂਹ ਹੇ।
(ਡਰ ਥਲੇ ਕੀਤਾ ਨਿਕਾਹ ਗੁਨਾਹ ਹੈ)
ਦੱਬਕਾ: ਲੁਕਵਾਂ ਬਕਸਾ
ਗਾਹਣਿਆਂ ਕੂੰ ਰਖਣ ਆਸਤੇ ਲੁਕਵਾਂ ਦਬਕਾ ਹੇ।
(ਗਹਿਣਿਆਂ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਚੋਰ ਬਕਸਾ ਹੈ)
ਦੱਬਾ: ਧੱਕੇ ਦੀ ਮਾਲਕੀ
ਡਾਢਿਆਂ ਮੈਂਡੀ ਪੈਲੀ ਤੇ ਦੱਬਾ ਮਾਰ ਘਿਧੈ।
(ਜ਼ੋਰਾਵਰਾਂ ਮੇਰੇ ਖੇਤ ਤੇ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ)
ਦਬੈਲ/ਦੁਬੈਲ: ਅਧੀਨ
ਬੰਦੂਕਾਂ ਡਿੱਖਾ ਕੇ ਕਬੀਲੇ ਕੂੰ ਦੁਬੈਲ ਕਰ ਘਿਧੋਨੇ।
(ਬੰਦੂਕਾਂ ਵਿਖਾ ਕੇ ਕਬੀਲੇ ਨੂੰ ਅਧੀਨ ਕਰ ਲਿਆ ਸਾਨੇ)
ਦੱਭ: ਘਾਹ/ਧੂੜ
ਥੀਓ ਪਵਾਹੀ ਦੱਭ ਜੇ ਸਾਈਂ ਲੋੜੇਂ ਸਭ।
(ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਘਾਹ ਫੂਸ/ਧੂੜ ਹੋਜਾ ਜੇ ਸਜਣਾ ਸੱਭ ਦੀ ਸੁੱਖ ਮੰਗਦੈ)
ਦਮਦਮਾ: ਟਿੱਲਾ/ਟਿੱਬਾ
ਉਜਾੜਾਂ ਵਿਚ ਕੋਈ ਦਮਦਮਾ ਟੋਲੋ, ਉਤਾਰਾਂ ਕਰੂੰ।
(ਉਜਾੜਾਂ ਵਿਚ ਕੋਈ ਟਿੱਲਾ/ਟਿੱਬਾ ਲਭੋ, ਪੜਾਅ ਕਰੀਏ)
ਦਮਦਾਰ ਤਕੜਾ
ਹੇ ਪਹਾਰੂ ਦਮਦਾਰ ਹੇ, ਚਾਰ ਪੈਸੇ ਡੇਸੀ, ਘਿਨ ਘਿਨ।
(ਇਹ ਡੰਗਰ ਤਕੜਾ ਹੈ, ਨਫ਼ਾ ਦੁਆਊ, ਖਰੀਦ ਲੈ)
ਦਰਕਾਰ: ਲੋੜੀਂਦਾ
ਸਵਾਣੀ ਬਿਮਾਰ ਰਾਂਹਦੀ ਹੇ, ਹਿੱਕ ਸੇਵਕਾ ਦਰਕਾਰ ਹੇ।
(ਤ੍ਰੀਮਤ ਬੀਮਾਰ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਸੇਵਕਾ ਲੋੜੀਂਦੀ ਹੈ)
ਦਰਕਿਨਾਰ: ਛੱਡ ਕੇ
ਮੈਥੂੰ ਥੀ ਗਈ ਹੇ, ਗੁਸਤਾਖੀ ਦਰਕਿਨਾਰ ਕਰ, ਮਾਫੀ ਡੇਵੋ।
(ਮੈਥੋਂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਖੁਨਾਮੀ ਛੱਡ ਕੇ ਮਾਫ਼ੀ ਦਿਉ)
ਦਰਬ/ਦਮ:ਧਨ/ਮਾਇਆ
ਦਰਬ ਤੇ ਦਮਾਂ ਦਾ ਗੁਮਾਨ ਕਿਹਾ, ਹੱਥਾਂ ਦੀ ਮੈਲ ਹੈਨ।
(ਧਨ ਮਾਇਆ ਦਾ ਹੰਕਾਰ ਕਾਹਦਾ, ਹੱਥਾਂ ਦੀ ਮੈਲ ਨੇ)
ਦਰੁਸਤ/ਦਰੁਸਤੀ: ਸਹੀ/ਸਿੱਧੀ/ਸੁਧਾਈ
ਇਹ ਲਿਖਿਤ ਦਰੁਸਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਦਰੁਸਤੀ ਦਰਕਾਰ ਹੇ।
(ਇਹ ਲਿਖਤ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸੁਧਾਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਹੈ)
ਦੱਲਾ/ਭੜਵਾ/ਭੜੂਆ: ਵੇਸਵਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਚੋਲਾ
ਦਲਿਆਂ/ਭੜਵਿਆਂ/ਭੜੂਆਂ ਦਾ ਕੇ ਵਿਸਾਹ, ਆਖਣ ਕੁੱਝ ਨਿਕਲੇ ਕੁੱਝ।
(ਵਿਚੋਲਿਆਂ/ਦੱਲਿਆਂ ਦਾ ਕੀ ਭਰੋਸਾ ਹੈ, ਕਹਿਣ ਕੁਝ, ਹੋਵੇ ਕੁਝ)
ਦੜਾ/ਮੁੱਟਾ: ਅਨਾਜਾਂ ਦਾ ਰਲਾਅ/ਉੱਕਾ ਪੁੱਕਾ
ਅਨਾਜ ਦਾ ਦੜਾ ਢੇਰ ਕੀਤਾ ਪਿਆ, ਸੌਦਾ ਦੜਾ/ਮੁੱਟਾ ਮਾਰ।
(ਰੱਲੇ ਮਿਲੇ ਅਨਾਜਾਂ ਦਾ ਢੇਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਸੌਦਾ ਉਕਾ ਪੁੱਕਾ ਮੁਕਾ)
ਦਾਖ/ਦ੍ਰਾਖ: ਸੌਗੀ
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਕੰਡੇ ਬੀਜਦਾ ਰਿਹੈਂ, ਹੁਣ ਦਾਖਾਂ/ਦ੍ਰਾਖਾਂ ਕਿੱਥੇ।
(ਉਮਰ ਭਰ ਕੰਡੇ ਬੀਜੇ ਨੀ, ਹੁਣ ਸੌਗੀਆਂ ਕਿਥੇ)
ਦਾਗਣਾ: ਸਾੜ ਦੇ ਠੱਪੇ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ
ਫ਼ੌਜਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਠਾਂ ਘੋੜਿਆਂ ਕੂੰ ਪਛਾਣ ਪਿਛੁੰ ਦਾਗਦੇ ਨੇ।
(ਫ਼ੌਜ ਵਿਚ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਪਿਛੇ ਉਨੂੰ ਘੋੜਿਆਂ ਤੇ ਸਾੜ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਉਕਰਦੇ ਨੇ)
ਦਾਨਸ਼ਵਰ/ਦਾਨਸ਼ਮੰਦ/ਦਾਨਾ: ਵਿਦਵਾਨ/ਬੁਧੀਜੀਵੀ
ਲੋਕਾਈ ਕੂੰ ਦਾਨਾਈ, ਦਾਨੇਦਾਨਸ਼ਵਰ/ਦਾਨਸ਼ਮੰਦ ਡੇਵਿਣ।
(ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬੁਧ, ਵਿਦਵਾਨ/ਬੁਧੀਜੀਵੀ ਦਿੰਦੇ ਨੇ)
ਦਾਬੜਾ: ਕਪੜੇ ਧੋਣ ਨੂੰ ਫਾੜਾ
ਦਾਬੜਾ ਚਾ, ਛਪੜੀ ਤੇ ਵੰਞ, ਕਪੜੇ ਕੁੱਟ ਘਿਨਾ।
(ਫਾੜਾ ਚੁੱਕ, ਛਪੜੀ ਤੇ ਜਾ, ਕਪੜੇ ਧੋ ਲਿਆ)
ਦਾਮ: ਮੁੱਲ
ਮਾਲ ਖਰਾ ਹੇ, ਪਰਖ ਘਿਨ, ਪੂਰੇ ਦਾਮ ਲਗਸਨੀਆ।
(ਮਾਲ ਖਰਾ ਹੈ, ਪਰਖ ਲੈ, ਪੂਰਾ ਮੁੱਲ ਲਗੂਗਾ)।
ਦਾੜ੍ਹ: ਜਾੜ੍ਹ
ਦਾੜ੍ਹ ਗਲੀ ਪਈ ਹੇ, ਡੁਖੈਂਦੀ ਰਾਹਸੀ, ਕਢਾਉਣੀ ਪੋਸੀ।
(ਜਾੜ੍ਹ ਗਲ ਗਈ ਹੈ, ਦਰਦ ਕਰਦੀ ਰਹੂ, ਕਢਾਣੀ ਪਊ)
ਦਿਆਨਤਦਾਰ: ਇਮਾਨਦਾਰ
ਦਿਆਨਤਦਾਰੀ ਰੱਬੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਹੈ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਕਡਣ ਹੈ।
(ਈਮਾਨਦਾਰੀ ਰੱਬੀ ਬਖ਼ਸ਼ੀਸ਼ ਹੈ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਕਦੋਂ ਹੈ)
ਦਿਲਸ਼ਾਦ: ਪ੍ਰਸੰਨ ਚਿੱਤ, ਦਿਲਗੀਰ: ਉਦਾਸ
ਦਿਲਸ਼ਾਦਾਂ ਘਰ ਮਜ਼ਮੇਂ ਤੇ ਦਿਲਗੀਰ ਘਰ ਸੁੰਞੇ।
(ਪ੍ਰਸੰਨ ਚਿੱਤਾਂ ਦੇ ਘਰ ਰੌਣਕਾਂ ਤੇ ਉਦਾਸਾਂ ਦੇ ਘਰ ਸੁੰਨੇ)
ਦਿਲਜਾਨੀ/ਦਿਲਬਰ/ਦਿਲਦਾਰ/ਦਿਲਰੁਬਾ: ਮਾਸ਼ੂਕ/ਪ੍ਰੇਮਕਾ/ਪ੍ਰੇਮੀ
ਐ ਮੈਂਡੇ ਦਿਲਜਾਨੀ/ਦਿਲਬਰ/ਦਿਲਦਾਰ/ਦਿਲਰੁਬਾ,ਜਾਨ ਦਾ ਨਜ਼ਰਾਨਾ ਘਿਨ।
(ਐ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰੇਮੀ-ਪ੍ਰੇਮਕਾ, ਜਾਨ ਦੀ ਭੇਟਾ ਲੈ ਲੈ)
ਦਿਲਾਵਰ/ਦਿਲਾਵਰੀ/ਦੂਲਾ: ਦਲੇਰ/ਦਲੇਰੀ
ਪਰਬਤਾਂ ਦੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਸਰ ਕਰਨਾ ਦਿਲਾਵਰਾਂ/ਦੁਲਿਆਂ ਦੀ ਦਿਲਾਵਰੀ ਹੈ।
(ਪਹਾੜ ਦੀ ਚੋਟੀ ਚੜ੍ਹਨਾ ਦਲੇਰਾਂ ਦੀ ਦਲੇਰੀ ਹੈ)
ਦੀਪਤੀ: ਰੋਸ਼ਨੀ/ਚਾਨਣ
ਦੀਪਕਾਂ ਦੀ ਦੀਪਤੀ ਮਧਮ ਤਾਂ ਹੇ ਪਰ ਠੰਢੀ ਹੇ।
(ਦੀਵਿਆਂ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਘਟ ਹੈ ਪਰ ਸ਼ਾਂਤ ਤੇ ਰੇਸ਼ਮੀ ਹੈ)
ਦੀਮਕ: ਸਿਉਂਕ
ਚਿੰਤਾ ਰੋਗ ਦੇਹੀ ਲਈ ਦੀਮਕ ਹੇ, ਵਿਚੂੰ ਖੋਖਲਾ ਕਰੇ।
(ਚਿੰਤਾ ਰੋਗ ਦੇਹ ਦੀ ਸਿਉਂਕ ਹੈ, ਅੰਦਰੋਂ ਖੋਖਲਾ ਕਰ ਦੇਵੇ)
ਦੁਹੇਲਾ/ਸੁਹੇਲਾ:ਔਖਾ/ਸੌਖਾ
ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਲੱਤ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕੂੰ ਦੁਹੇਲਾ ਕਰੇ ਤੇ ਸਿਦਕ ਕਰੇ ਸੁਹੇਲਾ।
(ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਗੰਦੀ ਆਦਤ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਔਖਾ ਰਖੇ ਤੇ ਸਿਦਕ ਇਹਨੂੰ ਸੌਖਾ ਕਰੇ)
ਦੁਹੇਂ/ਦੂਏਂ: ਦੋਵੇਂ
ਦੂਏ/ਦੋਹੇ ਡੰਗ ਦੀ ਰੋਟੀ ਢਿੱਚ ਮੰਗਦੈ, ਧੰਧੇ ਦਾ ਹੇ ਵੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨ।
(ਦੋਵੇਂ ਵੇਲੇ ਪੇਟ ਰੋਟੀ ਮੰਗਦਾ ਹੈ, ਧੰਧੇ ਦਾ ਮੂਲ ਕਾਰਨ ਇਹੀ)
ਦੂੱਕ: ਸੂਈ ਦਾ ਨੱਕਾ
ਨਜ਼ਰ ਬਾਹਿ ਗਈ ਹੈ, ਦੁੱਕ ਡਿਖਦਾ ਨਹੀਂ।
(ਨਜ਼ਰ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ, ਸੁਈ ਦਾ ਨੱਕਾ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦਾ)
ਦੁਜੈਲਾ: ਓਪਰੀ ਸੰਤਾਨ
ਆਪਣੇ ਨਹੀਂ ਸੰਭਦੇ, ਦੁਜੈਲੇ ਕੂੰ ਕੌਣ ਰਖਸੀ।
(ਆਪ ਦੇ ਨਹੀਂ ਸਾਂਭੀਦੇ, ਓਪਰੀ ਸੰਤਾਨ ਨੂੰ ਕੌਣ ਰੱਖੂਗਾ)
ਦੁਮ: ਪੂਛ
ਹੈ ਛੋਹਰ ਤਾਂ ਕਾਈ ਸ਼ਿਤਾਨ ਦੀ ਦਮ ਹੇ, ਬਾਂਹਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ।
(ਇਹ ਮੁੰਡਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਸ਼ੈਤਾਨ ਦੀ ਅੰਸ ਹੈ, ਬੈਠਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ)
ਦੁਰੇ: ਲਾਹਨਤ-ਦੇਖੋ 'ਚਖ਼ਾ ਦੁਰੇ
ਦੁੜੰਗੇ/ਦੜੰਗੇ: ਟਪੂਸੀਆਂ
ਛੁੱਟੀਆਂ ਦੇ ਡੀਂਹ ਹਿਨ, ਪਾੜ੍ਹੇ ਦੁੜੰਗੇ/ਦੁੜੰਗੇ ਮਾਰਨ ਤੇ ਹਿਨ।
(ਛੁੱਟੀਆਂ ਦੇ ਦਿਨ ਨੇ, ਪਾੜ੍ਹੇ ਟਪੂਸੀਆਂ ਮਾਰਨ ਤੇ ਨੇ)
ਦੁੱਗ: ਦੂਜੀ ਵਾਰੀ
ਡੂਝੇ ਵਾਰੀ ਮੈਂ ਪੁਗਿਆਮ, ਦੁੱਗ ਮੈਂਡੀ ਬਣਦੀ ਹੇ।
(ਦੂਜੀ ਵਾਰੀ ਮੈਂ ਪੁੰਗਿਆ (ਸਫ਼ਲ) ਸੀ, ਦੂਜੀ ਵਾਰੀ ਮੇਰੀ ਬਣਦੀ ਹੈ)
ਦੂਣ ਸਵਾਇਆ: ਵੱਧੇ ਫੁੱਲੇਂ
ਡੁੱਧ ਡਿੱਤਈ ! ਸ਼ਾਲਾਂ ਤੈਂਡਾ ਵੱਗ ਦੂਣ ਸਵਾਇਆ ਥੀਵੇ।
(ਦੁਧ ਦਿਤਾ ਹੇਈ, ਰੱਬ ਕਰੇ ਤੇਰਾ ਵੱਗ ਵਧੇ ਫੁਲੇ)
ਦੇਹੁਰਾ/ਦੇਹੁਰੀ ਭਵਨ/ਡਿਊਢੀ
ਦੇਹੁਰੇ ਦੇਹੁਰੀਆਂ ਕਾਈ ਨਾਲ ਵੈਸਿਨ, ਛੋੜ ਵੰਞਣੀਆ ਹਿਨ।
(ਭਵਨ-ਡਿਉਢੀਆਂ ਕੋਈ ਨਾਲ ਜਾਣਗੇ, ਛੱਡ ਜਾਣੀਆਂ ਨੇ)
ਦੌਰੀ: ਕੂੰਡਾ
ਦੌਰੀ ਡੰਡਾ ਪੂੰਝ, ਦਵਾਈ ਕੁਟਣੀ ਹੇ।
(ਕੂੰਡਾ ਘੋਟਣਾ ਪੂੰਝ, ਦਵਾਈ ਰਗੜਨੀ ਹੈ)
(ਧ)
ਧਊਸ: ਭੈੜਿਆ-ਦੇਖੋ ਦਊਸ
ਧੱਖ ਲੀਖ
ਜੂਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਿਰ ਧੱਖਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਭਰਿਆ ਪਿਆ ਹੇ।
(ਜੂੰਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸਿਰ ਲੀਖਾਂ ਦਾ ਭਰਿਆ ਹੈ)
ਧਗੜ/ਧਗੜਾ/ਧ੍ਰਗੜਾ/ਧਗੜੀ:ਲੁੱਚੜ
ਗਵਾਂਢੀ ਧਗੜ/ਧਗੜੇ/ਧ੍ਰਗੜੇ/ ਧ੍ਗੜੀਆਂ ਹਨ, ਮੁਹੱਲਾ ਛਡਸਾਂ।
(ਗਵਾਂਢੀ ਲੁੱਚੜ ਹਨ, ਮੁਹੱਲਾ ਛਡੂੰਗਾ)
ਧਨੰਤ੍ਰੀ: ਮਾਹਰ ਵੈਦ
ਕੇਹੜੇ ਧਨੰਤ੍ਰੀ ਕੋਲ ਵੰਞਾ, ਡਾਕਦਾਰ ਤੇ ਹਕੀਮ ਗਾਹ ਬੈਠਾਂ।
(ਕਿਹੜੇ ਮਾਹਰ ਵੈਦ ਕੋਲ ਜਾਵਾਂ, ਡਾਕਟਰ ਹਕੀਮ ਵੇਖ ਲਏ ਨੇ)
ਧ੍ਰੱਕ /ਧ੍ਰੱਪ: ਛਲਾਂਗ/ਟੱਪ ਜਾਣਾ
ਲੰਮਾ ਧ੍ਰੱਕ ਮਰੇਸਾਂ ਤੇ ਕੋਠਾ ਧ੍ਰੱਪ ਵੈਸਾਂ।
(ਲੰਮੀ ਛਲਾਂਗ ਮਾਰੂੰਗੀ ਤੇ ਕੋਠਾ ਟੱਪ ਜਾਉਂ)
ਧਮਾਣ/ਧਾਮਣ/ਧਾਵਣੀ/ਧਾਮਣੀ:ਨਹਾਈ ਪ੍ਰਸੂਤਬਾਦ
ਤੇਰਵਾਂ ਥੀ ਗਿਐ, ਧਮਾਣ/ਧਾਮਣ, ਪੈਸੂੰ, ਅਗਲੀ ਧਾਵਣੀ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰੇਸੂੰ।
(ਤੇਰਵਾਂ ਹੋ ਗਿਐ ਨੁਹਾਈ ਕਰਾਵਾਂਗੇ ਤੇ ਅਗਲੀ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੀ ਆਸ ਕਰਾਂਗੇ)